«?аза? тілін о?ытуда Жа?а технологияларды ?олдану т?сілдері»

Баяндама:

«?аза? тілін о?ытуда Жа?а технологияларды ?олдану т?сілдері»
Тараз ?аласы

Ы. Алтынсарин атында?ы №49 мектеп-гимназиясыны?
?аза? тілі мен ?дебиеті п?ні м??алімі

Т?леушоваН.

?азіргі кезе?де мектеп м??аліміні? алдында т?р?ан ма?ызды, жауапты міндеттерді? бірі - о?ушы?а тияна?ты білім беру. Ол ?шін мектеп м??алімдері о?ытудын тиімді ?діс – т?сілдерін ?з т?жірибесінде та?дап алады.
Жа?а технологияларды к?нделікті саба? ?рдісінде пайдалану о?ыту ма?сатында жетуді? тиімді жолдарын к?рсетеді.
О?ытуды? жа?а ?дістерін пайдалану ар?ылы м??алім о?ушыны? белсенділігін, шы?армашылы? ізденісін арттырады, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын оятады. ?азіргі о?ыту барысында ?олданылып ж?рген к?птеген технолгиялар жеке т?л?аны? жетілуіне, о?уды? тиімділігіні? негізін ??ру?а ба?ыттал?ан. Орыс мектептерінде ?аза? тілін о?ытуда е? бірінші эстетикалы? тал?ам?а сай безендірілген кабинет, о?удын ?р т?рлі ??ралдары, кестелері, о?улы?тары, техникалы? ??рал – жабды?тары, информациялы? ??ралдар болуы ?ажет. ?аза? тілі м??алімі ?з саба?тарын жа?а саты?а к?теру ?шін ш?кірттеріні? білім – ??марлы? ?асиеттерн дамытып, білім алу?а ?ызы?ушылы?ын арттыруды к?здейді. М??алім саба? т?сіндірген кезде о?ушы?а аса к?ш т?сірмей же?ілден ауыр?а ?арай, жалы?тырмай, о?ушыны? тияна?ты білім алуына, м?мкіндіктер ту?ызуы ?ажет.
?рбір саба?ты? мазм?нына сай ?дістер мен т?сілдері д?рыс та?дап, саралап, даралап о?ыту керек, сонда ?ана біз бас?а ?лт балаларын ?аза? тілін ?з еркімен, ынтасымен ?ызы?а, т?сініп о?у?а, ?адірлеуге, ба?алау?а, жа?сы ме?геруге, ауызекі д?рыс с?йлеуге ?йретеміз.
?азіргі за? талабына сай ?аза? тілі саба?тарында ?олданып жат?ан жа?ашыл ?діс – т?сілдері ?з саба?тарында ?алай пайдаланып жат?анды?ын ж?нінде ?ріптестермен б?лісу.
Мемлекеттік тілді? жо?ар?ы де?гейде о?ытылуы о?ушы санасына сі?ірлетін білімні? сапасымен ?лшенеді.
Сонды?тан да ?рбір ?стаз ?немі шы?армашылы? ізденісте болуы керек.
Мен ?з т?жірибиемде к?бінесе о?ушылармен бірлесіп, ?йымдасып, топтасып ж?мыс істеуіне к??іл б?лемін. О?ушы бірлессіп ?йренуде кішігірім топтармен, ж?ппен ж?мыс жасауда орта? проблемаларды тал?ыла?анда жа?а пікірлерге шы?армашылы?пен ?арау т?р?ысында жа?алы?тар ашу барысында ж?мыс істейді. Топ м?шелері ?з ойларын орта?а салып ж?не сол ойларды кесте ар?ылы к?рсетеді. Шамалары келгенше ?ор?ап шы?у?а тырысады. Бірлесіп ж?мыс жаса?анда мына жайттарды есте ?стаймын:
• Сыйласты? ( бір – біріне бірдей ба?ынышта болу);
• Жауапкершілік ;
• Топ?а б?лгендегі ?р тектілікті ?мытпау;
• Топты? барлы? м?шелеріні? кезепен с?йлеу да?дысын ?йрету;
• Тікелей с?йлеуде ?леуметтік ?арым – ?атынас жасау, да?дыларын ?алыптастыру;
• М??алімдерді?, о?ушыларды? топ ішінде с?йлеуін ба?ылау ж?не ?ажет кезде кірісіп с?йлеп кету;
• Топта ?тымды ж?мыс істеу.
Осындай топта бірлесіп ж?мыс істеп ?йренген о?ушыларды? білімдері н?тижелі болады, шы?далады.
