А?ын ?она?тар саба? жоспары

Пәні:

Қазақ әдебиеті

Уақыты

07.02.2015

Сыныбы:

5 б сынып

Сабақтың тақырыбы:

Мұхтар Әуезов «Ақын қонақтар» ( 1 сағат )

Құзіреттілікке жеткізетін мақсат-міндеттер:
а)ақпараттық

Ақпарат құралдыры арқылы М.Әуезовтың өмірі мен шығармашылығынан мәлемет беріп,«Ақын қонақтардың» тақырыбы мен идеясын меңгерту.

ә)коммуникативтік

Оқушылардың көркем оқу шеберлігін,ой-өрісін дамыту,шығарманы талдау дағдыларын қалыптастыру.

б)проблеманы шешу

Тақырып бойынша берілген сұрақ -тапсырмаларды өз бетімен орындауға дағдыландыру.

Сабақтың түрі:

аралас сабақ

Сабақтың әдісі:

сөздік,практикалық

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

Дамыта оқытуды ізгілендіру

Көрнекілігі:

Оқулық,дидактикалық материал,слайд

Сабақтың барысы

Мұғалімнің қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І.Ұйымдастыру бөлімі

Мұғалім сынып бөлмесінің тазалығын қадағалайды.Оқушылармен амандасып,оларды тексеріп шыққан соң,зейіндерін сабаққа аударады.

Мұғаліммен амандасады.Кезекші қызметін атқарады.Құрал-жабдықтарын шығарады.

Амандасу арқылы мұғалім мен оқушы арасында сыйластық ,

ізеттілік қарым-қатынасы орнайды.

I.Үй тапсырмасын тексеру.

1.Поэмадан үзінді жаттау.

2.Қазақтың күйшілері туралы мәлемет.

1.Поэмадан үзінді айтылыды.

2.Қорқыт,Құрманғазы,Дина және т.б күйшілер туралы мәлемет жинақталады.

Құрманғазы Сағырбайұлы (1818-1889) — қазақтың ұлы күйші-композиторы.Қазақтың аспапты музыка өнерінің классигі.

Үй тапсырмасын тексеру арқылы оқушының өткен материалды қалай меңгергені байқалады.

I.Өткен материал мен жаңа материалды байланыстыру

1. Ілияс Жансүгіров қашан дүниеге келді?
2. Ілияс Жансүгіров қайда дүниеге келді?
3. Әкесі Жансүгір қандай адам болған?
4. Ілияс Жансүгіров 1911 жылы қандай мектепті бітірді?
5. Ілияс Жансүгіров Мәскеуге оқуға қашан аттанды?
6. Мәскеудегі оқуын қай жылы бітірді?
7. Қандай мамандық алып шықты?
8. Ташкентте қандай оқу орнында оқыды?

9. Ілияс Жансүгіровтің қандай шығармалары бар?

1894жылы
Алматы, Ақсу
Білімді, өнерлі
бастауыш
1925жылы
1928жылы
журналист
қаз.- қыр. инст.
«Күй», «Күйші»
«Құлагер»

Жаңа материалды меңгертуде өткен материалдан сұрақтар қойылады.

ІІІ.Жаңа материалды меңгерту.

 1.Мұхтар Әуезовтің  өмірі мен қызметі  туралы әңгімелеу.Қазақ халқының   ХХ ғасырдағы ұлы жазушысы,ғалым,қоғам қайраткері Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылы бұрынғы Семей ( қазіргі Шығыс Қазақстан)  облысына  қарасты  Шыңғыстау деген жерде,Абай туған өлкеде дүниеге келген.Өз әкесі Омархан да,атасы Әуез де ескіше сауатты  кісілер  болған екен.Абаймен жақсы сыйластықты қарым-қатынаста болыпты. Білім сапарын Ауыл мектебінен бастаған бала  Мұхтардың кішкентай кезінен сусындап өскен  рухани  қазынасының бірі-Абай өлеңдері. «Атам Әуез Абаймен дос еді.Ол кісі біз  сияқты  немерелеріне ақынның  өлеңдерін  де, аудармаларын да көп оқытатын. Әсіресе,Абай  аудармаларын,Татьяна жанының нәзік сырын,оған  Онегин жауабын  жаттатқызатын»,-деп қаламгер кейін өз естеліктерінде жазған.1908 жылы Семейдегі қалалық училищеде, одан соң  мұғалімділік  семинарияда оқып жүрген кезінде жазылған.Болашақ  жазушы,ғұлама ғалым Санкт-Петербург университетінде (1928 жылы аяқталған) ,Ташкенттегі  Орта Азия университетінде  оқыған.20-30-жылдары   жазушы қаламынан қазақтың  байырғы өмірінің көрінісін  бейнелеген көптеген әңгімелер туған,ал 20-жылдардың аяғына қарай «Қараш-Қараш оқиғасы» (1927)және  «Қилы заман»(1928) повестері жазылған .

Мұхтар Әуезов-қазақ драматургиясының  негізін  салушылардың бірі,ол-тарихи тақырыптарға арналған ондаған пьесалардың авторы.Қаламгердің есімін әлемге мәшһүр еткен ең басты туындысы-«Абай  жолы»атты   4 кітаптан тұратын тарихи роман-эпопеясы.

 2.Тақырып пен идея туралы әдеби білім беру.Көркем шығармада жазушы көтерген мәселені тақырып  деп атайды.Көркем туындының идеясы дегеніміз-жазушының өзі көтеріп,көркем бейнеленген әлеуметтік мәселелер,адамдар тағдыры арқылы айтпақ ойы,танытпақ шындығы.

