12. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
a. Бұдан әрі екеуі де үндескен жоқ.
Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
a. Шоқан біздің қасымызда жасы кіші болса да, үлкен кісідей болатын.
b. Ол қолынан келсе, қазақ халқына жақсылық жасауға ұмтылатын.
c. Осыған дейін ол ауыл мектебінде оқыса, қазір қалада дәріс алуда.
d. Оның білімге деген құштарлығы арта түсті, өз білімін кеңейтудің басқа да жолдарын іздестіре бастады.
e. Ұдайы ізденген адам өз бетімен білімін жетілдіріп, өздігінен дами алады.
Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
a. Бұдан әрі екеуі де үндескен жоқ.
b. Бір кезде орман шуылдап, дауыл соқты.
c. Ізденіс түбі - жеңіс.
d. Танк өз - өзінен жұлқынып қалғандай болды да, гүрс етіп шаң - топырақ бұрқ ете қалды.
e. Жақсы, үлгілі комбайншы бола алсақ, бұдан артық не абырой бар?
Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.
a. Ол қызына 2 түрлі нәрсені үйретуге тырысты: бірі - тұрақтылық, бірі - махаббат.
b. Халықтардың жарқын өмірінің кепілі - бірлік пен береке.
c. Өтірікші өзін алдайды.
d. Дүниеде айнымайтын қорғаушың - ақыл.
e. Айтар ештеңесі жоқтар әрқашан нашар сөйлейді.
Себеп мәнді жай сөйлемі бұрын орналасқан құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.
a. Сізді ешкім шақырған жоқ, сондықтан сіз бармайсыз.
b. Амалсыз қонуға тура келді, өйткені мезгіл кешкіріп кетті.
c. Мен қорқып тұрмын, неге десеңіз қолың қатты дейді.
d. Тереңге балық уылдырық шаша алмайды, неге десең, оның уылдырық оралатын не балдыр, не шөп жоқ.
e. Кей металдар табиғатта өте аз және таза түрінде кездесуі сирек.
Талғаулы салалас болатын сөйлемді көрсетіңіз.
a. Ол туралы өзгелер не дейді, өзіміз қалай ойлаймыз.
b. Бірде көк ала қамысты көлдер қалып жатыр, бірде сары ала жон белестер қалып жатыр.
c. Малды не жерден сұрау керек, не аққан терден сұрау керек.
d. Қазақ мақалы бар: асыл тастан, өнер жастан.
e. Кейде қабағы түксиеді, кейде бет әлпеті күлім қағады.
Тек жалғаулықты болатын салаластың түрін табыңыз.
a. Ыңғайлас
b. Шартты
c. Қарсылықты
d. Себеп - салдар
e. Кезектес
Сөйлем түрін анықтаңыз. Балалар келді.
a. Жайылма
b. Жақсыз
c. Жалаң
d. Атаулы
e. Құрмалас
Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді анықтаңыз.
a. Ол үйінде я кесте тоқиды; я кітап оқиды; немесе домбыра шертеді.
b. Ол үйінде я кесте тоқиды, я кітап оқиды, немесе домбыра шертеді.
c. Ол үйінде я кесте тоқиды, я, кітап оқиды, немесе домбыра шертеді.
d. Ол үйінде я кесте тоқиды, я кітап оқиды; немесе домбыра шертеді.
e. Ол үйінде я кесте тоқиды, я кітап оқиды немесе домбыра шертеді.
Жалғаулықтар қатысып тұрған сөйлемді белгілеңіз.
a. Үлкенмен де, баламен де әзілдесетін.
b. Алғашқы көргеннен – ақ мен оның үлкен адамгершілік мейірімін сездім.
c. Осы шабысымды біз көпке дейін ұмыта алмай жүрдік.
d. Түндегі жаңбырдан кейін ашылған күн беткейді құлпыртты.
e. Абай туралы ұзақ сөйлеген Мұхаңның сөзі ерекше әсер етті.
Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.
a. Мына ағайдың жүзінде әжімнен сау жер жоқ, әйтсе де беті ойнақы еді.
b. Жолында асқар тау тұрса да, топ жарып өтетін сияқты.
c. Күн бұлттанды.
d. Сыныпқа мұғалім, директор кірді.
e. Құс атаулы аспанда да толып жүр: қарлығаш, ұзақ, қарға, торғай - бәрі де бар.
