М??алім саба?ты? барысын айтып, саба? кезе?дерімен таныстырып шы?ады.
?й тапсырмасын тексеру. М??алім о?ушыларды? саба??а дайынды?ын, тексереді.?й ж?мысына берілген тапсырма бойынша«Ер Т?стік» ертегісін ?р о?ушы ?з к?з?арасы бойынша сурет бетіне т?сіріп бейнелеп келуі керек.
М??алімні? с?зі:
О?ушылар біз б?гін саба?ымызда «Ер Т?стік» ертегісін о?имыз, сонды?тан сыныпты т?рт топ?а б?леміз. Барлы?ы? та?та алдына жинала ?ойы?дар. ?р о?ушыны? 1-4 ке дейінгі ?з н?мірі болады. Топты? аттары «?иял-?ажайып ертегілері», «Жануарлар туралы ертегілер», «Т?рмыс-салт ертегілері», «Шыншыл ертегілер»
(о?ушыларды 1,2,3,4 орындар?а н?мірлері бойынша отыр?ызамын)
Саба?ты т?сіндіру:
Ертегілер ауыз ?дебиетіні? е? к?не жанрына жатады. Б?ларда к?бінесе ?мірде сирек кездесетін немесе м?лде кездеспейтін, ойдан шы?арыл?ан о?и?алар баяндалады.Олар ауызша айтылып, ел есінде ?асырлар бойы са?талып, ?рпа?тан-?рпа??а жеткен. Ертегілерді? к?бінде халы? арманы баяндалады.
Ертегілер к?бінесе ?арас?з т?рінде айтылады. Кейде ?ле? с?з т?рінде де кездеседі. ?детте, ертегілерді? басталулары ??сас болады. Мысалы, «Ерте-ерте, ертеде, ешкі ??йры?ы келтеде», «Бая?ы ?ткен заманда бір кемпір мен шал болыпты» деп басталады. Ал ая?тал?анда «С?йтіп м?ратына жетіпті» деп ая?талады. Ал б?гінгі бізді? ?ткелі отыр?ан Ер Т?стік ертегісі- ?иял-?ажайып ертегіге жататын ?арас?з т?ріндегі ертегілерді? бірі. Б?л ертегі де ?деттегі ертегілердей «Ерте заманда бір бай болыпты» деп басталады. Б?л ертегіде жа?сы ?мірді? болуын ?ала?ан,?ашы?ты?тар?а тез жетуді, ?ажап к?шті болуды, к?кке ?шуды а?са?ан халы?ты? арман-?иялы, даналы?ы к?кселген. ?азір сендер Ер Т?стікті? басынан кешкен о?и?аларын о?ып, т?сінулері? ж?не баяндаулары? керек. Сюжет деп о?и?аны? дамуын ж?не о?и?аларды? ?згеріп, ауысып отыруын айтады. Сюжетті? белгілі бір ??рылымы болады. Оны композиция дейміз. Олар: басталуы (байланыс), о?и?аны? дамуы, о?и?аны? шиеленісуі ж?не шары?тауы, о?и?аны? ая?талуы немесе н?тижесі.
Тапсырмалармен ж?мыс:
1 Ер Т?стік ертегісін о?ыту (6 минут)
?Б?рыннан таныс емес с?здерді с?здік д?птерлеріне жаз?ызу. Ма?ыналарын ашу.
?Сюжетті? ??рылымы бойынша ертегіні мазм?ндау
Басталуы
О?и?аны? байланысы
О?и?аны? дамуы
Шары?тау шегі
О?и?аны? ая?талуы
Кесілген с?здер беріледі, сол с?здер ар?ылы ?р топ о?и?аны ретімен ??растырып шы?ады.
І топ
Ертеде Ерназар деген кісі болыпты. Ерназар ?зі бай, т?рт т?лігі сай болыпты. Сегіз ?лы болыпты. Олар ж?тшылы?та бір кеткеннен келмепті. Бір к?ні Ерназар халі нашарлап, т?ндікке ?арап жатса, бір еттен ?ал?ан т?стік ілулі т?р екен.
ІІ топ
Т?стік ?згеше бала болып ?седі. Бір айда бір жаста?ы баладай болып, екі жасында алыс?ан адамды алып ?ратын болыпты.
ІІІ топ
?йге кірсе сегіз сыр?а ілулі т?р екен, соны к?рген со? Ерназар е?кілдеп жылай бастайды.