Бірлесіп ж?мыс жасауда ?ол жеткізген жетістіктерім:
• О?ушыны? е? алдымен есте ?стау ?абілетіні? жо?арлауы;
• Жиі- жиі ой тал?асын жасау ж?не тере? т?сінікпен ойлауды? дамуы ар?ылы о?ушыны с?йлету;
• Саба?та ?з бетімен ба?ылаусыз отыр?аннан г?рі о?ушыныны? ж?мыс басты болуы;
• Бір н?рсеге ?йрету м?нді т?рде ?ызы?ушылы?ын оянуы;
• Бірлесіп ж?мыс жасау кезінде топ м?шелеріні? ?лтына, жынысына, ?абілетіне, ?леуметтік жа?дайына ?арамай оларды? бір – біріне д?рыс к?з?араспен ?арап, ойларын т?сінеді.
О?ушылар ж?мыс жасау барысында бір – біріне к?мектесіп, ойларын орта?а салады, ынталарына к?ш – ?уат бере отырып, ?здеріні? білім алуын к?термелейді, о?у?а, жазу?а, ты?дау?а, с?йлеуге ке? м?мкіндіктер беретін ортада о?ушыны ?з пікірлерін еркін жеткізуге жа?дайлар жасайды.
Саба? ?стінде жан – жа?ты с?ра? ?оюда да м??алім м?мкіндігінше барлы? о?ушыны? жауап беруін ?амтамасыз етуі керек. С?ра? ?оюді? ?арапайым т?рінен тере? ойлау?а дейінгі т?рлері бар екендігі белгілі. Ал м??алімні? ма?саты- о?ушыны? ойлау сатысы е? т?менгі де?гейден жо?ары тере? ойлау де?гейі т?сінуден басталады. Одан кейін ?олдану, анализ, синтезге дейін жо?арлайды.
Орыс мектебі жа?дайында ?аза? тілі п?ніні? ж?ргізуде жекелеп о?у технологиясын пайдалану да тиймді. Жекелеп о?ыту дегеніміз – о?ушыны? жеке дара ерекшеліктерін ескере отырып, о?ыту ?рдісін ?йымдастыруды? ?діс – т?сілдерін, ?ар?ынын та?дау.
Мысалы: 9 – сынып о?улы?ында «Бастауыш туралы м?ліметпен танысу» та?ырыбын ?туде де?гейін жо?ары о?ушы?а берілген к?ркем шы?армадан (Абай ?ле?дерінен) бастауыштарды тауып, оларды? ?ай с?з табынан жасалып т?р?анын аны?тау ?сынылады.
Инновациялы? технологияларды? к?птеген, оарды? т?рімен ?дістеріні? сан салалы?ына ?арамастан, ?р технологияны? элементтері ?зара бір – бірімен байланысады.
Мысалы: 11- сыныпты? зерттеу саба?ында о?ушылар топ?а б?лінеді. Бірінші топ Крыловты? «?ар?а мен т?лкі» ?ле?ні? аударма т?рінді о?ып, композициялы? желісіндегі ерекшеліктерін аны?тап, та?ырыбы мен идеясын ай?ындайды, осы шы?армада?ы м?тіннен к?ркемдегіш ??ралдарды табады. Екінші топ о?улы?ты? «Крыловты? ізімен » атты ?ара с?збен берілген ша?арманы о?ып, о?и?а желісіне, жазылу т?сіліне талдау жасап алдын?ы ?ле?мен салыстырып, ??састы?ы мен айырмашылы?ын ажыратады.
Б?л ?діс т?сілдер атал?ан технологиясындай ?олданылады.
Сонымен, ?орыта келгенде, айтарым – орыс мектебінде ?аза? тілі п?нін о?ытуда жа?а технологияларды пайдалану м??алім ?шін ?андай ма?ызды болса, о?ушы ?шін м?нділігі б?дан да кем емес.
С?йтіп, осында ж?йелі ж?мыстар н?тижесінде о?ушыны? к?нінен к?нге білімге деген ынтасы арта т?седі, олар ?з бетімен шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге ?алыптасады, ?зін – ?і ба?алап, ?з к?шіне деген сенімділік пайда болады, о?уды? м?ні мен ма?сатын ай?ын т?сінеді. Жеке т?л?а ретінде дамуына ?сер етеді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««?аза? тілін о?ытуда Жа?а технологияларды ?олдану т?сілдері»»

