?.М?сіреповті? «Жа?а достар» ??гімесіндегі аналар бейнесі мен таби?ат суреті

Сабақтың тақырыбы: Ғ.Мүсіреповтің «Жаңа достар» әңгімесіндегі аналар бейнесі мен табиғат суреті (бекіту сабағы)

Білімділік мақсаты: Оқушылардың қазақ әдебиетінің классигі , көркемсөз зергері Ғ.Мүсірепов туралы мәліметтерін кеңейту, «Жаңа достар» әңгімесінің мазмұнын бекіту, әңгімедегі аналар бейнесі мен табиғат суреті арқылы кейіпкерлерге талдау жасау дағдысын дамыту.

Дамытушылық мақсаты: Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, ізденушілік белсенділігін, танымдық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, достыққа, бауырмалдыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Сабақтың түрі: жарыс сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап, сахналау, іздендіру, топтастыру, түсіндіру слайд, суретттер, кесте, үлестірме қағаздар, смайликтер.

Сабақтың көрнекілігі : слайд, суретттер, кесте, үлестірме қағаздар, смайликтер ,плакат

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, тарих, бейнелеу, география

Сабақтың барысы : Ұйымдастыру кезеңі

А) Сабаққа келмеген оқушыларды түгендеу

Ә) Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

Б) Сыныпты екі топқа бөлу

I Ұлағат II Шапағат

Үй тапсырмасын сұрау

I Бәйге ( Ғ.Мүсіреповтің өмірі мен шығармашылығы жөнінде сұрақтар қою) Әр дұрыс жауапқа смайлик беріледі.

I топ «Ұлағат»

1. Ғ. Мүсірепов қай жылы дүниеге келді? 1902.

2. Қай ауданда дүниеге келді ? Жамбыл.

3. Әкесінің аты кім? Махмұт.

4. Ғ. Мүсіреповтің пъесалары? «Қыз Жібек», Амангелді, « Қозы Көрпеш -Баян сұлу».

5. «Жаңа достар» қандай романнан үзінді? «Қазақ солдаты» .

6. Ғабит Мүсіреповтің ең жек көретін мінезі ? Арамдық.

7. Ғ. Мүсірепов кім ? Жазушы, қоғам қайраткері, академик, драматург.

8. Ғ. Мүсіреповтің 100 жылдығын қашан тойладық ? 2002 ж.

II топ «Шапағат»

1. Ғ. Мүсіреповтің ана тақырыбындағы әңгімелерін ата ? «Ананың анасы» «Ашынған ана», «Ер ана» , «Ананың арашасы», «Ақлима», «Адамның анасы», «Өлімді жеңген ана»1985.

2. Ғ. Мүсірепов дүниеге келген ауыл ? Жаңа жол.

3. Қандай отбасында дүниеге келген? Кедей.

4. Ғ. Мүсіреповтің романдары? «Оянған өлке», «Қазақ солдаты», «Ұлпан», т.б.

5. «Қазақ солдаты» романының бұрынғы атауы? Қазақ батыры.

6. Ғабит адамның қандай қасиетін жоғары бағалаған? Адалдық.

7. Неше жасында дүние салды? 83 жасында.

8. Ғ.Мүсірепов әңгіме жазудың кімнен кейінгі шебері? Б.Майлиннен кейінгі.

Сызбадағы жоспарға назар аударайық:

1. Әңгіменің басталуы

Қайроштың ауылдан кетуі

1. Әңгіменің дамуы

Қайроштың қалаға келуі

1. Әңгіменің байланысуы

Оның Шегенмен, Борашпен танысуы

1. Әңгіменің шиеленісуі

Достыққа апарар жолда

1. Шарықтау шегі

Қаланың қызықтары мен шыжықтары

1. Әңгіменің шешімі

Мария апайдың мейірімділігі

1. Қорытынды

Ана аманаты

Өткен сабақта шығарманың мазмұнын оқып, меңгергенбіз. Үй тапсырмасын сахналауға, оқып келу берілген.

Танысу. Уәде.

Дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күнді жазыңдар. Бүгін ақпанның он жетісі, сейсенбі.

Екі топқа екі тақырыпта топтастыру.

I «Ұлағат» тобына «Достық» II «Шапағат» тобына «Ана»

Сабақтың тақырыбы «Жаңа достар» әңгімесіндегі аналар бейнесі мен табиғат суреті (бекіту сабағы)

I «Ұлағат» тобына сұрақтар:

1. Шеген Қайрошқа неге сеніммен қарайды?

2. Балалар күнкөріс жолында не істеді?

