Фариза О??арсынованы? ?мірі мен шы?армашылы?ымен танысады. Жазушыны? ?міріндегі елеулі кезе?дерін атап шы?ады.
Шы?арма мазм?нын т?сіндіреді. ?аза? хал?ыны? ою-?рнектері туралы білімін ке?ейтеді.
?ле? мазм?нын талдау барысында б?ры??ы ал?ан білімдерін пайдаланады.
Саба? ??рылымы:
І. А?парат алмасу (12 мин.).
ІІ. Ал?аш?ы бекіту (8 мин.).
ІІІ. ??зырлылы? ?алыптастыру (12 мин.).
ІV. Шы?армашылы? ?алыптастыру ( 8 мин.
Саба? типі: аралас саба?
О?ыту ?дісі: репродуктивті, ішінара-зерттеушілік
М??алім іс-?рекетіні? т?сілі: ?ажетті бастап?ы а?паратты береді, алдын ала ?зірленген тапсырмаларды? орындалуын ?йымдастырады, ба?ыт-ба?дар сілтейді, к?мек к?рсетеді.
Танымды? тапсырмалар:
• ЛТ, ЖБЕА ж?не ИТр блоктарыны? тапсырмалары.
О?ушы іс ?рекетін ?йымдастыру:
• К?тілетін н?тижеге ?ол жеткізу ма?сатында ?сыныл?ан алгоритм бойынша ж?мыс істеу.
Негізгі ??ымдар мен терминдер: Ою-?рнектер, ?ош?ар м?йіз, ?айнар, текемет, сырма?, д?ст?р.
О?ушыда да?ды ?алыптастыру:
• Жеке ж?не топта ж?мыс істеу, ойы мен с?зін д?лелдеу, т?жырымдау, шы?армашылы?ты дамыту.
А?парат к?здері:
1. ?дебиет. Жалпы білім беретін мектепті? 5-сыныбына арнал?ан о?улы?. 3-басылымы, ??делген / ?. Дайыр, ?. Айт?алиев, Ш. Беркімбаева,Г. ??рманбай, – Алматы: Атам?ра, 2010 ж.
І топ. Ою-?рнек (латин тілінен аудар?анда ?семдеу, с?ндеу) – ?р т?рлі заттарды, архитектуралы? ?имараттарды ?шекейлеуге арнал?ан ж?йелі ыр?а?пен ?айталанып отыратын ?р ?йлесімділікке ??рыл?ан ?рнек - на?ыштар.
ІІ топ. 2003 ж. жары? к?рген, ?лтты? ?нерді зерттеуші Маргарита Шахмет?ызы ?мірбекованы? «Энциклопедия» - атты ?аза?ты? ою-?рнектері туралы шы??ан ?лкен альбом кітабы.
О?ушы жетістігін ба?алау:
Негізгі ба?а ЖБЕ блогыны? тапсырмаларын орында?аны ?шін, ал ?осымша (бонус) ба?а АБ блогы ?шін есептеледі.
?й тапсырмасы: 1.?абыр?а?а ілетін т?скиіз жасап ?келі?із.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ф. О??арсынова «Оюлар»»
5 -сынып
№сабақ
МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
Тақырыбы: Ф. Оңғарсынова «Оюлар».
Күтілетін нәтиже :
Білімділік
Жаңа білім
Фариза Оңғарсынованың өмірі мен шығармашылығымен танысады. Жазушының өміріндегі елеулі кезеңдерін атап шығады.
Жаңа түсінік
Шығарма мазмұнын түсіндіреді. Қазақ халқының ою-өрнектері туралы білімін кеңейтеді.
Құзырлылық
Қолданым әрекеті
Өлең мазмұнын талдау барысында бұрыңғы алған білімдерін пайдаланады.
Талдау әрекеті
Өлең құрылысын талдайды, мазмұны бойынша қорытынды шығарады.
Шығармашылық әрекет
Қазақтың дәстүрлі қолөнері мен сөз өнері айшықтары арасындағы байланысын анықтайды. Автордың ұлттық қолөнері, халық дәстүріне деген құрметі мен сезімін түсіндіреді.