Қарсылықты салалас құрмалас сөйлемде алайда, бірақ деген жалғаулықтар түсіп қалса, екі сөйлем арасына не қойылатынын белгілеңіз.
a. Нүкте
b. Дефис, үтір
c. Қос нүкте
d. Үтір
e. Үтір, сызықша
Қай жердегі тыныс белгісі дұрыс қойылғанын табыңыз.
a. Есіктің киізін олай итерем; былай итерем; ашылмайды.
b. Есіктің киізін олай итерем, былай итерем, ашылмайды
c. Есіктің киізін олай итерем: былай итерем, ашылмайды
d. Есіктің киізін олай итерем, былай итерем,- ашылмайды
e. Есіктің киізін олай итерем - былай итерем, ашылмайды
Қарсылықты салаласты табыңыз.
a. Бұл шөп әдемі екен, бірақ зияны да бар.
b. Біресе ол барады, біресе Айгүл барады.
c. Күн де шығып тұр, жел де соғып тұр.
d. Мен кеше сабаққа келген жоқпын.
e. Талабы барларды жинап, курсқа жіберді
Себеп бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.
a. Сабақ ерте басталғандықтан, ерте аяқталды.
b. Сабақ өте ерте басталды.
c. Ол көп уайымдап, үйге келді.
d. Күз келсе де, жаңбыр жаумады.
e. Не ексең, соны орасың.
Құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Ол көп уайымдап, үйге келді.
a. Салалас құрмалас сөйлем.
b. Аралас құрмалас сөйлем.
c. Қимыл-сын бағыныңқы.
d. Мақсат бағыныңқы.
e. Сабақтас құрмалас сөйлем
Салалас құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.
Шығарып салуға не мен барайын, немесе сен бар.
a. Талғаулы.
b. Қарсылықты.
c. Түсіндірмелі.
d. Себеп-салдар.
e. Ыңғайлас.
Бағыныңқы және басыңқы сөйлемнен тұратын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
a. Жай сөйлем.
b. Атаулы сөйлем.
c. Салалас құрмалас сөйлем.
d. Сабақтас құрмалас сөйлем.
e. Жалаң сөйлем.
Салалас құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
А) Қарсылықты.
В) Мезгіл.
С) Мекен.
D) Мақсат.
Е) Себеп.
Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
А) Немесе.
В) Және.
С) Әлде.
D) Себебі.
Е) Сөйтсе.
Кезектес салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
А) бірақ.
В) та.
С) бірде.
D) немесе.
Е) әйтпесе.
Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем жалғаулығын анықтаңыз.
А) өйткені.
В) сонда да.
С) біресе.
D) бірақ.
Е) әйтпесе.
Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлем жалғаулықтарын анықтаңыз.
А) Өйткені, себебі.
В) Жалғаулығы жоқ.
С) Сол үшін, себебі.
D) Сөйтсе де, әйтсе де.
Е) Әйтпесе, немесе.
Салалас құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және оқуға түсемін.
А) Қарсылықты.
В) Ыңғайлас.
С) Кезектес.
D) Талғаулы.
Е) Түсіндірмелі.
Құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Оқуға түспеймін, өйткені жұмыс істеуім керек.
А) Кезектес.
В) Ыңғайластық.
С) Талғаулы.
D) Түсіндірмелі.
Е) Себеп-салдар.
Сабақтас құрмалас сөйлем қандай сөйлемдерден тұратынын анықтаңыз.
А) Жай, күрделі.
В) Бағыныңқы, басыңқы.
С) Сұраулы, лепті.
D) Лепті, хабарлы.
Е) Бұйрықты, сұраулы.
Сабақтас құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Күз келсе де, жаңбыр әлі жаумады.
А) Қарсылықты.
В) Себеп.
С) Шартты.
D) Мақсат.
Е) Қимыл-сын.
Сабақтас құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Мұғалім айтқанда, ол жазады.
А) Мезгіл бағыныңқы.
В) Мақсат бағыныңқы.
С) Қимыл-сын бағыныңқы.
D) Себеп бағыныңқы.
Е) Шартты бағыныңқы.
Сабақтас құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Мұғалім айтқан кезде ғана, ол жаза бастады.
А) Мезгіл.
В) Қимыл-сын.
С) Мақсат.
D) Қарсылықты.
Е) Шартты.
Себеп бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Сабақ ерте басталғандықтан, ерте аяқталды.
В) Сабақ өте ерте басталды.
С) Ол көп уайымдап, үйге келді.
D) Күз келсе де, жаңбыр жаумады.
Е) Не ексең, соны орасың.
Құрмалас сөйлем түрін анықтаңыз.
Ол көп уайымдап, үйге келді.
А) Салалас құрмалас сөйлем.
В) Аралас құрмалас сөйлем.
