«??стар ?айтты» Т?манбай Молда?алиев

Сабақтың тақырыбы: «Құстар қайтты» Тұманбай Молдағалиев

Сабақтың білімдік мақсаты: оқушыларға өлең мазмұнын жан-жақты талдау арқылы өлеңнің негізгі оқиғаны,идеяны ұғындыру. Құстар туралы білімдерін кеңейту.

Дамытушылық мақсаты: оқушылардың дәлелді сөйлеуге,дискуссия жүргізе білуге үйрету. Есте сақтаутанымдық қабілеттерін дамыту. Сөйлеу мәдениетін,оқу мен жазу дағдыларын артттыру.

Тәрбиелік мақсаты:оқушыларды жаман әдеттен аулақ болуға,керісінше еңбекқор,іскер,жұмыскер,тиянақты,мейірімді болуға,табиғатқа қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.

Оқытудың әдіс-тәслдері: сұрақ-жауап,жазбаша,ауызша,ойын,көрнекілік.

Сабақтың түрі:дамытпалы сабақ.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.

Пәнаралық байланыс:дүниетану

Сабақтың көрнекілігі: дидактикалық материалдар (құстар,ұялар,жемсауыт,талдар),жұмбақтар.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Музыка ойналып, «Құстар» әні айтылады.

1. Үй тапсырмасын тексеру.

«Қулық» мәтінінің мазмұнын сұрау.

1. Жаңа сабақты таныстыру.

а).Қызығушылығын ояту.

Жұмбақ шешу

*Су бетін сызып, *Жайнаған бақтың әншісі,

Ақ құман жүр жүзіп. Тамсанған оған сан кісі.

(аққу) (бұлбұл)

*Көк жүзінде жылжып жай,

Керуен құрған тізіліп,

Ілгек-ілгек шынжырдай,

Қалмайды олар үзіліп. (тырна)

-Тағы қандай құстардың атауын білесіңдер? Отырықшы құстар мен жыл құстарының айырмашылығы неде?

Венн диаграммасына салып салыстыру.

-Біз құстарға қандай көмек жасаймыз?

-Жыл құстары қайда ұшып кетеді?

ә) . «Құс туралы білгіштер» жарыс-ойыны.

Қай топ көп құстарды атаса,сол топ жеңімпаз атанады.

б). Мағынаны тану.

-Мүмкін бұл сұраққа жауапты Тұманбай Молдағалиевтің «Құстар қайтты» өлеңінен табатын шығармыз.

Өлеңді түсініп,мәнерлеп,тізбектеп оқу.

-Сұраққа жауап таба алдыңдар ма?

-Қалай ойлайсыңдар, жылы жаққа ұшып кетулерінің басты себебі неде?

-Олар жолда қандай қиыншылықтарға тап болуы мүмкін?

в). «Білгенге маржан» құстар жайында қызықты деректер.

Құстардың жасы:қарға 120 жыл өмір сүреді,жапалақ 60 жыл өмір сүреді,бұлбұл 25 жыл өмір сүреді.

Сергіту сәті. Құстай самғап ұшамыз,

Қанатымызды қағамыз.

Самғап-самғап алып,

Орнымызға қонамыз.

г). Керек деректер:

- Дүние жүзінде аққудың 29 түрі бар. Қазақстанда сұңқылдақ аққу,сыбырлақ аққу тіршілік етеді. Салмағы 12-13 кг,4-6 жұмыртқа туады. Негізгі қорегі су өсімдігі. Сұңқылдақ аққудың мойыны тік,ал сыбырлақ аққудың мойыны латынның «s» әрпіне ұқсас болады. Сұңқылдақ аққу саны азайып,сирегендіктен Қазақстанның «Қызыл кітабына» тіркелген.

- Бүркіт өте ірі,аңшы құс. Ол суыр,қоян,түлкі,кекілік,қасқыр аулайды. Ұясын ағаштар мен құзда салады. 1-2 жұмыртқа туады.

- Тырналар Қазақстанда,Орта Азия аймақтарында кездеседі. Негізгі қорегі- өсімдік тұқымы,насекомдар. 2 жұмыртқа туады. Тырналар өте сақ құс.

- Жапалақ- түн құсы. Дене мөлшері алуан түрлі. Ұясын ағаш қуысына салып, 10 шақты жұмыртқа туады. Қорегі –ұсақ сүт қоректілер, құстар, кемірушілер.

ғ). Құстарға байланысты ырымдар мен тыйымдар:

Құс ұясын бұзба! Аққуды атпа!

4. Шығармашылық жұмыс.

Өлеңнің соңғы шумағын қайталап оқып,құстарға тілек хат жазу.

5.Сабақты бекіту.

-Балалар,бүгінгі сабақ ұнады ма?

-Құстардың қандай пайдасы бар?

6. Үйге тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып келу. Құстардың жылы жаққа ұшыуын бақылап,осы тақырыпқа сурет салып келу.

7. Бағалау. Оқушылардың білімдерін саралап бағалау.