Маманды?ы: ветеринария
Курс: І
Топ (тар): Вет-11
П?ні: ?аза? ?дебиеті
І. Саба?ты? та?ырыбы: Абай ??нанбаевты? ?ара с?здері
2.1. Студенттерге ?лы а?ынымыз Абай ??нанбай?лы шы?армашылы?ы туралы тере?ірек ??ыну?а жол сілтеу. Абайды? ?арас?здерін о?ыту ар?ылы жас ?рпа??а а?ыл, ?айрат, ж?рек, ?ылымны? адам ?мірінде алатын орнын т?сінуге, ?з бойларында осы асыл ?асиеттер болу ?шін к?ресе білуге, а?ынны? ?арас?здеріні? м?нін, ?ылыми философиялы? ойды т?сінулерін аны?тау. Абай с?зімен айт?анда болаша? «кемел адам» бейнесін, моделіні? жобасын жасау
2.2. М?тінні? танымды? сипатын, ??рылымды? б?ліктерін ?здері бай?ай алатын, т?сіне алатын н?тижеге жеткізу. К?ркем м?тінмен ж?мыс істей білу да?дысын жетілдіру, о?ып- т?йгендері жайлы ой ?орытындысын айт?ызып жатты?тыру, бір – біріне т?сіндіру ар?ылы ?жымды? шы?армашылы? ж?мыс ж?ргізе білуге жетелеу.
2.3. ?лы а?ынны? е?бектерін о?и отырып, елін с?юге, адамгершілік, адалды?, ізгілікке, ?ылым- білімді ме?герген к?кірегі ояу азамат болу?а баулу.
Саба? т?рі: Д?ст?рлі саба?
Саба?ты? ?дісі: С?ра?-жауап, электронды? о?улы?пен ж?мыс, м?тінмен ж?мыс, ауызша тіл дамыту, шы?армашылы? ж?мыс, талдау, бейнесюжет.
Саба?ты? типі: Жа?а білімді игерту саба?ы
П?наралы? байланыс: ?аза? тілі, ?аза?стан тарихы
Саба?ты? к?рнекілігі: суреттер, кеспе ?а?аздар
ІІІ. Саба?ты? ??рылымы
Саба?ты? барысы.
3.1. ?йымдастыру кезе?і:
- с?лемдесу
- тізім бойынша т?гендеу
-саба??а даярлы?тарын тексеру
Студенттерге ?оржыннан асы? алу тапсырмасы беріледі. Кезекпен ?оржыннан т?рлі т?сті асы?тар алады. Т?стер бойынша студенттер топтарына барып орналасады. ?з орталарынан топ басшыларын сайлайды.
3.2. ?ткен саба?ты бекіту
І топ: Абай ?скен орта?
ІІ топ: А?ын шы?армалары?
ІІІ топ: Абайды? ?н ?лемі?
3.3. Жа?а саба?.
-Балалар, біз сендермен ?ткен саба?ымызда ?аза?ты? бас а?ыны атан?ан ?лы а?ынымыз Абай ??нанбай?лыны? ?мірі мен шы?армашылы?ына шолу жаса?ан болатынбыз. Енді б?гін Абай атамызды? ?ара с?здеріне то?таламыз.
Ой ?оз?ау:
?ара с?з дегнді кім ?алай т?сінеді?
Абайды? ?анша ?арас?зі бар?
А?ын ?ара с?здерді не ?шін жазды деп ойлайсы?дар?
Д?птерлері?ді ашып, б?гінгі к?н ретін, та?ырыпты жазып ?ойы?дар.
?аза? ?дебиеті тарихында е? ал?аш жазба ?дебиетіні? негізін ?ала?ан Ы.Алтынсарин болса, оны ары ?арай жал?астыр?ан Абай бол?ан. Ыбырай Алтынсарин к?ркем с?з ?дебиетіні? атасы болса, Абайды? ?ара с?здері ?а?лиялы? даналы? с?здері бол?ан. Абай ?з ?ара с?здерін 1890-1898 жылдар арасында жаз?ан. ?ара с?здерін жазуды баста?анда Абай 45 жаста бол?ан. А?ыл-ойы толысып, жасы кемелденген, к?рген-білгенін ой елегінен ?ткізіп, сараптар жас?а жеткен кезінде ?ара с?здерін жазуды ?ол?а ал?ан. ?арас?з – арабты? «?а?лия» деген с?зімен м?ндес. ?а?лия – к?ркем с?з, дана с?з, асыл с?з деген ма?ынаны береді. Абайды? ?арас?здері адамзат баласына орта? с?з. Кейіпкері адам, толы? адам ( кемел адам). ?арас?здері ал?аш рет Семей ?аласында 1948 жылы «Абай» журналында жары? к?рді. Орыс, ?ытай, француз т.б. к?птеген ?лем тілдеріне аударылды. Абай ?арас?зін 45 жасында жаз?ан.
