«Жаңа білім беру бағдарламалары инновациялық құзреттілік амал табыстарымен мектепте өткізу қадамдар»

Павлодар облысы. Қашыр ауданы. Білім беру бөлімі.

Қашыр ауданы. Березовка жалпы білім беретін орта мектебі

Тақырыбы:

«Жаңа білім беру бағдарламалары инновациялық құзреттілік амал табыстарымен мектепте өткізу қадамдар»

Баяндамашы: Хусман Өрікжан

бастауыш сынып мұғалімі

Тереңкөл- 2015 ж

Еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының стратегиялық бағыттарына сәйкес білім беру жүйесін дамыта отырып, әлемдік білім кеңістігіне ықпалдастырудағы негізгі бағдар – адамды қоғамның ең маңызды құндылығы ретінде танып, оның рухани жан-дүниесінің дамуына, көзқарастары мен шығармашылық әлеуетінің, танымдық біліктілігі мен мәдени құндылықтарының жоғары деңгейде дамуына, жеке тұлғасының қалыптасуына жағдай жасау.(1 слайд)

Бұл міндеттерді жүзеге асыру еліміздегі мектептерде оқыту процесінің мазмұндық болмысын жаңа әдіснамалық тұрғыдан негіздеуді талап етеді. Мұндай жаңа әдіснамалық жүйе дәстүрлі оқыту процесін түбегейлі өзгертудің қажеттігін көрсетіп, оқытудың шығармашылық қызметін дамытып, білім мазмұнының ұлттық негізде берілуін жаңа өркениеттік бағдар тұрғысынан жетілдіруді қарастырады.

Білім берудің жаңа бағыттарының басты ерекшелігі – оқытудың нәтижесін алдын-ала болжап, оқушылардың қызығушылықтары мен ізденімпаздығы негізінде білімі мен біліктерін жетілдіріп, оны сана «сүзгісінен» терең зерделей отырып, шығармашылық әлеуетін үнемі дамытуға және рухани толысуға ұмтылысын қалыптастыруды бағдар тұтады. .(2 слайд)

Жаңа білім парадигмасы балаға оқу қызметінің субъектісі ретінде қарап, шығармашылық қызығушылықтары негізінде білімге құндылық бағдарын қалыптастыра отырып, танымдық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыруды және жан-жақты дамыған, шығармашыл жеке тұлғасын қалыптастыруды көздейді. (3 слайд)

Білім беру процесін жаңаша ұйымдастыру оның философиялық, педагогикалық-психологиялық негіздерін, теориясы мен тәжірибесін тереңірек қайта қарауды қажет етеді. Бүгінгі философтар мен педагог - ғалымдар білім беру саласында жаңа оқыту технологиялары мен әдістерін енгізумен ғана шектелмей, білім берудегі дүниетанымдық ұстанымдарды қайта қарау, рухани-адамгершілік құндылықтарға бетбұрыс жасау қажеттігін дәлелдеуде.

Білім беру саласындағы инновациялық процестердің күрделілігі мен қайшылықтары жаңа құбылыстармен әрекеттесу және жалпы орта білімді ізгілендірудің сапалы кезеңінде оқушылардың құзреттілігін қалыптастырудың мәселесін өзекті етуде.

Соңғы жылдары оқу-тәрбие процесіндегі жеке тұлғаны дамытуға бағытталған оқытуға үлкен мән берудің өзі еліміздегі өзгерістердің маңыздылығын көрсетеді.

Қазіргі кезеңдегі білім берудің жаңа бағдарламасы жағдайында жеке тұлғаның құзреттілігіне бағыттылығын қалыптастыру - оқушының оқу-танымдық іс-әрекеттегі құзреттілігіне тікелей байланысты.

Құзреттілік – тұлғаның ізденімпаздық қабілет сапасын дамытудың негізгі өзегі болып табылады. Себебі өмірдегі құндылықтардың барлығы да жаңашылдық бағыттар арқылы ғана іс-әрекетке тұрақты қызығушылық нәтижесінде танылып, болашақта өміршең дамуына мүмкіндік алады. Сондықтан жеке тұлғаның дамуына, оның рухани жетілуінде мәні терең, мотивациялық, білімділік бағдар құндылығы ретінде танылуының маңызы зор.