І? топ
Екі боса?адан екі жылан ысылдап т?ра келеді. Т?стік сескенбейді. Бір уа?ытта екі жыланны? бірі сымбатты жігіт, бірі ?демі ?ыз болып шы?а келеді.
Тапсырма: (?р топтан бір о?ушы шы?ып жазады)
Ер Т?стікті? бойында ?лгі боларлы? ?андай ?асиеттер бар?
Ертеде Ерназар деген кісі болыпты. Ерназар ?зі бай, т?рт т?лігі сай болыпты. Сегіз ?лы болыпты. Олар ж?тшылы?та бір кеткеннен келмепті. Бір к?ні Ерназар халі нашарлап, т?ндікке ?арап жатса, бір еттен ?ал?ан т?стік ілулі т?р екен.
ІІ топ
Т?стік ?згеше бала болып ?седі. Бір айда бір жаста?ы баладай болып, екі жасында алыс?ан адамды алып ?ратын болыпты.
ІІІ топ
?йге кірсе сегіз сыр?а ілулі т?р екен, соны к?рген со? Ерназар е?кілдеп жылай бастайды.
І? топ
Екі боса?адан екі жылан ысылдап т?ра келеді. Т?стік сескенбейді. Бір уа?ытта екі жыланны? бірі сымбатты жігіт, бірі ?демі ?ыз болып шы?а келеді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Дамытушылығы: Топтық жұмыс арқылы оқушылардың ойлану, сөйлеу қабілеттерін дамыту
Тәрбиелілігі: Оқушылардың бір-біріне деген қарым-қатынастарын арттыру
Міндеті:
Ертегінің мазмұнын меңгерту
Сабақтың әдісі:, Топтық жұмыс. (СТО жобасының «джиксо» стратегиясы бойынша)
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту
Пәнаралық байланыс: Әдебиет, тарих
Құрал – жабдықтар: Интерактивті тақта, слайдтар, компьютер, ватман, оқу құралдары
Сабақтың барысы:
а) Оқушылармен сәлемдесу
ә) Сабаққа назарын аудару
б) Үй жұмысын тексеру
в) Жаңа сабақ өту
Сабақтың мақсатын айту.
Мұғалім сабақтың барысын айтып, сабақ кезеңдерімен таныстырып шығады.
Үй тапсырмасын тексеру. Мұғалім оқушылардың сабаққа дайындығын, тексереді.Үй жұмысына берілген тапсырма бойынша«Ер Төстік» ертегісін әр оқушы өз көзқарасы бойынша сурет бетіне түсіріп бейнелеп келуі керек.
Мұғалімнің сөзі:
Оқушылар біз бүгін сабағымызда «Ер Төстік» ертегісін оқимыз, сондықтан сыныпты төрт топқа бөлеміз. Барлығың тақта алдына жинала қойыңдар. Әр оқушының 1-4 ке дейінгі өз нөмірі болады. Топтың аттары «Қиял-ғажайып ертегілері», «Жануарлар туралы ертегілер», «Тұрмыс-салт ертегілері», «Шыншыл ертегілер»
(оқушыларды 1,2,3,4 орындарға нөмірлері бойынша отырғызамын)
Сабақты түсіндіру:
Ертегілер ауыз әдебиетінің ең көне жанрына жатады. Бұларда көбінесе өмірде сирек кездесетін немесе мүлде кездеспейтін, ойдан шығарылған оқиғалар баяндалады.Олар ауызша айтылып, ел есінде ғасырлар бойы сақталып, ұрпақтан-ұрпаққа жеткен. Ертегілердің көбінде халық арманы баяндалады.
Ертегілер көбінесе қарасөз түрінде айтылады. Кейде өлең сөз түрінде де кездеседі. Әдетте, ертегілердің басталулары ұқсас болады. Мысалы, «Ерте-ерте, ертеде, ешкі құйрығы келтеде», «Баяғы өткен заманда бір кемпір мен шал болыпты» деп басталады. Ал аяқталғанда «Сөйтіп мұратына жетіпті» деп аяқталады. Ал бүгінгі біздің өткелі отырған Ер Төстік ертегісі- қиял-ғажайып ертегіге жататын қарасөз түріндегі ертегілердің бірі. Бұл ертегі де әдеттегі ертегілердей «Ерте заманда бір бай болыпты» деп басталады. Бұл ертегіде жақсы өмірдің болуын қалаған,қашықтықтарға тез жетуді, ғажап күшті болуды, көкке ұшуды аңсаған халықтың арман-қиялы, даналығы көкселген. Қазір сендер Ер Төстіктің басынан кешкен оқиғаларын оқып, түсінулерің және баяндауларың керек. Сюжет деп оқиғаның дамуын және оқиғалардың өзгеріп, ауысып отыруын айтады. Сюжеттің белгілі бір құрылымы болады. Оны композиция дейміз. Олар: басталуы (байланыс), оқиғаның дамуы, оқиғаның шиеленісуі және шарықтауы, оқиғаның аяқталуы немесе нәтижесі.
