А?тамберді жырау

Саба?ты? басты ма?саты: А?тамберді жырау туралы жан - жа?ты м?лімет беру.к?рнекілік ж?не о?ытуды? техникалы? ??ралдары: интерактивті та?та,а?тамберді жырау туралы слайд, т?рлі кесте ?а?аздар, т?жырымдамалы? карта плакаттар, маркерлер т. б
САБА?ТЫ? МІНДЕТТЕРІ:
1. А?тамберді жырауды? ?мір жолынан м?лімет беру.
2. О?ушыларды жырауды? тол?аулары ар?ылы ерлікке, елге деген с?йіспеншілігін ?алыптастыру.
3. А?ынны? тол?ауларыны? ?мірлік ма?ызына, тілдік ерекшеліктеріне то?талу.

?йымдастыру кезе?і 1 минут
Сынып о?ушылары ?ш топ?а б?лініп отырады.
Саба?ты? кезе?дері: І. ?й тапсырмасын с?рау (10 мин)
?й тапсырмасын с?рау екі кезе? ар?ылы ж?зеге асырылады.

І кезе? «Жалпылама шолу» (2 мин)
«Ми?а шабуыл» стратегиясы ар?ылы ?ткен та?ырыптар?а жалпы шолу жасалып, жыраулар та?ырыбы бойынша еске т?сіру с?ра?тары ?ойылады.
1. Жыраулар поэзиясы ?ай ?асырларды ?амтиды?
2. Жыраулар поэзиясыны? негізгі та?ырыбы ?андай?
3. Жыраулар ?з заманыны? ?андай ?зекті м?селелерін жырларына ар?ау еткен?
4. Жыршы, жырау, тол?ау с?здерін ?алай т?сінесі?дер?
5. XV - XVIII ?асырларда ?мір с?рген ?андай жырауларды білесі??
6. Жыраулы? ?нер дала «Абызы»деп аталып, кімнен бастау ал?ан?

ІІ кезе? «Доспамбет жырау шы?армашылы?ы»
1.«?ар кесегі» стратегиясы бойынша ?йге берілген Доспамбет жырауды? ?мірі туралы о?ушылар айтып шы?ады.
2. О?ушылар Доспамбет жырауды? тол?ауларын жат?а о?иды.
3. О?ушылар Доспамбетті? «Айнала б?ла?, басы Те?», «Ар?ыма??а о? тиді» тол?ауларыны? к?ркемдік ерекшеліктеріне то?талады.

Жа?а та?ырып (10 мин)
А?тамберді жырау «К?лдір - к?лдір кісінетіп тол?ауы». Осы та?ырыпты ашу ?шін ?ш топ?а «Адас?ан ?ріптер» стратегиясы бойынша с?здер беріледі (1мин)
І топ ? Е М Р А Д А І Б Т
ІІ топ Ы Ж А У Р
ІІІ топ “Д Л ? Р І К - Д Л ? Р І К І П С Т Е К І Н І”
Саба?ты? кіріспесі ретінде А?тамберді жырауды? бір шума? ?ле?ін м??алім м?нерлеп о?иды.
Жапан?а біткен терекпін,
Е?семнен жел со?са да те?селмен,
?ара?ай?а ?арсы біткен б?та?пын,
Балталаса? да айырылман,
Сыртым — ??рыш,
ж?зім — болат
Тас?а да салса?, майырылман!
А?тамберді жырау 1675 - 1768 жылдары ?мір с?рген ата?ты жырау. Ол кісі О?т?стік ?аза?стан ??іріндегі ?аратау баурайында д?ниеге келген. ?кесі Сары ау?атты кісі бол?ан. Болаша? жырау жама?айын туысы Бердіке деген батырды? ?олында ?седі. А?тамберді ата?ты жырау болумен ?атар ту?алы ат ?стінен т?спеген батыр, ?олбасшы, ?о?ам ?айраткері, дипломат, ?ыс?а на?ыл, шешен с?здерді? шебері бол?ан.
А?тамбердіні? ?мір жолы, ай?астары,(кесте бойынша) т?сіндіріледі.
А?тамберді жырауды? мавзолейіні? суреті к?рсетіледі.

