«?аза? жырыны? с?рмергені», «?аза? жырыны? ?адыры», «. алшысынан т?ратын алтын са?а», «шыншыл да ойшыл а?ын», та?ы да бас?а шексіз те?еулер ?адыр Мырза ?ли а?ын?а айтылады.
ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру кезе?і:
М??алімні? кіріспе с?зі:
«?адыр-найза?айлы а?ын. Д?уірді?, уа?ытты? ?зі жарат?ан ?мірше? а?ын. Оны? поэзиясы-?зіміз ?мір с?ріп отыр?ан д?уір мінездес» деп а?иы? а?ын М??а?али Ма?атаев ?зіндік ?олта?басын жазып кеткен.
Хронологиялы? кесте.
Жылы
О?и?алар
1935 жылы
5 ?а?тар
?адыр Мырза ?ли батыс ?аза?стан облысы, Сырым (Жымпиты) ауданында ту?ан.
1958 жылы
?аза? ?лтты? университетіні? филология факультетін бітірген.
1958-1962ж.ж.
«Балдыр?ан» журналында ?деби ?ызметкер
1962-1967ж.ж.
«Ж?лдыз» журналында б?лім ме?герушісі, жауапты хатшы, бас редакторды? орынбасары
1968-1973ж.ж.
«Жазушы» баспасында ?аза? поэзиясы б?ліміні? ме?герушісі
1994 жылы
Республикалы? «Балауса» балалар баспасы директоры ?ызметін ат?арды.
1966 жылы
?аза?стан Ленин комсомолы сыйлы?ы
1980 жылы
?аза?стан Республикасы Мемлекеттік сыйлы?ы
1993 жылы
Мон?олияны? «Дарын» атты Халы?аралы? ?деби сыйлы?ы
1997 жылы
«Жаралы Жолбарыс» драмасы ?шін «Махамбет» сыйлы?ына ие болды.
2004 жылы
Республиканы? т?уелсіз «Тарлан» сыйлы?ыны? лауреаты
?аза? КСР Жо?ары Ке?есіне екі рет депутат болып сайлан?ан
1992 жылы
?аза?стан Республикасы Мемлекеттік ?н?раны авторларыны? бірі
1954 жылы
«Пионер» журналында т???ыш туындысы жарияланды.
1959 жылы
Т???ыш кітабы-«К?ктем» ?ле?дер жина?ы шы?ты
1965 жылы
«Ой орманы» атты ?ле?дер жина?ы шы?ты
1966 жылы
«Ой орманы» жина?ы ?шін ?аза?стан Ленин комсомолыны? сыйлы?ы берілді
М?тінмен ж?мыс:
«Н?р» ?ле?ін м?нерлеп о?у.
?дебиет теориясы бойынша:
Таби?ат лирикасы – лириканы? бір т?рі. А?ынны? ішкі жан д?ниесі оны? ?р т?рлі таби?ат ??былыстарын сезінуі, бейнелеп суреттеуі ар?ылы танылатын ?ле?-жырлар. Адамзат ?ашанда таби?атпен етене жа?ын. Сонды?тан а?ындар таби?ат?а арнап ?ле? жазып отыр?ан. Мысалы: ?адыр Мырза ?лиді? «Н?р» ?ле?і де таби?ат лирикасына жатады.
ІV. Ма?ынаны ажырату.
1 – ?атар.
Екі т?рлі т?сініктеме к?нделігі.
?зінді
Пікір
С?з т?йін, ма?ал-м?тел
Ба?ты? да ш?лі ?анады,
Ба?шаны? д?мін жеп к?рдім.
Ж?здері жайнап ?алады
Жауыннан кейін ш?птерді?.
Б?л ?зіндіде жауын жау?аннан кейінгі ба?шада?ы жеміс-жидектерді?, ш?птерді? ш?лі ?анып жайнап,?сетіндіктерін айтады. Таби?ат?а жа?ын болу керек екендігін ??ындырады.
Просмотр содержимого документа
«?.Мырзалиев ашы? саба?.doc»
Сабақтың тақырыбы: Қадыр Мырза Әлидің өмірі мен шығармалары. «Нұр» өлеңі.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: а) Қадыр Мырза Әли- драматург, сыншы, публицист, әдебиетші, ақын және аудармашылығын таныту;
ә) балалар әдебиетіне қосқан үлесі жайлы жете түсіндіру;
б) «Нұр» өлеңінің мазмұнын меңгерте отырып, идеясын ашу.