Баяндама:

«Қазақ тілін оқытуда Жаңа технологияларды қолдану тәсілдері»
Тараз қаласы

Ы. Алтынсарин атындағы №49 мектеп-гимназиясының
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

ТөлеушоваН.

Қазіргі кезеңде мектеп мұғалімінің алдында тұрған маңызды, жауапты міндеттердің бірі - оқушыға тиянақты білім беру. Ол үшін мектеп мұғалімдері оқытудын тиімді әдіс – тәсілдерін өз тәжірибесінде таңдап алады.
Жаңа технологияларды күнделікті сабақ үрдісінде пайдалану оқыту мақсатында жетудің тиімді жолдарын көрсетеді.
Оқытудың жаңа әдістерін пайдалану арқылы мұғалім оқушының белсенділігін, шығармашылық ізденісін арттырады, пәнге деген қызығушылығын оятады. Қазіргі оқыту барысында қолданылып жүрген көптеген технолгиялар жеке тұлғаның жетілуіне, оқудың тиімділігінің негізін құруға бағытталған. Орыс мектептерінде қазақ тілін оқытуда ең бірінші эстетикалық талғамға сай безендірілген кабинет, оқудын әр түрлі құралдары, кестелері, оқулықтары, техникалық құрал – жабдықтары, информациялық құралдар болуы қажет. Қазақ тілі мұғалімі өз сабақтарын жаңа сатыға көтеру үшін шәкірттерінің білім – құмарлық қасиеттерн дамытып, білім алуға қызығушылығын арттыруды көздейді. Мұғалім сабақ түсіндірген кезде оқушыға аса күш түсірмей жеңілден ауырға қарай, жалықтырмай, оқушының тиянақты білім алуына, мүмкіндіктер туғызуы қажет.
Әрбір сабақтың мазмұнына сай әдістер мен тәсілдері дұрыс таңдап, саралап, даралап оқыту керек, сонда ғана біз басқа ұлт балаларын қазақ тілін өз еркімен, ынтасымен қызыға, түсініп оқуға, қадірлеуге, бағалауға, жақсы меңгеруге, ауызекі дұрыс сөйлеуге үйретеміз.
Қазіргі заң талабына сай қазақ тілі сабақтарында қолданып жатқан жаңашыл әдіс – тәсілдері өз сабақтарында қалай пайдаланып жатқандығын жөнінде әріптестермен бөлісу.
Мемлекеттік тілдің жоғарғы деңгейде оқытылуы оқушы санасына сіңірлетін білімнің сапасымен өлшенеді.
Сондықтан да әрбір ұстаз үнемі шығармашылық ізденісте болуы керек.
Мен өз тәжірибиемде көбінесе оқушылармен бірлесіп, ұйымдасып, топтасып жұмыс істеуіне көңіл бөлемін. Оқушы бірлессіп үйренуде кішігірім топтармен, жұппен жұмыс жасауда ортақ проблемаларды талқылағанда жаңа пікірлерге шығармашылықпен қарау тұрғысында жаңалықтар ашу барысында жұмыс істейді. Топ мүшелері өз ойларын ортаға салып және сол ойларды кесте арқылы көрсетеді. Шамалары келгенше қорғап шығуға тырысады. Бірлесіп жұмыс жасағанда мына жайттарды есте ұстаймын:
• Сыйластық ( бір – біріне бірдей бағынышта болу);
• Жауапкершілік ;
• Топқа бөлгендегі әр тектілікті ұмытпау;
• Топтың барлық мүшелерінің кезепен сөйлеу дағдысын үйрету;
• Тікелей сөйлеуде әлеуметтік қарым – қатынас жасау, дағдыларын қалыптастыру;
• Мұғалімдердің, оқушылардың топ ішінде сөйлеуін бақылау және қажет кезде кірісіп сөйлеп кету;
• Топта ұтымды жұмыс істеу.
Осындай топта бірлесіп жұмыс істеп үйренген оқушылардың білімдері нәтижелі болады, шыңдалады.
