Конспект по теме курмалас сойлем

Саба?ты?  та?ырыбы: Салалас ??рмалас с?йлемді   ?айталау

Саба?ты?  ма?саты:  

1.Білімділік:  О?ушыларды?  ??рмалас  с?йлем  туралы  білімдерін  ке?ейту   ж?не   бекіту;  с?йлемдерді   салалас   ??рмалас  т?ріне   талдай   білулері.

2.   Дамытушылы?:    П?нге  деген  ?ызы?ушылы?тарын   ояту.  Сауатты   жаза  білуге   да?дыландыру.  Шы?армашылы?  ?абілеттерін   , тіл   байлы?тарын    дамыту.  Т?рлі   тапсырмалар   орындау    барысында   танымды?, іскерлік  , есте  са?тау  ?абілеттерін    арттыру.

3.Т?рбиелік:  О?ушыларды   бірлесе  ж?мыс  істеуге,  біріні?   с?зін  бірі   зер  салып  ты?дау?а,  жауапкершілікке,  ?дептілікке   т?рбиелеу.

Саба?ты?  типі : д?ст?рлі   емес  ойын   саба?ы

Саба?ты?   т?рі:  бекіту   саба?ы

Саба?ты?   ?діс-т?сілі:  с?ра?-жауап,??гімелеу,  ойын, барлы?  о?ушылармен  ж?мыс.

Саба?ты?  к?рнекілігі:   о?улы?,  кестелер.

Саба?ты?  барысы:

1. ?йымдастыру   кезе?і
2. Саба?ты?  ма?сатымен  таныстыру
3. Ой ша?ыру:

 ??рмалас   с?йлем  деген  не?

2. ??рмалас   с?йлем  неше  т?рге   б?лінеді?

Салалас ??рмалас

Саба?тас  ??рмалас

Аралас    ??рмалас

3. Салалас  ??рмалас   с?йлемні?   неше  т?рі  бар?

??рмалас с?йлем

Ы??айлас  салалас

?арсылы?ты  салалас

Себеп- салдар  салалас

Тал?аулы  салалас

Кезектес  салалас

Т?сіндірмелі  салалас

Шартты ба?ыны??ы

?арсылы?ты  ба?ыны??ы

Себеп  ба?ыны??ы

Ма?сат  ба?ыны??ы

Мезгіл  ба?ыны??ы

?имыл –сын ба?ыны??ы

?имыл- сын

Ы??айлас

?арсылы?ты  ба?

ІІ     Жа?а  саба??а   ?зірлік

Балалар, б?гін  біз сендермен  ??рмалас  с?йлемні?  т?рлерін  саяхат  саба?ы  ар?ылы  ?айталап  еске  т?сіреміз.

ІІІ   Жа?а   саба?.

Саяхат  саба?ыны?  ж?ру  барысымен  таныстыру. Біз  « Салалас  ??рмалас»  еліне саяхат?а  шы?амыз. Ол елге  жету  ?шін  біз бірнеше аялдамалардан  ?теміз. Ол аялдамаларда  бізге  ?р  т?рлі  тапсырмалар  береді. Сол  тапсырмаларды  д?рыс  орындаса? «Салалас  ??рмалас»  еліне  жетеміз.

      Салалас

     ??рмалас

                                                                                                                                                 ?арсылы?ты 

Кезектес

Ы??айлас                                                                                                                                  Тал?аулы

   Себеп- салдар                                                                                                                        Т?сіндірмелі

1. Аялдама. Ы??айлас  салалас. Мына  с?йлемдерден ы??айлас  салаласты  тап:

Айг?л  аттан  т?сіп еді, су таяздап ?ал?андай  екен. ?н  басылып  ?алды, біра? гитара сазы  то?тал?ан  жо?.

1.Аялдама.  ?арсылы?ты  салалас.  ?арсылы?ты салаласты?  жасалу  жолын  к?рсет, жал?аулы?  шылауларын ата. К?ркем  ?дебиеттен бірнеше мысал  келтір.

1. Аялдама.  Себеп-  салдар салалас.  Мына  с?йлемдерді  толы?тыр:

1.Ол  аудан?а  жетуге  асы?, ?йткені.