Тапсырмалармен жұмыс:
1 Ер Төстік ертегісін оқыту (6 минут)
Бұрыннан таныс емес сөздерді сөздік дәптерлеріне жазғызу. Мағыналарын ашу.
Сюжеттің құрылымы бойынша ертегіні мазмұндау
Басталуы
Оқиғаның байланысы
Оқиғаның дамуы
Шарықтау шегі
Оқиғаның аяқталуы
Кесілген сөздер беріледі, сол сөздер арқылы әр топ оқиғаны ретімен құрастырып шығады.
І топ
Ертеде Ерназар деген кісі болыпты. Ерназар өзі бай, төрт түлігі сай болыпты. Сегіз ұлы болыпты. Олар жұтшылықта бір кеткеннен келмепті. Бір күні Ерназар халі нашарлап, түндікке қарап жатса, бір еттен қалған төстік ілулі тұр екен...
ІІ топ
Төстік өзгеше бала болып өседі. Бір айда бір жастағы баладай болып, екі жасында алысқан адамды алып ұратын болыпты.
ІІІ топ
Үйге кірсе сегіз сырға ілулі тұр екен, соны көрген соң Ерназар еңкілдеп жылай бастайды.
ІҮ топ
Екі босағадан екі жылан ысылдап тұра келеді. Төстік сескенбейді. Бір уақытта екі жыланның бірі сымбатты жігіт, бірі әдемі қыз болып шыға келеді.
Тапсырма: (әр топтан бір оқушы шығып жазады)
Ер Төстіктің бойында үлгі боларлық қандай қасиеттер бар?
І топ
ІІ топ
ІІІ топ
ІҮ топ
Сабақты бекіту, қорытындылау:
Ер Төстік қандай ертегі?
Төстіктің әкесі Ерназардың ұлдарына келін іздеуі қалай өрбіді?
Төстік ағаларын іздеп шыққанда қандай оқиғаларға кез болды?
Шалқұйрық деген кім?
Жер асты әлеміне тап болғанда Төстік нендей оқиғаларды бастан кешірді?Ондағы кейіпкерлерді атаңдар.
Кенжекейдің ақылдылығы туралы не айтар едіңдер?
Төстіктен көмегін аямаған, адал достарының еңбегін ертегінің қай тұсынан байқаймыз?
Ер Төстіктің бойынан үлгі боларлық қандай қасиеттерді байқадыңдар?
Ер Төстік ертегісінде кездесетін кейіпкерлерді атаңдар
( Ерназар, Төстік, Төстіктің анасы, Кенжекей, Күңке, Шойынқұлақ, Бапы хан, Бекторы, Темір хан, Таусоғар, Көлтауысар, Желаяқ, Кеще хан,Жалмауыз кемпір т.б)
«Егер мен Төстік сияқты болсам» тақырыбында шағын эссе жазыңдар.
Үйге тапсырма беру:
Ертегідегі халықтың арман-тілегі көрсетілген тұстарын оқып, дәптерге жазып келіңдер.
Бағалау:
Қызыл баға – өте жақсы
Көк баға – жақсы
Сары баға - қанағаттанарлық
Сабаққа қатысқан барлық оқушыларға алғысымды білдіремін!
І топ
Ертеде Ерназар деген кісі болыпты. Ерназар өзі бай, төрт түлігі сай болыпты. Сегіз ұлы болыпты. Олар жұтшылықта бір кеткеннен келмепті. Бір күні Ерназар халі нашарлап, түндікке қарап жатса, бір еттен қалған төстік ілулі тұр екен...
ІІ топ
Төстік өзгеше бала болып өседі. Бір айда бір жастағы баладай болып, екі жасында алысқан адамды алып ұратын болыпты.
ІІІ топ
Үйге кірсе сегіз сырға ілулі тұр екен, соны көрген соң Ерназар еңкілдеп жылай бастайды.
ІҮ топ
Екі босағадан екі жылан ысылдап тұра келеді. Төстік сескенбейді. Бір уақытта екі жыланның бірі сымбатты жігіт, бірі әдемі қыз болып шыға келеді.