Құндылық
Бағамдау әрекеті
Сабақ барысына өзіндік талдау жасап бағалайды.
Сабақ құрылымы:
І. Ақпарат алмасу (12 мин.).
ІІ. Алғашқы бекіту (8 мин.).
ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (12 мин.).
ІV. Шығармашылық қалыптастыру ( 8 мин.).
V. Бағамдау-бағалау ( 5 мин.).
Сабақ типі:
• аралас сабақ
Оқыту әдісі:
• репродуктивті, ішінара-зерттеушілік
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
• Қажетті бастапқы ақпаратты береді, алдын ала әзірленген тапсырмалардың орындалуын ұйымдастырады, бағыт-бағдар сілтейді, көмек көрсетеді.
Танымдық тапсырмалар:
• ЛТ, ЖБЕА және ИТр блоктарының тапсырмалары.
Оқушы іс әрекетін ұйымдастыру:
• Күтілетін нәтижеге қол жеткізу мақсатында ұсынылған алгоритм бойынша жұмыс істеу.
• Жеке және топта жұмыс істеу, ойы мен сөзін дәлелдеу, тұжырымдау, шығармашылықты дамыту.
Ақпарат көздері:
1. Әдебиет. Жалпы білім беретін мектептің 5-сыныбына арналған оқулық. 3-басылымы, өңделген / Ә. Дайыр, Қ. Айтқалиев, Ш. Беркімбаева,Г. Құрманбай, – Алматы: Атамұра, 2010 ж.
9.Қазақстанның мұнай энциклопедиясы. 2 томдық - Алматы: "Мұнайшы" Қоғамдық қоры, 2005. ISBN 9965-9765-1-1
Оқушы жетістігін бағалау:
Негізгі баға ЖБЕ блогының тапсырмаларын орындағаны үшін, ал қосымша (бонус) баға АБ блогы үшін есептеледі.
Үй тапсырмасы:
1.Қабырғаға ілетін түскиіз жасап әкеліңіз.(қағаздан)
САБАҚ БЛОКТАРЫ
і. аҚПАРАТ алмасу
Тақырып жоспары:
1.Ф.Оңғарсынованың өмірі мен шығармашылығы.
2.Ою – өрнектер әлемі.
3. «Ою» өлеңінің мазмұны мен құрылысы.
Слайдтар:
1-слайд.
«Фариза, Фаризажан, Фариза қыз,
Өмірде ақындардың бәрі – жалғыз.
Шыдай-шыдай ақыры жалығармыз,
Біріміздің – біріміз арылармыз.
Біздерді де жоқтайтын жан болса егер,
Шаң басқан архивтерден табылармыз.»
Мұқағали Мақатаев
Фариза Оңғарсынова туралы видеофильм тамашалайды.
ҚР Парламенті Мәжілісінің І, ІІ шақырыл. депутаты
2–слайд.
05.12.1939--23.01.2014ж.ж.
Атырау облысы, Новобогат ауданы
қазақ ақыны, халық жазушысы
Манаш ауылында туған
журналист
3– слайд.
Әдеби шығармашылығы
Алғашқы өлеңдері республикалық баспасөз беттерінде 1958 ж. жарық көрді. Тұңғыш өлеңдер жинағы «Сандуғаш» 1966 ж. жарық көрген. «Алмас қылыш», «Тартады бозбаланы магнитім», «Сайраған Жетісудың бұлбұлымын», «Тыңдаңдар, тірі адамдар», «Қарғыс», «Қасірет пен ерлік жыры» поэмалары, «Үйім менің – Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлең топтамаларының авторы.
1984 ж. «Үйім – менің Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлеңдері топтамалары үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды.
4– слайд.
Ою-өрнек түрлері
«Қайнар» «Қошқармүйіз»
Текемет
5- слайд.
МӘТІНМЕН ЖҰМЫС.