2. Баяу  ескен  жел бірде басылады, бірде.

3........, себебі ауыл онша алыс  емес  еді.

4. Аялдама. Т?сіндірмелі салалас. Мына с?йлемдерден  т?сіндірмелі  салаласты  ажыраты?дар:

1. Жас ?йелдер ?й иесі ?йелді? ас- суына  ж?рдемдесті, ?згелері ?она?тармен ке?еске кірісті.

2.Б?л  ж?нінде к?п  ?ызы?  м?ліметтер  жазу?а  болар еді,- оны?  б?л хатта ?ажеті  жо?  ?ой деймін. Байжанны?  ?лі да?дылана алмай  ж?рген  бір ?ана н?рсесі бар  еді: ол- Сырдария бойыны?  маса- сонасы  мен ??рт- ??мырс?а, ба?а- шаяны деген сия?ты  ша?палы  ж?ндіктері.

5. Аялдама. Тал?аулы  салалас. Тал?аулы  салалас с?йлемге  бірнеше  с?йлем  тауып  жазы?дар.

6. Аялдама. Кезектес  салалас.  Кезектес  салалас дегеніміз не? ?алай  жасалады?

Кезектес  салаласты?  жал?аулы?  шылауларын  ата?дар.

Міне, біз  «салалас ??рмалас с?йлемні?»  еліне келдік. Барлы?  аялдамадан ?ттік. Енді «Салалас ??рмалас  с?йлем»  елі бізді?  білімімізді  тексеру  ?шін  бізге  та?ы  бірнеше  ?ызы?ты  тапсырмалар  береді.Соларды  орындап  к?рейік.

І. Мына  ба?анда?ы жал?аулы?  шылауларды? т?рін ажыраты?дар.Ба?анны?  жанына  салаласты?  ?ай  т?рі екенін  к?рсеті?дер.

Біра?,дегенмен

алайда

Бірде,біресе,

кейде

Себебі,сонды?тан

?йткені

(?арсылы?ты)         (себеп- салдар)                 (кезектес)

Да, де,та,те,ж?не

Не, немесе, я, яки(ы??айлас)  (тал?аулы)

Неге  бір  ба?ан  бос  ?алды?

Т?сіндірмелі  салалас  жал?аулы?  шылаусыз  жасалады.

ІІ. Салалас ??рмаласты?   т?рлерін   ажыраты?дар:

1.А?ыл  жастан шы?ады, асыл  тастан  шы?ады.

2.Жетімдерге  жем  бердім, жесірлерге  жер  бердім.   (М.?)

3.?лтшыл  адам  біреуге  зорлы?  ?ылар да, содан  ?з Отаныны?  д?уірлеуін  іздейді. (Ж.А)

4.С?йегі  аман- еті  ауырып  ?ал?ан  т?різді. (Т.М)

5.Жоспарды  ?сіру  о?ай- орындау  ?иын. (?.М)

6.С?уле  ?рі  ?уанды, ?рі Сайран мен  Шекерді  ойлап  ренжіді.(?.?)

7. Малды не  жерден  с?рау  керек, немесе а??ан  терден  с?рау  керек.( Абай)

1,2,3,6 – Ы??айлас  салалас

4,5- ?арсылы?ты  салалас

7- тал?аулы  салалас

ІІІ. Сы?ары?ды  тап  ойыны.

Ы??айлас, ?арсылы?ты, тал?аулы, себеп- салдар, т?сіндірмелі, кезектес  белгілерін  та??ан  о?ушылар  жал?аулы?тарын  тауып, ж?птасып  би  билейді.

Ы??айлас

?арсылы?ты

тал?аулы

Себеп-салдар

Біра?,

алайда

Да,де,та,те

Себебі,

?йткені

Я,яки,

болмаса

Кезектес

т?сіндірмелі?

Бірде, біресе, кейде

Саба?ты ?орытындылау:

 Балалар, сендерге б?гінгі саба? ?нады ма?

??рмалас с?йлемні? т?рлерін толы? ме?гердік пе?

 О?ушыларды? е?бегін ба?алау.

?йге тапсырма:

?айталау.