а) Білімділік: Шешендіктің ұлы өнер екендігін паш ету,адам бойындағы талант,терең білім,қалыптасқан дағдының болуы - шешен болуға итермелейтінін, оқушылардың шешенге артылар жауапкершілік пен қойылатын талаптың мол екенін түсіндіру;
ә)Тәрбиелік: Шешен.Шешенге қойылатын талаптарды өмірде дұрыс жүйелі қолдану, оқушыларды тапқыр болуға итермелейтін олардың бойындағы дарындылығын аша түсу, жиын, топтарда дәл, нақты, шебер сөйлеуге сабақ барысында шығармашылық қабілет көрсетуге шақыру, бүгінгі сабақта игергендерін өмірде қолдану, шығармашыл тұлға қалыптастыру;
б) Дамытушылық: Орақ тілді, от ауызды шешендердің өнерін дәріптеу, ой ұшқырлығын шыңдау, сөздік қорын дамыту;
Сабақтың бағдарламасы: “Сын тұрғысынан ойлауды дамыту”
Әдіс-тәсілдер: “Ойлан, жұптас, ортаға сал”, автор орындығы т.б.
Жұмыс түрі: Жеке,жұптық, топтық
Пәнаралық байланыс: Қазақ әдебиеті
Сабақ түрі: Саяхат сабақ
Сабақ типі: Жаңа білім беру
Қажетті құралдар: оқулықтар, мәтін, саяхат картасы,бағалау парағы
Сабақ барысы
I.Ұйымдастыру кезеңі:
а) Сабақтың ұраны:
Өзің ойлан, өзің тап, өзің ізден,
Деген ақыл оқимын көзіңізден.
Талай қазақ келеді сөз алдырмай,
Көкжалдықты үйрендім өзіңізден.
Қ. Мырза-Әлі
ә) Мұғалімнің баяндауы:
Сабақ 2 топқа бөліне отырып жүргізіледі:
I топ “Ақтайлақ шешен”
II топ “Жиренше шешен”
Алдымен сабақ бойына жүріп отыратын саяхат картасымен таныс болайық. (саяхат жоспарымен таныстыру)
І. Қызығушылығын ояту. « Кім шапшаң?»
1)Үй тапсырмасын пысықтау. Тест тапсырмасы
1.Шешендікті білім жүйесінің бір бөлімі ретінде тану, оны өмір танымының бір амалы ретінде қарау қай дәуірден басталған?
а) Кеңестік дәуір; в) антикалық дәуір; с) Қола дәуірі:
2. Шешендік өнер туралы жазылған “Риторика” еңбегінің авторы?
а) Сократ; в) Цицерон; с) Аристотель ;
3. Жеке адам толғанысы арқылы сөз иесінің сөйлеу шеберлігі көрінетін шешендіктің түрі?
а)диалогтік в) монологтік с) полилогтік
4. Мектептегі, жоғары оқу орындарындағы дәріс шешендік сөздің қай тегінен көрінеді?
а) әлеуметтік-тұрмыстық; в) әлеуметтік-саяси; с) академиялық шешендік;
5. Сұрақ түрінде берілген белгілі бір фразаға жинақталған межелі ұсыныстар түйіні.
а) метафора, в) теңеу; с) риторикалық сұрау;
6. Өмірінің соңғы кездерінде “Ликей” деп аталған жекеменшік мектеп ашқан ғұлама.
а) Сократ; в) Платон; с) Аристотель ;
7. Шешендік сөздің эмоционалдық әсерлілігін арттыра түсетін риторикалық тұлғалардың бірі-
а) Пейзаж; в) Фигура; с) Градация (дамыту);
8. Софистерге қарсы бағыт ұстанушылар
а) Сократ пен Платон; в) цицерон мен Аристотель;
с) Протагор мен Квинтилиан;
9. “Шешен сөз” ұғымын термин ретінде алғаш қолданушы, зерттеп, зерделеуші ғалым?
а) Ш.Уалиханов; в) А.Байтұрсынов; с) М.Әуезов;
10. Шешендік сөздер айтылатын орнына, мазмұнына және айтылу мақсатына қарай неше текке бөлінеді?
а) 3; в) 4; с) 5;
2) Саяхат картасымен таныстыру
Шешендердің қанықпыз атына біз,
Астарында сан түрлі жатыр аңыз.
“Шешендер еліне” бәріңізді,
Саяхаттап қайтуға шақырамыз.
ІІ. Мағынаны тану. Жаңа сабақты түсіндіру
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінде Шешен –ділмар, тапқыр, ресми жиындарда шығып сөйлеуші (оратор) деген ұғымды білдіреді.