3. Мария апайдың мейірімділігі туралы әңгімелеу

II «Шапағат» тобына сұрақтар:

1. Қайрош балалар үйіне қалай әкелінді?

2. Қайрош шешесімен бірге ауылға қайтып кетпей,неге балалар үйінде қалды? Ол нені арман етеді? Апасы оған қандай аманаттар тапсырды ?

3. Қайрош ана құшағында қандай қуанышқа бөленді? ( Оқулықтан тауып оқу).

«Кім? Қашан? Қайда?» ойыны

Шығармадан үзінділер келтіремін, оқушылар қай кейіпкердің қашан, қайда айтқанын айтады.

«Ұлағат» тобына

1. Енді естияр болдың... Мына таяқты қолыңа ал, осы ауылдың сиырын енді сен бағасың!

2. О, қасқаның жатысын-ай!

3. Мынау бүгін аяқтан айырылыпты ғой... Байғұс-ай.

4. Адам болады екенсің, айналайын!

5. Көресіз бе, балаңыз қандай ақылды. Оқу оқығысы келеді?

II Шапағат тобына

1. Боря, Боряшик, ән салып жіберші айналайын!

2. Екі мың сегіз жүз сексен жеті! Өлтірдің, Костя, өлтірдің мені!

3. Тоқтай тұр, сен, шортан! Сені қармағыма бір іліндірмесем бе?

4. Шашыңды қалай әдемі алған?

5. Оқимын десең,оқи ғой күнім! Әкеңнің де бір арманы оқу боп өтіп еді. Тентек болма, жақсы оқы.

Дұрыс жауапқа смайликтер беріледі.

I «Ұлағат» тобына Шеген портреті

II «Шапағат» тобына Бораш портреті

Шеген мен Бораштың портретін табу.

Шеген –сұлу, сұңғақ денелі, бұлшық еттері болаттай ірілетін, күнге күйген, тобылғы торы.

Бораш- аққұба, қағылез, қыз мінезді, көздері жаңа туған бұзаудың көзіндей, бір аяғын ақсай басады.

Кейіпкерлерге мінездеме беру «Ұлағат» тобы мен «Шапағат» тобына

Қайрош-білімге құштар, адал, қайратты, бауырмал, ақылды.

Қайроштың анасы-абзал, мейірімді, жанашыр, ақкөңіл, дал.

Мария апай- жанашыр, мейірімді, жүрегі кең, қамқор.

Кім жылдам?

Шығармадан жазушы қолданған мақал-мәтелдерді табу, тұрақты тіркестерді, диалект сөздерді, жер-су атауларын қай топ оқушылары жылдам тапса, сол топқа жұлдызшалар беріледі.

Мақал-мәтелдер:

1. Әліпті таяқ деп білмейсің.

2. Өлімнен ұят күшті.

3. Қарға баласын аппағым дейді.

Тұрақты тіркестер:

Жау жүрек, шегіңді қатыратын, құлағына құйып жатыр, екі көзі алақандай болу.

Диалект сөздер:

Қасқа, үгіршіктер, қорада.

Жер-су атаулары: Гуръев, Каспий, Сарытау, Ақ Жайық.

Алдымен, оқушыларға табиғат көріністері бейнеленген суреттерді көрсетемін. Бұл суреттер қылқалам шеберлерінің қолынан шыққан дүниелер. Ал, жазушылар табиғат көріністерін шығармаларында көркем тілмен бейнелейді.

Пейзаж-оқиғаның мезгілін, орнын көрсетумен бірге шығармадағы кейіпкердің көңіл-күйі мен сезімін, тіршілігін, арманын аңғаруға қызмет етеді. Сонымен, көркем шығармада суреттелетін табиғат көрінісін пейзаж дейді.

Үзіндіден пейзажды табу.

«Күн де батты. Теңіз үстіне қорғасындай басқан бір ауыр тұман да көтерілді. Қара тұманның ауырлығынан теңіз беті қайысып, төмен түсіп кеткендей сезіледі».

Сұрақ: Каспий теңізі көрінісі мен Қайроштың көңіл күйінде қандай ұқсастықтар бар?

Теңеу сөздерді табу.

Сабақты қорыту: Дәптерге оқушыларға ой түйме жаздыру.

1. Шығармадан алған әсерің?

2. Өзіңе не түйдің?

Үйге тапсырма:

Екі топқа екі тақырыпта ой толғау жазуға беру.

I «Ұлағат» тобына «Достық»

II «Шапағат» тобына «Ананың мейірімі»

Оқушылардың білімін бағалау. Смайликтерді санап, жеңімпаз топты анықтау.