?йге берілген тапсырманы с?раймын.О?ушылар?а бірнеше с?ра?тар ?оямын.
1.А?ын ?ле?де адам мінездеріндегі ?андай ?асиеттерді сынайды?
2. ?ле?ні? со??ы шума?ынан а?ынны? айт?ысы келген ?зекті ойын ?алай бай?ау?а болады?
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру:
Мысалда а?дар,??стар,хайуанаттар,?сімдіктер,іс-?рекеті мінезі ар?ылы адам бойында?ы мінді кемшілікті т?спалдап,?жуа-к?лкі етеді. Мысалдар ?ле?мен де,?арас?збен де жазылады. Осындай ша?ын к?лемді,о?и?алы,адам?а саба? болатын та?лымды? шы?арманы мысал дейді. Мысалдар е?бекс?йгіштік,?ділдік, адалды?, ?арапайымдылы? сия?ты жа?сы ?асиеттерді мада?тап,уа?ыздайды,жа?ымсыз ?ылы?тарды мыс?ыл т?рінде к?лкі ете отырып, одан са?тандырады.
Мысалдарда жануарлар мен ж?ндіктер адам істейтін ?рекеттерді жасайды. Б?лай к?рсетуді аллегория дейді.
?аза? ?дебиетінде мысал жанры ?лы Абайдан басталады. Ахмет Байт?рсын?лы,С?бит Д?нентаев секілді а?ындар Абай д?ст?рін ілгері оздырды. Б?лар орысты? ?лы мысалшысы И. А. Крыловты? туындыларына ?аза?ты? шапанын жауып, ?алпа?ын кигізді. Сонды?тан Абай мен Ахмет мысалдары аудармадан г?рі ?аза?ты? ?з топыра?ында жаратыл?ан шы?арма кейпінде к?рінеді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Ақын өлеңде адам мінездеріндегі қандай қасиеттерді сынайды?
2. Өлеңнің соңғы шумағынан ақынның айтқысы келген өзекті ойын қалай байқауға болады?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Мысалда аңдар,құстар,хайуанаттар,өсімдіктер,іс-әрекеті мінезі арқылы адам бойындағы мінді кемшілікті тұспалдап,әжуа-күлкі етеді. Мысалдар өлеңмен де,қарасөзбен де жазылады. Осындай шағын көлемді,оқиғалы,адамға сабақ болатын тағлымдық шығарманы мысал дейді. Мысалдар еңбексүйгіштік,әділдік, адалдық, қарапайымдылық сияқты жақсы қасиеттерді мадақтап,уағыздайды,жағымсыз қылықтарды мысқыл түрінде күлкі ете отырып, одан сақтандырады.
Мысалдарда жануарлар мен жәндіктер адам істейтін әрекеттерді жасайды. Бұлай көрсетуді аллегория дейді.
Қазақ әдебиетінде мысал жанры ұлы Абайдан басталады. Ахмет Байтұрсынұлы,Сәбит Дөнентаев секілді ақындар Абай дәстүрін ілгері оздырды. Бұлар орыстың ұлы мысалшысы И. А. Крыловтың туындыларына қазақтың шапанын жауып, қалпағын кигізді. Сондықтан Абай мен Ахмет мысалдары аудармадан гөрі қазақтың өз топырағында жаратылған шығарма кейпінде көрінеді.
А.Байтұрсынұлының «Егіннің бастары» өлеңін мәнерлеп оқып беріп,ақынның айтпақ болған ойын өлеңнің тақырыбы мен идеясын ашу.
Тәкаппар, оны халық, жаман, - дейді. Қалпы емес тәккапарлық данышпанның,
Тұтынба бұл мінезді, балам», - дейді.
Өлеңнің атауы:«Егіннің бастары»
1.Тақырып:Жақсы мен жаман адамдардың мінездері туралы
2. Түсініксіз сөздер:Тағызым ету- құрмет көрсету Қайран қалу- таңғалу Шекірейіп қарау- менсінбеу Төмен бүгілу-еңкею Сорайған қарасына- бойына Тәкаппар- өркөкірек Тұтынба- еліктеме Балау- тең көру, бірдей санау Сайран етіп- қыдырып Көкке қарап-жоғары, төбеге қарап Теңгермейді- менсінбеу
3. Өлеңдегі көркемдік тәсілдер:Теңеу: бидайдай
Аллитерация: Бастарын дәнге толған төмен салып,
Бидайлар бейне тағзым етіп тұрды….
Бейне бір жалғыз өзін көпке балап.
Баланың сол бидайға көзі түсіп,
Білмекке кетті көңіл жөнін сұрап:
Антоним: тағзым етіп-көкке қарап, сыйынып тұр- бүлініп тұр, көкке қарап-төмен қарап Синоним: Тәкаппар-жаман
4. Өлең құрылысы:
Шумақ саны- 9 Тармақ саны-36 тармақты Бунақ саны-3 бунақты Ұйқас түрі- қара өлең ұйқасы (а, а, б, а)
6. Өлеңнің компазициялық құрылысы:Әке мен баланың егінші еккен жерге баруы.Әке мен баланың өзара сұхбаттасуы.Бидайлар бейне тағзым етіп тұрған кезде жалғыз-ақ бидайдың тағзым етпеуі.Әке мен баланың сұхбатының аяқталуы
7. Өлеңнің идеясы: «Елде көп бұл бидайдай адам, - дейді,
Тәкаппар, оны халық, жаман, - дейді. Қалпы емес тәккапарлық данышпанның,
Тұтынба бұл мінезді, балам», - дейді. Бидай арқылы адамдардың түрлі мінездерін көрсету
Ой қорыту.
Insert стратегиясы бойынша жұмыс.
V
+
?
Білемін
Білдім(мен үшін жаңа ақпарат)
Білгім келеді
Сергіту сәті
Қырға шықсақ, өрлеп,(Қолдарын кезек кезек жоғары көтереді.)
«Қасқыр мен қозы» «Қайырымды түлкі» «Ала қойлар»
«Үлес» «Қартайған арыстын»
