САБА?ТЫ? ТА?ЫРЫБЫ: ?.Бекхожин “А?са? Темір мен а?ын”
САБА?ТЫ? МА?САТЫ: ?.Бекхожинні? шы?армашылы?ымен танысу;
САБА?ТЫ? МІНДЕТТЕРІ: а) білімдік: Шы?арманы? мазм?нына тере? ??ілу, Шы?ыс ?дебиетіні? ?кілдеріне ?ыс?аша то?талу;
б) дамытушылы?: ?ле? ??рылысына талдау жасай білу, мазм?нын тере?нен аша білуді дамыту.
САБА?ТЫ? ТИПІ: жа?а ??ымды ме?герту
САБА?ТЫ? Т?РІ: а?паратты? о?ыту.
О?ЫТУДЫ? ?ДІСІ: т?сіндірмелі, практикалы?
САБА?ТЫ? К?РНЕКІЛІГІ: интербелсенді, слайд-шоу.
?ОЛДАН?АН ?ДІСТЕМЕЛІК ??РАЛДАР: «?аза? тілі мен ?дебиеті»
журналы. 2006 ж.№11. ?.Бек?ожин туралы альбом.
САБА?ТЫ? БАРЫСЫ:
І. ?ЙЫМДАСТЫРУ Б?ЛІМІ: а) о?ушыларды т?гелдеу,
?) эстетикалы? ахуалын ?ада?алау.
ІІ. ?Й ТАПСЫРМАСЫН С?РАУ: ?.Т?жібаев «Сырдария» ?ле?ін жат?а с?рау. ?ле?ні? идеясын, та?рыбын ашу ма?сатында бірнеше жетекші с?ра?тар ?ою. К?бірек с?рау ?шін ?р о?ушы?а бір-бір шума?тан с?рау.
ІІІ. АКТУАЛДАУ: Балалар, тарихта ел билеу саясатын негізінен жаулап алушылы??а арна?ан ?андай тарихи т?л?аларды білеміз?
ІV. Жа?а саба?: ?.Бекхожинні? “А?са? Темір мен а?ын” ?ле?імен танысатынымыз хабарланып, саба?ты? ма?саты айтылады.
«?мірден не алары?ды емес, не ?алдырары?ды ойла», - деген эпиграфпен жа?а та?ырыпты т?сіндіру басталады.
1. А?ынны? ?мірі мен шы?армашылы?ына ?ыс?аша то?таламыз. Республика Мемлекеттік сыйлы?ыны? лауреаты, ?аза?станны? халы? жазушысы ?алижан Бекхожин – артына ?шпес м?ра, мол рухани ?азына ?алдыр?ан эпик а?ын. Гете, Байрон, Низами сынды ?лы шайырларды ?аза?ша с?йлеткен шебер аудармашы да. О?улы? авторы, сыншы ?рі зерттеуші, сан ?ырлы талант иесі ?алижан Бекхожинні? ?аза? ?дебиетінен алар орны да айры?ша.
2. А?са? Темірден ?аймы?пай, онымен тірескен шы?ысты? азулы а?ындарыны? бірі – Хафиз ж?нінде м?лімет беріледі.
Хафизді Шы?ыста ?айып а?ын атайды. Ол – ?айыптан келген пенде дегендері. Оны? бір ?ле?ін сегіз рет о?ыса?, сегіз т?рлі ой аласы?, сегіз т?рлі сезімге б?ленесі?. Оны т?ржіма жасау?а Еуропаны? к?п аудармашылары батпа?ан. ?те тере?, ?рі н?зік а?ын. Ол парсы ?азалыны? атасы бол?ан. М?ны т???ыш рет аудар?ан ?лы Абайды? ш?кірттеріні? бірі – Ш?к?рім.
?теген К?місбаев
?мір Темір (Темір бін-Тара?ай Барлас, парсыша: ????? ??? — Тимур-е Л?нг, А?са? Темір, Темірла?) (1336—1405 жж.) — Орталы? Азия жа?ангері. ?мір Темірді? (Темуридтер) империясыны? негізін ?ала?ан. Барлас руынан шы??ан, Кеште ту?ан. ?азір б?л ?збекстанны? ?ащ?ад?рия облысыны? Шахрисабыз ?аласы. Барлас руы т?ркі тілдес тайпаларына жат?ан, ?азір ?рпа?тары ?збек хал?ыны? ішіне кіреді.
V. ДАМЫТУ КЕЗЕ?І: 1) ?ле? м?нерлеп, ?р шума?ыты жеке-жеке о?ушылар?а о?ытамыз. ?р о?ушы ?з бетінше ?ле? мазм?ны бойынша жоспар ??ру?а тапсырма беріледі. Орта? м?мілеге келіп, а?ылдаса отырып, жоспар та?та?а жазылады. Ж?мыс интербелсенді та?тада орындалады.
2). Баллада - итальян тілінен аудар?анда “билеу” деген ма?ына береді. Лиро-эпосты? сипатта?ы сюжетті ?ле?. Балладаны? мазм?ны к?біне тарихи шынды?, о?шау фантастикалы? хал, ерлік ?рекет болып келеді.
Зейнолла ?абдолов
- С?ЗДІК Ж?МЫСЫ:
- Машыр??ты? – шы?ысты?;
- Н?зір?ой диуанадай – ойын-сауы?шыл диуана;
- М?сатыр – амиакты? суда?ы ерітіндісі;
- М?с?пір жан – ?арапайым адам;
- К?стана жан – к?н?сі бар;
- Кент – ?ала;
- М?жн?н – а?ыма?, есала?;
- Мазл?м – м?сылман.
4). Шы?арманы? к?ркем тілін аны?тау, ?серін талдау:
МЕТАФОРА
ТЕ?ЕУ
ЭПИТЕТ
О?ушылар топ бойынша ж?мыс жасайды.
VІ. БЕКІТУ: Ойтал?ы. ?ле?дегі тартыста кім же?ді? О?ушылар ?з ойларын орта?а салады.
VІІ. ?ОРЫТЫНДЫ: Б?гінгі саба?тан не алды?? Кімге не ?нады?
VІІІ. ?ЙГЕ ТАПСЫРМА: А?са? Темір туралы тарихи м?лімет жинау; Баллададан ?зінді жаттау.
№19 орта мектебі
Саба?ты? та?ырыбы:
А?т?бе ?аласы, 2009ж.