А?тамберді жырауды? тол?аулары:
1.“К?лдір - к?лдір кісінетіп”,
2.“Уа, ?арт Б?гембай”,
3.“Менімен ханым ойнаспа”,
4.“Жау?а шаптым ту байлап”,
5.“Заманым мені? тар болды”
6. “Балаларыма ?сиет”
7. «Т?йе мойнын т?з кесер»
8. “Жыл?ыдан ас?ан мал бар ма?”
9. “Балпа? - балпа? кім баспас”
10. “Жау?а шаптым”
11. “От басар орны отаудай”

Осы тол?ауларыны? ішінде б?гін біз «К?лдір - к?лдір кісінетіп» тол?ауына то?таламыз. «К?лдір - к?лдір кісінетіп» тол?ауы а?ын арманын танытатын, т?лпар мініп ту ?стап, ел шетіне ?ор?ан боп ерлік атын шы?аруды а?са?ан батыр бейнесін тудыр?ан туынды.
О?ушылар?а белгілі термеші Бекболат Тілеуханны? орындауында?ы А?тамбердіні? «К?лдір - к?лдір кісінетіп» термесі ты?датылады.
Де?гейлік тапсырмалар (20 минут)
О?ушылар?а жа?а та?ырып бойынша де?гейлік тапсырмалар беріледі./Тапсырмалар интерактивті та?тада к?рсетіліп т?рады./

?ш топ?а:
І де?гей
“К?лдір - к?лдір кісінетіп” тол?ауын м?нерлеп о?у, ма?ызын т?сіндіру
ІІ де?гей
Топты? эссе, семантикалы? картамен ж?мыс
ІІІ де?гей
Т?жырымдамалы? карта / постер ?ор?ау/

І де?гей бойынша ?ш топтан ?ш о?ушы «К?лдір - к?лдір кісінетіп» тол?ауын на?ышына келтіре м?нерлеп о?иды ж?не тол?ауды? ма?ызын ма?ынасын т?сіндіреді.(5 мин)
ІІ де?гей бойынша (2 тапсырма)
1. Жыраулар ?мірі, соны? ішінде А?тамберді жырау туралы ?ш топ «Топты? эссе» жазады. Жаз?ан эсселерін ?р топты? басшылары о?ып береді. (4мин)
2. ?ш топ ?з топтарына берілген «Семантикалы? карталармен» ж?мыс жасайды.
І топ «?дебиетті? кезе?дерін білесі? бе?»
ІІ топ «Жырауларды білесі? бе?»
ІІІ топ «Тол?аулары ?аншалы?ты білесі??»
(?р топ топта семантикалы? картаны толтырады, содан кейін ?р топтан бір о?ушы шы?ып, интерактивті та?тада?ы кестелерді белгілейді. 5 мин)
ІІІ де?гей бойынша б?гінгі саба?та ме?герген бар білімдерін ?ортындылай отырып, алдарына берілген т?жырымдамалы? картамен (постермен) ж?мыс жасайды.(6 мин)
?ш топ?а о?улы?тан арнайы тапсырмалар беріледі.

І топ
А?тамберді жырларында?ы е?бек м?селесі ж?не “К?лдір - к?лдір кісінетіп” тол?ауын талдау, аллитерациялар?а то?талу.
ІІ топ
А?тамберді жырларында?ы ерлік туралы, «К?лдір - к?лдір кісінетіп»тол?ауында?ы те?еулер, эпитеттер.
ІІІ топ
А?тамберді жырларында?ы а?айынны? татулы?ы туралы ж?не «К?лдір - к?лдір кісінетіп» тол?ауында?ы к?нерген с?здерге то?талу.

?орытынды (4минут)
Саба??а ауызша кері байланыс ж?ргізіледі, о?ушы б??ан дейін А?тамберді жырау туралы не білді, кейін не білді?
Саба? ма?сатына жетті ме? Не ?нады? Т. б сауалдар ?ою ар?ылы о?ушыларды? б?гінгі саба??а к?з?арасы, пікірлері ты?далады.