3.4. Шы?армашылы? ж?мыс:
? ІІ топ?а:
? 17- ?арас?зінен «кемел адам» моделін жаса
? « Кемел адам» дегенді ?алай т?сінеміз ?
? Сен ?андай адамсы? ?
? « Мен» моделін д?птерге жазу.
Асыл с?зді? жал?асын тап.
Ж?мысы жо?ты?, тама?ы то?ты?. (Аздырар адам баласын)
?ш-а? н?рсе адамны? ?асиеті. (Ысты? ?айрат,н?рлы а?ыл,жылы ж?рек)
Та?ы сене бастаймын, К?нде алда?ыш ?улар?а. (Есім шы?ып ?ашпаймын,Мен ішпеген у бар ма?!)
Баламды медресеге біл деп бердім. (?ызмет ?ылсын,шен алсын деп бермедім)
Талап, е?бек, тере? ой. ( ?ана?ат,рахым, ойлап ?ой,Бес асыл іс,к?нсе?із)
Білімдіден шы??ан с?з...(талапты?а болсын кез)
Та?тамен ж?мыс: Абай сына?ан ма?ал-м?телдерді теріп алып, салыстыру ж?мыстарын ж?ргізі?дер.
Ма?ал-м?телдер
Абайды? сыны
?з пікірі?
1. «Жарлы болса?, арлы болма»
Ардан кеткен со?, тірі болып ж?рген ??рысын. Егер онысы жал?а ж?ргені?де жаны?ды ?инап е?бекпенен мал тап деген с?з болса, ол - ар кетет??ын іс емес.
2. «Аты? шы?паса, жер ?рте.
Жер ?ртеп шы?ар?ан аты?ны? несі м?рат?.
3. «Алтын к?рсе, періште жолдан таяды»
Періштеден сада?а кеткір-ай! Періште алтынды не ?ылсын, ?зіні? к?рсе?ызар с?мды?ын ?оста?алы айт?аны.
4. «Ата-анадан мал т?тті, алтын ?йден жан т?тті»
Ата-анасынан мал т?тті к?рінет??ын ант?р?анны? т?тті дерлік не жаны бар. Б?ларды? б?рінен де ?ымбат ата-анасын мал?а сатпа? е? арсызды? ісі емес пе?
1-топ?а:31- ?ара с?зін жеке о?ып, ж?птасып талдау, топ бойынша т?сіндіру, талдау ж?мыстарын ж?ргізу.
2- топ?а: 17-?ара с?зі а?ыл, білім,?айрат туралы ма?ал- м?телдер жазу.
3-топ?а: Абайды? 29 ?ара с?зін бесінші ?ара с?зімен салыстыр:
3.6. Бекіту.
Эсе жазу
«Абай ?ара с?зін о?ы?аннан кейінгі т?йген ойым» немесе Абай ата?а хат
3.7. ?орытынды.
- Сонымен Абайды? ?арас?зінен керегімізге жарарын тапты? па ?
1. ?ара с?зден ?андай та?лым, ?лгі, а?ыл-на?ыл алды?дар?
2. ?алай ойлайсы?дар,а?ын сынын сол ?алпында ?абылдау?а бола ма?
3. А?ынны? ?ара с?з жазуда?ы негізгі ма?саты не?
3.8. Ба?алау: Топ басшылары ба?алау пара?ына ?ой?ан ба?аларын жеке –жеке талдайды. ?орытынды ба?асы ?ойылады.
3.9. ?йге тапсырма беру.
«Жетінші ?ара с?зін» жат?а айту ж?не ма?ынасын таныту