Дамытушылық: оқушыларды өз ойын ашық айтуға, көркемдеп еркін сөйлеуге , мәнерлеп оқуға дағдыландыру, ізденімпаздыққа баулу;
Тәрбиелілік: ақынның өмірі мен өлеңдерін оқыту арқылы оқушыны адамгершілікке, достыққа, табиғатты сүюге тәрбиелеу;
СТО – ға байланысты міндеттер:
Оқушылар өз ойын емін – еркін айтады;
Шығарма мазмұнын талдайды;
Шағын ой – толғау жазады;
Сабақтың әдісі: Сын тұрғысынан ойлау.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақты түсіндіру.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, күй табақ.
Сабақтың жоспары: 1. Ұйымдастыру;
2. Үй тапсырмасы
3.Жаңа сабақ:
а) Ой шақыру;
ә)Хронологиялық кесте
б)Мәтінмен жұмыс;
4.Бекіту кезеңі:
а)Ой-толғаныс;
5.Үйге тапсырма;
6.Бағалау;
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа деген көңіл күйлерін сұрау. Бағалау парақшасын тарату.
«Аққу –киелі құс» атты тақырыпқа жазылған ойтолғауларын «автор орындығында» орындау.
ІІ. Қызығушылықты ояту.
Қадыр Мырза Әлидің сөзіне жазылған ән қойылады. (күй таспада ән орындалады)
Балалар , бұл әнді кім орындады?
Әннің сөзін жазған кім?
«Қазақ жырының сұрмергені», «Қазақ жырының Қадыры», «... алшысынан тұратын алтын сақа», «шыншыл да ойшыл ақын», тағы да басқа шексіз теңеулер Қадыр Мырза Әли ақынға айтылады.
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
«Қадыр-найзағайлы ақын. Дәуірдің, уақыттың өзі жаратқан өміршең ақын. Оның поэзиясы-өзіміз өмір сүріп отырған дәуір мінездес» деп ақиық ақын Мұқағали Мақатаев өзіндік қолтаңбасын жазып кеткен.
Хронологиялық кесте.
Жылы
Оқиғалар
1935 жылы
5 қаңтар
Қадыр Мырза Әли батыс Қазақстан облысы, Сырым (Жымпиты) ауданында туған.
1958 жылы
Қазақ ұлттық университетінің филология факультетін бітірген.
1958-1962ж.ж.
«Балдырған» журналында әдеби қызметкер
1962-1967ж.ж.
«Жұлдыз» журналында бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, бас редактордың орынбасары
1968-1973ж.ж.
«Жазушы» баспасында қазақ поэзиясы бөлімінің меңгерушісі
1994 жылы
Республикалық «Балауса» балалар баспасы директоры қызметін атқарды.
1966 жылы
Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығы
1980 жылы
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығы
1993 жылы
Монғолияның «Дарын» атты Халықаралық әдеби сыйлығы
1997 жылы
«Жаралы Жолбарыс» драмасы үшін «Махамбет» сыйлығына ие болды.
2004 жылы
Республиканың тәуелсіз «Тарлан» сыйлығының лауреаты
1995 жылы
Қадыр Мырза Әли-Қазақстан Республикасының халық жазушысы
1985- 1990ж.ж.
Қазақ КСР Жоғары Кеңесіне екі рет депутат болып сайланған
1992 жылы
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік әнұраны авторларының бірі
1954 жылы
«Пионер» журналында тұңғыш туындысы жарияланды.
1959 жылы
Тұңғыш кітабы-«Көктем» өлеңдер жинағы шықты
1965 жылы
«Ой орманы» атты өлеңдер жинағы шықты
1966 жылы
«Ой орманы» жинағы үшін Қазақстан Ленин комсомолының сыйлығы берілді
Мәтінмен жұмыс:
«Нұр» өлеңін мәнерлеп оқу.
Әдебиет теориясы бойынша:
Табиғат лирикасы – лириканың бір түрі. Ақынның ішкі жан дүниесі оның әр түрлі табиғат құбылыстарын сезінуі, бейнелеп суреттеуі арқылы танылатын өлең-жырлар. Адамзат қашанда табиғатпен етене жақын. Сондықтан ақындар табиғатқа арнап өлең жазып отырған. Мысалы: Қадыр Мырза Әлидің «Нұр» өлеңі де табиғат лирикасына жатады.
ІV. Мағынаны ажырату.
1 – қатар.
Екі түрлі түсініктеме күнделігі.
Үзінді
Пікір
Сөз түйін, мақал-мәтел
Бақтың да шөлі қанады,
Бақшаның дәмін жеп көрдім.
Жүздері жайнап қалады
Жауыннан кейін шөптердің.
Бұл үзіндіде жауын жауғаннан кейінгі бақшадағы жеміс-жидектердің, шөптердің шөлі қанып жайнап,өсетіндіктерін айтады. Табиғатқа жақын болу керек екендігін ұғындырады.