Болашақ жастарымыздың кәсіби құзырлы болуын қамтамасыз ететін оқытудың жаңа бағдарламасы оқытудың субъектін және оқушының әлеуетіне тікелей әсері мол шығармашылық қызығушылығын қалыптастырудың теориялық, әдіснамалық, дидактикалық тұғырларын айқындау міндеттерін алдыңғы қатарға шығарады.

Жеке тұлға бойындағы ашылмаған, сыры мол мүмкіндіктерді дамытудың бастау көзі – жаңаша ойлауды қалыптастыру мәселесі өзінің тамырын адамзат дамуы тарихының тереңінен алады. Адамзат қоғамы ақпаратты ұрпақтарына жалғастыру тәсілдерін, біліктері мен білімдерін жетілдірудің жаңаша жолдарын іздестіруге, ойлап табуға бет бұра бастады. Алғашқы қоғамдағы адамдардың тасқа қоршаған әлем жөніндегі өз түсініктерін бейнелеуі, өмірлік тәжірибелерін сипаттайтын, оны үйретуде таңбалар мен символдарды пайдалануы адам дамуының ілгерушілік сипатын көрсетті.

Қазіргі уақытта адамның әлемдік тануы мен өзін-өзі тануындағы қасиеттері «жансыз» табиғатпен алмасып отыр. В.С. Кукушиннің пікірінше, адам мен табиғаттың арасында «дидактикалық қабырға» пайда болды, оның өткізгіштігі «ақпараттық тазалық» дәрежесінің әр түрлілігіне байланысты. (4слайд)

Дәстүрлі педагогикалық білім мазмұны негізінен танымдық сипатта беріліп келді. Оның дидактикалық-әдістемелік бөлігін құрайтын жаттығулар, сұрау-тапсырмалар сол танымдық материалды меңгеруге қызмет ететін мақсатта құрылатын. Ендігі жерде жаңа ХХІ ғасыр педагогикасының философиясы мүлде өзгеше бағдарламаны қажет етуде. Мұнда білім беру процесінің объектісі бұрынғыдай тек білім, яғни оқу материалы ғана деп қаралмайды. Білім беру процесі, ең алдымен жеке тұлғаға бағытталып, мынадай міндеттерден түзіледі: оқушының интеллектуалдық-танымдық, психологиялық, шығармашылық іскерлік сапаларын, өз бетінше оқу әрекетшілдігін, коммуникативтілігін, әлеуметтенуге бейімділігін, эстетикалық, рухани-адамгершілік, экологиялық, дене мәдениетін т.б. қалыптастыру. Білім мазмұнын құрайтын оқу материалдары тұлға дамытушы мүддені түзуге тікелей қызмет ететіндей етіп құрылуы керек.( 5 слайд)

Қазіргі кезде республиканың педагогикалық кадрлары біліктілігін арттыру жүйесі салмақты модернизация үдерісін жүзеге асыруда. Бұл өзгеріс білім беруді дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасымен тікелей байланысты.

Басты мақсат – педагогтардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудағы біліктілікті арттырудың көпдеңгейлі және көпқұзырлы жүйесін құру. Мұның барлығы білім беруші – мұғалімнің өзінің кәсіби құзыреттілігін жетілдіруге бағытталған. Бұрын біз дәстүрлі сабақты өтудегі мақсатымыз жаңа материалды бере отырып, оқушыға жаңа білімді меңгерту болса, ал іс – әрекетте оқушыға оны тыңдап есінде сақтау керек екенін ескертетінбіз.