Бірлесіп жұмыс жасауда қол жеткізген жетістіктерім:
• Оқушының ең алдымен есте ұстау қабілетінің жоғарлауы;
• Жиі- жиі ой талқасын жасау және терең түсінікпен ойлаудың дамуы арқылы оқушыны сөйлету;
• Сабақта өз бетімен бақылаусыз отырғаннан гөрі оқушынының жұмыс басты болуы;
• Бір нәрсеге үйрету мәнді түрде қызығушылығын оянуы;
• Бірлесіп жұмыс жасау кезінде топ мүшелерінің ұлтына, жынысына, қабілетіне, әлеуметтік жағдайына қарамай олардың бір – біріне дұрыс көзқараспен қарап, ойларын түсінеді.
Оқушылар жұмыс жасау барысында бір – біріне көмектесіп, ойларын ортаға салады, ынталарына күш – қуат бере отырып, өздерінің білім алуын көтермелейді, оқуға, жазуға, тыңдауға, сөйлеуге кең мүмкіндіктер беретін ортада оқушыны өз пікірлерін еркін жеткізуге жағдайлар жасайды.
Сабақ үстінде жан – жақты сұрақ қоюда да мұғалім мүмкіндігінше барлық оқушының жауап беруін қамтамасыз етуі керек. Сұрақ қоюдің қарапайым түрінен терең ойлауға дейінгі түрлері бар екендігі белгілі. Ал мұғалімнің мақсаты- оқушының ойлау сатысы ең төменгі деңгейден жоғары терең ойлау деңгейі түсінуден басталады. Одан кейін қолдану, анализ, синтезге дейін жоғарлайды.
Орыс мектебі жағдайында қазақ тілі пәнінің жүргізуде жекелеп оқу технологиясын пайдалану да тиймді. Жекелеп оқыту дегеніміз – оқушының жеке дара ерекшеліктерін ескере отырып, оқыту үрдісін ұйымдастырудың әдіс – тәсілдерін, қарқынын таңдау.
Мысалы: 9 – сынып оқулығында «Бастауыш туралы мәліметпен танысу» тақырыбын өтуде деңгейін жоғары оқушыға берілген көркем шығармадан (Абай өлеңдерінен) бастауыштарды тауып, олардың қай сөз табынан жасалып тұрғанын анықтау ұсынылады.
Инновациялық технологиялардың көптеген, оардың түрімен әдістерінің сан салалығына қарамастан, әр технологияның элементтері өзара бір – бірімен байланысады.
Мысалы: 11- сыныптың зерттеу сабағында оқушылар топқа бөлінеді. Бірінші топ Крыловтың «Қарға мен түлкі» өлеңнің аударма түрінді оқып, композициялық желісіндегі ерекшеліктерін анықтап, тақырыбы мен идеясын айқындайды, осы шығармадағы мәтіннен көркемдегіш құралдарды табады. Екінші топ оқулықтың «Крыловтың ізімен » атты қара сөзбен берілген шағарманы оқып, оқиға желісіне, жазылу тәсіліне талдау жасап алдынғы өлеңмен салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығын ажыратады.
Бұл әдіс тәсілдер аталған технологиясындай қолданылады.
Сонымен, қорыта келгенде, айтарым – орыс мектебінде қазақ тілі пәнін оқытуда жаңа технологияларды пайдалану мұғалім үшін қандай маңызды болса, оқушы үшін мәнділігі бұдан да кем емес.
Сөйтіп, осында жүйелі жұмыстар нәтижесінде оқушының күнінен күнге білімге деген ынтасы арта түседі, олар өз бетімен шығармашылықпен жұмыс істеуге қалыптасады, өзін – өі бағалап, өз күшіне деген сенімділік пайда болады, оқудың мәні мен мақсатын айқын түсінеді. Жеке тұлға ретінде дамуына әсер етеді.