?йге тапсырма беріледі.
1. А?тамберді шы?армашылы?ын о?ып келу.
2. “К?лдір - к?лдір кісінетіп” тол?ауын м?нерлеп жаттап келу.
Саба??а жа?сы ?атынас?ан о?ушылар ба?аланады.

?осымша: А?тамберді жырау ж?нінде презентация

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«А?тамберді жырау»

Ауғанбаева Оразхан Мырзахметқызы

Сабақтың тақырыбы: Ақтамберді жырау
Сабақтың басты мақсаты: Ақтамберді жырау туралы жан - жақты мәлімет беру.көрнекілік және оқытудың техникалық құралдары: интерактивті тақта,ақтамберді жырау туралы слайд, түрлі кесте қағаздар, тұжырымдамалық карта плакаттар, маркерлер т. б
САБАҚТЫҢ МІНДЕТТЕРІ:
1. Ақтамберді жыраудың өмір жолынан мәлімет беру.
2. Оқушыларды жыраудың толғаулары арқылы ерлікке, елге деген сүйіспеншілігін қалыптастыру.
3. Ақынның толғауларының өмірлік маңызына, тілдік ерекшеліктеріне тоқталу.

Ұйымдастыру кезеңі 1 минут
Сынып оқушылары үш топқа бөлініп отырады.
Сабақтың кезеңдері: І. Үй тапсырмасын сұрау (10 мин)
Үй тапсырмасын сұрау екі кезең арқылы жүзеге асырылады.

І кезең «Жалпылама шолу» (2 мин)
«Миға шабуыл» стратегиясы арқылы өткен тақырыптарға жалпы шолу жасалып, жыраулар тақырыбы бойынша еске түсіру сұрақтары қойылады.
1. Жыраулар поэзиясы қай ғасырларды қамтиды?
2. Жыраулар поэзиясының негізгі тақырыбы қандай?
3. Жыраулар өз заманының қандай өзекті мәселелерін жырларына арқау еткен?
4. Жыршы, жырау, толғау сөздерін қалай түсінесіңдер?
5. XV - XVIII ғасырларда өмір сүрген қандай жырауларды білесің?
6. Жыраулық өнер дала «Абызы»деп аталып, кімнен бастау алған?

ІІ кезең «Доспамбет жырау шығармашылығы»
1.«Қар кесегі» стратегиясы бойынша үйге берілген Доспамбет жыраудың өмірі туралы оқушылар айтып шығады.
2. Оқушылар Доспамбет жыраудың толғауларын жатқа оқиды.
3. Оқушылар Доспамбеттің «Айнала бұлақ, басы Тең», «Арғымаққа оқ тиді» толғауларының көркемдік ерекшеліктеріне тоқталады.

Жаңа тақырып (10 мин)
Ақтамберді жырау «Күлдір - күлдір кісінетіп толғауы». Осы тақырыпты ашу үшін үш топқа «Адасқан әріптер» стратегиясы бойынша сөздер беріледі (1мин)
І топ Қ Е М Р А Д А І Б Т
ІІ топ Ы Ж А У Р
ІІІ топ “Д Л Ү Р І К - Д Л Ү Р І К І П С Т Е К І Н І”
Сабақтың кіріспесі ретінде Ақтамберді жыраудың бір шумақ өлеңін мұғалім мәнерлеп оқиды.
Жапанға біткен терекпін,
Еңсемнен жел соқса да теңселмен,
Қарағайға қарсы біткен бұтақпын,
Балталасаң да айырылман,
Сыртым — құрыш,
жүзім — болат
Тасқа да салсаң, майырылман!
Ақтамберді жырау 1675 - 1768 жылдары өмір сүрген атақты жырау. Ол кісі Оңтүстік Қазақстан өңіріндегі Қаратау баурайында дүниеге келген. Әкесі Сары ауқатты кісі болған. Болашақ жырау жамағайын туысы Бердіке деген батырдың қолында өседі. Ақтамберді атақты жырау болумен қатар туғалы ат үстінен түспеген батыр, қолбасшы, қоғам қайраткері, дипломат, қысқа нақыл, шешен сөздердің шебері болған.
Ақтамбердінің өмір жолы, айқастары,(кесте бойынша) түсіндіріледі.
Ақтамберді жыраудың мавзолейінің суреті көрсетіледі.