І топ. Ою-өрнек (латин тілінен аударғанда әсемдеу, сәндеу) – әр түрлі заттарды, архитектуралық ғимараттарды әшекейлеуге арналған жүйелі ырғақпен қайталанып отыратын әр үйлесімділікке құрылған өрнек - нақыштар.
«Мүйіз» — қазақ оюының ең көне мәнері. Ою-өрнектің бұл элементі мүйізді мегзеуден шыққан. «Мүйіз»ою-өрнек кейде ұсақ кейде ірі болып келеді. Ұсақ түрлері ағаш, сүйек, мүйіз сияқты нәзік қолөнер саласында қолданады. Ірі түрлері сырмақ, текемет, алаша, кілем, сәулет өнерінде сан түрлі мәнерде қолданады.
ІІ топ. 2003 ж.жарық көрген, ұлттық өнерді зерттеуші Маргарита Шахметқызы Өмірбекованың «Энциклопедия» - атты қазақтың ою-өрнектері туралы шыққан үлкен альбом кітабы.
Кітаптың теориялық бөлімінде ұлттық ою-өрнек саласында зерттеулер жасаған ғалымдардың - Ә. Марғұлан, Ө. Жәнібеков, Т. Бөсенов, С. Қасиманавтар сапында СапарАсқарұлыТөленбаевтың да еңбегі айтылып, бұл кісінің шығармашылық жұмыстарының көркемдік және практикалық маңызына түсініктеме берілген.
(Бір-біріне мәтін мазмұнын айтып береді.)
Ф.Оңғарсынова «Оюлар» өлеңі.
6-слайд.
Сөздікпен жұмыс.
Қошқармүйіз – қазақтың ұлттың оюының бір түрі
Тарамысты - арықтау
Құр – киіз үйдің керегелері мен уықтарын таңып, баланыстырып тұратын жплпақ бау
Басқұр –киіз үйдің ішіне сән беретін, безендіріп тұратын өрнекті жалпақ құр
Желбау– киіз үйдің шаңырағын қатты жел аударып кетпес үшін шаңырақтан төмен бастыруға пайдаланылатын өрнектелген төгілме шашақты бау.
7-слайд.
Өлеңді мәнерлеп оқу.
І топ.
ІІ топ.
ІІІ топ.
Түрін-ай текеметтің!
Аңсаумен күнім өтті қанша менің,
Шебер көп бұл заманда кілең керім,
8- слайд.
«Ою» олеңіне сатылай кешенді талдау жасаңыз.
1.авторы кім?
2.тақырыбы
3.жанр түрі
4.идеясы -
5.құрылысы:
а) шумақ -
ә) тармақ -
б) бунақ -
в) буын -
г) ұйқас -
9- слайд.
Ою-өрнектің сыры...
Ою-өрнектің сыр-сипаты салынатын материялға, өрнектелінетін заттың қандай мақсатта қолданылатындығына байланысты. Мысалы, ақ түс — әділдіктің, шыншылдықтың, тазалықтың; қара түс — жердің, берекенің; жасыл түс — көктемнің, жастықтың; қызыл түс — күннің, оттың; сары түс — даналықтың, білімділіктің; көк түс — судың, ашық аспанның символдарын білдіреді.
Суретте салып жатқан ою-өрнектің сырын
ашыңыз...
10- слайд.
Түйін
1. «Фариза, Фаризажан, Фариза қыз» деп еркелеткен және өлең арнаған ақын кім? 2. М.Мақатаев өмірде ақындар жалғыз деп неге айтады? 3.Қазақ халқының ою-өрнектер туралы не білдіңіз? 4. «Оюлар» өлеңімен автор бізге не айтқысы келді? 5.Қазақтың дәстүрлері қоңыр ою – өрнектері тұнған сыр-шежіре деп айтатыны неліктен?
іі. алғашқы бекіту
Ф.Оңғарсынова кім екенін еске түсіре отырып, ,,топтастыру,, стратегиясын қолданып, қорытынды шығарыңыз.
4. Ф.Оңғарсынова қай жылы «Үйім – менің Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлеңдері топтамалары үшін қандай сыйлығының лауреаты болып атанды?
ФаризаОңғарсыновакім?