С) Қимыл-сын бағыныңқы.
D) Мақсат бағыныңқы.
Е) Себеп бағыныңқы.
Кезектес салалас құрмалас сөйлем шылауларын көрсетіңіз.
А) Сондықтан.
В) Өйткені.
С) Бірде.
D) Әйтсе де.
Е) Немесе.
Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем шылауын көрсетіңіз.
А) Бірақ.
В) Және.
С) Әлде.
D) Себебі.
Е) Әйтпесе.
Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемнің жасалу жолын көрсетіңіз.
А) Немесе.
В) Бірде.
С) Сондықтан.
D) Жалғаулықсыз.
Е) Сөйткенмен.
Салалас құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.
Шығарып салуға не мен барайын, немесе сен бар.
А) Талғаулы.
В) Қарсылықты.
С) Түсіндірмелі.
D) Себеп-салдар.
Е) Ыңғайлас.
Кезектес салалас құрмаластың жалғаулығын анықтаңыз.
А) Және.
В) Сонда да.
С) Бірде.
D) Өйткені.
Е) Немесе.
Бағыныңқы және басыңқы сөйлемнен тұратын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
А) Жай сөйлем.
В) Атаулы сөйлем.
С) Салалас құрмалас сөйлем.
D) Сабақтас құрмалас сөйлем.
E) Жалаң сөйлем.
Құрамында бастауыш тұлғалы сөзі бар идиомалы жақсыз сөйлем
Мезгіл бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Не ексең, соны орасың.
В) Күз келсе де, жаңбыр жаумады.
С) Сабақ ерте басталғандықтан, ерте бітті.
D) Ол көп уайымдап, ерте келді.
E) Мұғалім айтқанда, ол жазды.
Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Сабақ кестесін өзгертсе, бізде кітапханаға баратын уақыт болады.
А) Салалас құрмалас сөйлем.
В) Жай сөйлем.
С) Жалаң сөйлем.
D) Атаулы сөйлем.
E) Сабақтас құрмалас сөйлем.
Жалғаулықсыз ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.
А) Биыл мектеп бітіремін және Астанаға жоғарғы оқу орнына түсемін.
В) Көктем келді де, күн жылынды.
С) Қоңырау соғылды, сабақ басталды.
D) Ол сабаққа кейде дайындалады, кейде дайындалмайды.
E) Шығарып салуға мен барайын немесе сен бар.
Жалғаулықсыз қарсылықты салалас құрмалас сөйлемді табыңыз
А) Қонақтар түгел келді,- сен жоқсың.
В) Биыл мектеп бітіремін, бірақ оқуға түспеймін.
С) Уақытым болмады, сондықтан мен келе алмадым.
D) Сыныпқа қонақ кірді және оқушылар орындарынан тұрды.
E) Оқуға түспеймін, өйткені жұмыс істеуім керек.
Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және Алматыға инженерлік оқуға түсемін.
А) Қарсылықты салалас құрмалас.
В) Себеп- салдар салалас құрмалас.
С) Талғаулы салалас құрмалас.
D) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
E) Ыңғайлас салалас құрмалас.
«Бірақ, дегенмен» шылауларымен жасалатын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
А) Ыңғайлас салалас құрмалас.
В) Қарсылықты салалас құрмалас.
С) Себеп-салдар салалас құрмалас.
D) Кезектес салалас құрмалас.
E) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
«Өйткені, себебі» шылауларымен жасалатын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
А) Ыңғайлас салалас құрмалас.
В) Қарсылықты сабақтас құрмалас.
С) Қарсылықты салалас құрмалас.
D) Себеп-салдар салалас құрмалас.
E) Кезектес салалас құрмалас.
«Бірде, біресе» шылауларымен жасалатын сөйлемнің түрін анықтаңыз.
А) Ыңғайлас салалас құрмалас.
В) Қарсылықты салалас құрмалас.
С) Себеп-салдар салалас құрмалас.
D) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
E) Кезектес салалас құрмалас.
Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Ол сабаққа дайындалмаған себебі: кеше кітапханадан кітап таба алмады.
А) Ыңғайлас салалас құрмалас.
В) Талғаулы салалас құрмалас.
С) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
D) Қарсылықты салалас құрмалас.
E) Кезектес салалас құрмалас.
Салалас құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Сені сағынғаным сонша - түсіме жиі кіресің.
А) Қарсылықты салалас құрмалас.
В) Себеп-салдар салалас құрмалас.
С) Кезектес салалас құрмалас.
D) Талғаулы салалас құрмалас.
E) Түсіндірмелі салалас құрмалас.