Ақтамберді жыраудың толғаулары:
1.“Күлдір - күлдір кісінетіп”,
2.“Уа, қарт Бөгембай”,
3.“Менімен ханым ойнаспа”,
4.“Жауға шаптым ту байлап”,
5.“Заманым менің тар болды”
6. “Балаларыма өсиет”
7. «Түйе мойнын тұз кесер»
8. “Жылқыдан асқан мал бар ма?”
9. “Балпаң - балпаң кім баспас”
10. “Жауға шаптым”
11. “От басар орны отаудай”

Осы толғауларының ішінде бүгін біз «Күлдір - күлдір кісінетіп» толғауына тоқталамыз. «Күлдір - күлдір кісінетіп» толғауы ақын арманын танытатын, тұлпар мініп ту ұстап, ел шетіне қорған боп ерлік атын шығаруды аңсаған батыр бейнесін тудырған туынды.
Оқушыларға белгілі термеші Бекболат Тілеуханның орындауындағы Ақтамбердінің «Күлдір - күлдір кісінетіп» термесі тыңдатылады.
Деңгейлік тапсырмалар (20 минут)
Оқушыларға жаңа тақырып бойынша деңгейлік тапсырмалар беріледі./Тапсырмалар интерактивті тақтада көрсетіліп тұрады./

Үш топқа:
І деңгей
“Күлдір - күлдір кісінетіп” толғауын мәнерлеп оқу, маңызын түсіндіру
ІІ деңгей
Топтық эссе, семантикалық картамен жұмыс
ІІІ деңгей
Тұжырымдамалық карта / постер қорғау/

І деңгей бойынша үш топтан үш оқушы «Күлдір - күлдір кісінетіп» толғауын нақышына келтіре мәнерлеп оқиды және толғаудың маңызын мағынасын түсіндіреді.(5 мин)
ІІ деңгей бойынша (2 тапсырма)
1. Жыраулар өмірі, соның ішінде Ақтамберді жырау туралы үш топ «Топтық эссе» жазады. Жазған эсселерін әр топтың басшылары оқып береді. (4мин)
2. Үш топ өз топтарына берілген «Семантикалық карталармен» жұмыс жасайды.
І топ «Әдебиеттің кезеңдерін білесің бе?»
ІІ топ «Жырауларды білесің бе?»
ІІІ топ «Толғаулары қаншалықты білесің?»
(Әр топ топта семантикалық картаны толтырады, содан кейін әр топтан бір оқушы шығып, интерактивті тақтадағы кестелерді белгілейді. 5 мин)
ІІІ деңгей бойынша бүгінгі сабақта меңгерген бар білімдерін қортындылай отырып, алдарына берілген тұжырымдамалық картамен (постермен) жұмыс жасайды.(6 мин)
Үш топқа оқулықтан арнайы тапсырмалар беріледі.

І топ
Ақтамберді жырларындағы еңбек мәселесі және “Күлдір - күлдір кісінетіп” толғауын талдау, аллитерацияларға тоқталу.
ІІ топ
Ақтамберді жырларындағы ерлік туралы, «Күлдір - күлдір кісінетіп»толғауындағы теңеулер, эпитеттер.
ІІІ топ
Ақтамберді жырларындағы ағайынның татулығы туралы және «Күлдір - күлдір кісінетіп» толғауындағы көнерген сөздерге тоқталу.

Қорытынды (4минут)
Сабаққа ауызша кері байланыс жүргізіледі, оқушы бұған дейін Ақтамберді жырау туралы не білді, кейін не білді?
Сабақ мақсатына жетті ме? Не ұнады? Т. б сауалдар қою арқылы оқушылардың бүгінгі сабаққа көзқарасы, пікірлері тыңдалады.

Үйге тапсырма беріледі.
1. Ақтамберді шығармашылығын оқып келу.
2. “Күлдір - күлдір кісінетіп” толғауын мәнерлеп жаттап келу.
Сабаққа жақсы қатынасқан оқушылар бағаланады.

Қосымша: Ақтамберді жырау жөнінде презентация