Оқушылардың түрлі сұрақтарға жауап беру кезінде олардың жеткізе білу шеберлігін, ойын дамыта отырып дәлелді ақпараттармен жауап беруіне назар аудардым. Оқушыларға сауалды қоя білсең олардың жауабының мағыналы болып шығатынына көзім жетті.  Бастауыш мектеп- оқушы тұлғасы мен санасының дамуы қуатты жүретін, ерекше құнды, қайталанбас кезең.Сондықтан бастауыш білім үздіксіз білім берудің алғашқы баспалдағы, қиын да жауапты іс. Оқытудың әртүрлі технологиялары сарапталып, жаңашыл педагогтардың іс- тәжірибесі зерттеліп,мектеп өміріне енуде. Қазіргі заманның талабына сай болу және жаңа формация мектебінде жұмыс істеп жүрген педагогтардың алдында тұрған  проблемаларды шешу негізгі мақсат болып табылады, олар:

-баланы оқи білуге үйрету

-баланы ойлауға үйрету

-баланың өзін-өзі тұлға ретінде дамуына жағдай жасау.

Осыған орай мектеп білімі түбегейлі жаңартылып, мұғалімнің қызметінің мақсаттары кеңейіп, үлкен өзгерістер үстінде. Әр педагогтың міндеті-оқушының шығармашылық ойына бағыт беру, шығармашылық ізденісті қолдау, жағдаяттар туғызып, оның шешімін табуға бағыттау, жаңаны іздеуге, жүйелі зерттеулерге талдау жасауға талпыныс беру. барлық жастағы, соның ішінде бастауыш сынып оқушыларының кез келген мазмұн түсінікке сыни тұрғыдан қарап, ең керекті пікір, ұйғарым таңдауға, шешім қабылдауға үйрету. Оқушылардың білім деңгейін көтеруге, шығармашылыққа баулуға, ойларын еркін айтуға жетелеу.

Сын тұрғысынан ойлау сынау емес, шыңдалған, бірін – бірі толықтырған ойлау. Ең бастысы жекелей, топта, сыныпта оқушылардың білім деңгейін көтеруге ретімен сұрыптап қолданған стратегиялардың қай – қайсысы болсын сабақтың сапасын арттыруда үлесі зор.
Жаңа білімді қабылдау, бекіту, іскерлік пен дағдыны тәрбиелеу барысында жұмыс жүйесін, оқушылардың дербес белсенді әрекетін дамытуда, өздік жұмысының тиімділігін арттыруда «Сын тұрғысынан ойлау» барысындағы  әдіс-тәсілдер білімді меңгертудің әр түрлі кезеңінде қолдануға болатынын тәжірибе көрсетті. енің өз іс- тәжірибемде әдебиеттік оқу  сабағынан өткізген  М.Дулатовтың «Қыс» тақырыбында  өткізген сабағыма тоқтала өтейін. ( 6 слайд)

Сабақтың құрылымы жоспар бойынша өтілуі тиіс және сабақ тақырыбындағы көзқарас – кітаптың аясында ғана, кітапта баяндалған идеяға негізделген көзқарас еді. Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер ді деңгейлік курстан өткен әріптесімнен үйренгенімді пайдалана отырып диалогтік оқыту тәсілінің оқушы ойын жетілдіре, ойлануына, өз жауабын саралай қарап, нақты шешімге келуге ыңғайлы және білім беруде ең керекті әдіс екендігін , диалогтік оқыту тәсіліне мән бере отырып, сабақ құрылымында пайдаланып, оқушының білімінің тереңдеуіне ықпал еу мақсатында сұрақ түрлерін түрлендіріп жасауға мән бердім. Сабақта түрлендіре берген сауалдар кезінде байқағаным, оқушы сыни көзбен қарай отырып, жауап бергендері, сол жауапты дәлелдей білуі, ойын ашық жеткізуі оқушының білім деңгейін бір саты болса да жоғарылататынын байқадым.

Егер де жаңа технология элементтерің сабақта өз дәрежесінде ұйымдастыра білсек,әріптестермен қоян қолтық әрі тәжірибені жиі алмасып тұрсақ көздеген мақсаттың нәтижесін береді деп ойлаймын. 

Баяндамамды Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың мына сөзімен аяқтағым келеді: «Еліміздің ертеңі бүгінгі ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың тағдыры ұстаздың қолында» Назарларыңызға рахмет! (7 слайд)