3.М.Әуезов шығармаларының ең биік шыңы- «Абай жолы» романы.Бүгін осы  шығарманың үзіндісімен танысамыз.

-Сендер Абай туралы не білесіңдер?

-Оған жас кезінен  өлең-жыр  әңгімені кім айтқан?

-Абай Құнанбаев-қазақтың ұлы ақыны.Мұхтар Әуезов-қазақ халқының

Ұлы жазушысы бүкіл әлемге,бізге Абайды танытқан.Балалық шағы Шыңғыстау бөліктерінде өткен,жастай өлең-жырға құмар  болған Абайдың ұстаздары-әжесі Зере,шешесі  Ұлжан.Мұхтар Әуезовтың атасы-Әуез балаға Абайдың  өлеңдерін жаттататын.Жас кезінен балалық шағы бір жерде өткен,Мұхтар Әуезовқолжазбаларды   жинап,көп жылдан соң өзінің ең үлкен жұмысын «Абай жолы» романын жазып,бүкіл дүние  жүзіне Абайды танытты.

 Оқулықпен жұмыс:

үзіндімен танысып,жай жоспар жасау.

Мұхтар Әуезовтің  өмірі мен қызметі  туралы әңгімелеу.Қазақ халқының   ХХ ғасырдағы ұлы жазушысы,ғалым,қоғам қайраткері Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылы бұрынғы Семей ( қазіргі Шығыс Қазақстан)  облысына  қарасты  Шыңғыстау деген жерде,Абай туған өлкеде дүниеге келген.Өз әкесі Омархан да,атасы Әуез де ескіше сауатты  кісілер  болған екен.Абаймен жақсы сыйластықты қарым-қатынаста болыпты. Білім сапарын Ауыл мектебінен бастаған бала  Мұхтардың кішкентай кезінен сусындап өскен  рухани  қазынасының бірі-Абай өлеңдері. «Атам Әуез Абаймен дос еді.Ол кісі біз  сияқты  немерелеріне ақынның  өлеңдерін  де, аудармаларын да көп оқытатын. Әсіресе,Абай  аудармаларын,Татьяна жанының нәзік сырын,оған  Онегин жауабын  жаттатқызатын»,-деп қаламгер кейін өз естеліктерінде жазған.1908 жылы Семейдегі қалалық училищеде, одан соң  мұғалімділік  семинарияда оқып жүрген кезінде жазылған.Болашақ  жазушы,ғұлама ғалым Санкт-Петербург университетінде (1928 жылы аяқталған) ,Ташкенттегі  Орта Азия университетінде  оқыған.20-30-жылдары   жазушы қаламынан қазақтың  байырғы өмірінің көрінісін  бейнелеген көптеген әңгімелер туған,ал 20-жылдардың аяғына қарай «Қараш-Қараш оқиғасы» (1927)және  «Қилы заман»(1928) повестері жазылған .

Мұхтар Әуезов-қазақ драматургиясының  негізін  салушылардың бірі,ол-тарихи тақырыптарға арналған ондаған пьесалардың авторы.Қаламгердің есімін әлемге мәшһүр еткен ең басты туындысы-«Абай  жолы»атты   4 кітаптан тұратын тарихи роман-эпопеясы.

.

1.Абайдың бейнесі

2.Екі досы

3.Абайдың қызығы

4.Екі қонақ

Оқушы жаңа материалдың тақырыбын тыңдап,дәптеріне түсіру арқылы жаңа материалды меңгереді .

IV.Жаңа материалды бекіту тапсырмалары.

1.Сұрақтар.Әдебиет сөздігінен портретке  анықтама  беру.Жас Абайдың кескін-келбетін   жазушы  қалай  суреттеген ?Мұқият қараңдар,оның портретінде қандай  өзгеріс  болған,ол ненің әсері? Шеше-ана туралы мақалдарды еске алыңдар?Қазақ ертегілерін,әңгімелерін, жырларын қисса-дастандарын Абайға кім айтқан?Мәтін бойынша жұмыс:Абай әжесінен ертегі айтып беруді қалай өтінді?(оқы)..Ертегілердің атын дәптерге жазып ал.

Сөздер сырына үңілу.
Мәтінде кездесетін түсініксіз сөздерді тапқызу, мағыналарын анықтату. Сөздік дәптерлеріне жаздыру.

Тірек схема

Мүсін - бет әлпет, келбет, пішін
рең - шырай
қылаң - ақшыл, бозғыл
құлан таза - әбден, мүлде
сейілу - айығу, жадырау
машық - әдет, дағды
пейіл - ниет, ықылас
қажау - мазалай беру
қан базар - қалың жиын
сұм науқас - созылып, айықпаған ұзақ ауру

Тірек схема толтырылады

Оқушылар тапсырманы орындау арқылы тақырыпты білімдеріне бекіте алады.

Сөздікпен жұмыс жасай отырып,жаңа сөздердің мәнін түсінеді.

Мәтінді оқи отырып,кейіпкерлерге мінездеме беріледі.

V.Үйге тапсырма

1.Тақырыпты оқу,түсінгенін айту.

2.Мұхтар Әуезов туралы толық мәлемет ,іздену.

Үйге берілген тапсырманы күнделікке жазып алады.

Үйге тапсырмасын орындау арқылы оқушы өз бетімен жұмыстанады, ізденеді.

Бағалау

Қорытынды

Оқушыға баға қойылады.

Сау болыңыздар!

Бағаларын күнделіктеріне қойдыртады.

Сау болыңыз!

Бағалау арқылы оқушының сабаққа белсендігін байқауға болады.

Сабақ қорытындылады