Xayriddin Saloh hayoti va ijodi. " Yulduzlar afsonasi" she'ri

Mavzu: Xayriddin Saloh hayoti va ijodi. ”Yulduzlar afsonasi” she’ri

Ma’ruzachi:Axmedova Barnojon Raxmonovna

Namangan viloyati Chust tumanidagi 39-umumiy o’rta ta’lim maktabi ona tili va adabiyot fani o’qituvchisi

MIRTEMIR

(1910-1978)

“ Onaginam she’ri”

Xayriddin Salox

(1934-1969)

Xayriddin Saloh (Salohiddinov) G’oyat qisqa umri davomida bir qator yorqin she’riy asarlar yozib qoldirgan jo’shqin shoir

Xayriddin Saloh 1934-yil 15-yanvarda Toshkentda tug‘ildi.

Ta’l im

• Xayriddin Saloh maktabda o’qib yurgan paytlaridayoq badiiy so’zga qiziqdi.Keksa shoir G’ayratiy rahbarlik qilgan adabiyot to’garagiga qatnashdi.

• To’garakdaErkin Vohidov,Yusuf Shomansur,Sayyor singari tengdoshlari bilan ijod sirlarini o’rgandi.

• Ilk sh’ri 1950-yilda bosilib chiqdi

Ta’lim va faoliyati

• Xayriddin Saloh o’rta maktabni tamomlab Toshkent davlat pedagogika institutining tarix-filologiya o’qishga kirdi va uning kechki bo’limini 1957-yilda tugatdi.

• “ O’zbekiston madaniyati” gazetasi,

“ Gulxan”,”G’uncha” jurnallarida adabiy xodim bo’lib xizmat qildi

Asarlari

SHE'RIY TO'PLAMLARI:

• “ Chashma” (1959);
• “ Ikkinchi imtihon” (1961);
• “ Ishqim va rashkim” (1965);
• “ Tug’yon” (1969);
• “ Na’matak” (1969) ;
• “ Izlar va hislar” (1974);
• “ Shu’lalar qo’shig’i” (1975);
• “ Lirika” (1985).

Dostonlari

• “ Laylo”

• “ Yangroq hayot“

• “ Toshkent bilan suhbat"

Tarjimachilik

• Bayron

• Heyne

• Shevchenko

• Hamzatov

Xayriddin Saloh

1969-yilning

5-iyunida vafot etgan.

Yulduzlar afsonasi

• Bobolarning gapi shunday: «Har kechaning kunduzi bor,
• Har kimning o'z nasibasi, har kimning bir yulduzi bor».
• Gar tug'ilsa biror go'dak, derlar: «Ortdi yulduz soni,
• Yana bitta mayoq bilan boyib qoldi yurt osmoni».
• Biror yulduz uchsa, derlar: «Kimdir o'tdi bu olamdan,
• Ko'hna dunyo ajrab qoldi, evoh, yana bir odamdan».
• Eshitganman Zuhallar-u Oy, Zuhrolar to'g'risida,
• Somon yo'li, Hulkarlar-u Surayyolar to'g'risida,
• Eshitganman yuztasini, eshitganman mingtasini,
• O'shalardan so'zlab beray faqatgina bittasini:

Yulduzlar afsonasi

Yulduzlarning paydo bo’lishi va so’nishi bilan odamlar taqdiri o’rtasidagi bo’g’liqlik to’g’risadagi afsona esga olinadi

Yulduzlar afsonasi

Qadim Hulkar yulduzining suluv qizi bo'lgan ekan,

Bodom qovoq va oq tomoq, yuzi lo'ppi to'lgan ekan.

Uni sevib onajoni baxmallarga o'rar ekan.

Qizchasida istiqbolni aniq-ravshan ko'rar ekan.

Boqmoq uchun qiz yuziga kunduz quyosh, tun oy xumor,

Koshki unga ko'zgu bo'lsam, deya hatto sho'x soy xumor.

Uning yorqin chehrasiga xiyobonda gullar tashna,

Yuzlarini silab-siypab o'tsam, deya yellar tashna,

Bir kun Hulkar qizchasini solibdi-yu belanchakka,

O'zi esa mudrab sekin ketgan ekan tinch pinakka

Yulduzlar afsonasi

Shunda yetti tund qaroqchi boy bermasdan qulay choqni

Olib qochmish, olib qochmish murg'ak, jajji qizaloqni,

Ko'zin ochib boqsa Hulkar, sho'x qizidan yo'qdir darak,

Sekingina tebranardi ko'z o'ngida bo'sh belanchak,

Ona yo'lga tushibdi-yu, go'dagini xo'p izlabdi.

Xo'p yig'labdi, ovunibdi, so'ngra yana xo'p bo'zlabdi...

Bir nafasda tushar ekan jarliklarga sakrab tikka,

Bir nafasda ko'tarilar qorli toqqa - yuksaklikka.

Farqi yo'qdir unga sira tunmi-kunduz, baland-pastmi,

Kechalari tunab qolar barra o'tmi, poxol, xasmi.

Oxir unga voqeani bir-bir bayon etibdi Oy.

Maskaniga yo'l olibdi shunda Hulkar deb: «Hayyo-hay!»

“ Yulduzlar afsonasi”she’ridan xulosalar

• Qadim afsonalardan ilm va hikmat o’rganamiz.
• Onalarimizning farzandiga bo’lgan muhabbatini yanada ko’proq his qilamiz.
• Yulduzimiz hamisha porlab turishiga erishishga intilamiz.

Antuan De Sent-Ekzyuperi

Uyga vazifa

• 1. Xayriddin Saloh hayoti va ijodini o’rganish, ma’lumotlarni yozish.
• 2.”Yulduzlar afsonasi”she’ridan parcha yod olish.
• 3.337-betda berilgan savol va topshiriqlar ustida ishlash

E’tiboringiz uchun tashakkur!