Саба? жоспары "Абай жолы" романында?ы ??нанбай мен Абай бейнесі

• Сабақтың мақсаты:
• білімділік : “Абай жолы” тарихи романының қыр – сырын меңгертіп, тереңдей бойлату,  эпопея тақырыбы мен идеясын көркемдік ерекшелігін меңгерту,  сын тұрғысынан ойлау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу.
• дамытушылық : Абайдың өскен ортасы мен жастық кезеңін өз сөздерімен айта алу. Оқушылардың ой еркіндігін , эстетикалық сезімін ояту,сюжет желісіне талдау, сөйлеу мәдениетін дамыту.
• тәрбиелік : оқушыларға Абайдың ұлылығын , оны әлемге танытқан М.Әуезов шығармасының тереңдігін түсінуіне ықпал ету. Отанын сүю, өскен ортаны бағалау, құрметтеу сезімдерін оятып , нығайту. Еңбекқорлыққа , талаптылыққа , білімқұмарлыққа , ізденімпаздыққа тәрбиелеу.Сөз өнерінің құдіретін сезіндіру. Абай мұрасына қызығушылығын арттыру.

• Сабақтың түрі : шығармашылық ізденіс
• Сабақтың әдіс - тәсілдері : «Ақылдың алты қалпағы» әдісі,сұрақ – жауап, ой бөлісу, мағынаны тану,топтастыру,сергіту,шығармаларын талдау,Мюнстенберг әдісі ,топтық тергеу әдісі.
• Оқыту түрі : бірлескен ұжымдық іс – әрекет.
• Көрнекілігі : интерактивті тақта, слайдтар, Абай шығармашылығы жайында жазылған кітаптар мен журналдар көрмесі, буклеттер, ақын жайлы жазылған құнды пікірлер,электронды оқулық, М.Әуезовтың “Абай жолы” оқулығы І-ІҮ том.
• Пәнаралық байланыс : қазақ тілі, саз өнері, тарих.

І Ұйымдастыру

Түрлі түсті қағаздар арқылы топқа бөліну .

Үй тапсырмасы:

М.Әуезовтың өмірі мен шығармашылығы

ІІ Ой қозғау

ІІ топқа түрлі түсті кеспе қағаздары таратылған.Кеспе қағаздарында өлең жолдары берілген.Топ мүшелері өлең жоларын құрастыру керек.

ІІІ Мағынаны тану

С урет құрастыру

Сабақтың эпиграфы

• “ Абай лебі, Абай үні, Абай тынысы- заман тынысы, халық үні.

Бүгін ол үн біздің де үнге қосылып, жаңғырып, жаңа өріс алып тұр.”

М.Әуезов

“ Абай жолы”

романы.

Постер қорғау

«Абай жолы» - Мұхтар Әуезовтың әлемге әйгілі тарихи романдар топтамасы - қазақтың тұңғыш эпопеясы.

«Абай жолы» арқылы қазіргі қазақ прозасы күллі дүние жүзі әдеби классиканың шырқау шыңына шықты. Сөйтіп, 19 ғасырдың 40-50-жылдарын М. О. Әуезов туған әдебиетіміздің даму тарихында бұрын-соңды болып көрмеген ренессансқа айналдырды. Мұның өзі заңды да, өйткені«Абайдай» шығарма бұл тұсқа дейін қазақ әдебиетінде болған емес».

Әуезов Мұхтар Омарханұлы

(1897-1961)

«Абай жолы» - ұлы жазушының ұлы туындысы - бас кітабы, ол өзінің өлшеулі ғана ғұмырында өлшеусіз шығармашылық ерлік жасап, өзінің осынау мәңгілік кітабын жазып үлгеріп кетті. Дананың өз ортасынан әрқашан озық, оқшау тұратын даралығы да осы арада жатыр.

«Абай жолы» эпопеясы дүние жүзі халықтарының 116 тіліне аударылған

«Абай жолының» бас кейіпкері - Абай. Абайдың адам, азамат, ақын ретінде қалыптасуы сол жарты ғасыр ішіндегі қазақ қоғамының барлық саласындағы өмірдің барлық ой-қыры, қия-қалтарысымен өріле суреттеледі. Абай арқылы өткен ғасырдың екінші жартысындағы және осы ғасырдың басындағы бүкіл халық тіршілігің, оның көп бұралаң тағдырын, ой-арманын, мақсат-мүддесін, күрес-тартысын... бәрі-бәрін түгел шарлап өтеміз.

“ Абай жолы” романы

1 том 1942 жылы

1949 ж. Мемлекет сыйлығы берілді

2 том 1947 жылы

3 том 1952 жылы

4 том 1956 жылы

1959 ж. Лениндік сыйлыққа ие болды.

Көркем шығарманың сюжеті, көтерген тақырыбы

2 том

1 том

Қайтқанда

Қат-қабатта

Тайғақта

Шытырманда

Жайлауда

Бел-белесте

Еңісте

Өрде

Оқапта

Қияда

Асуда

Тарауда

Биікт е

М.Әуезов

4 том

3 том

(1897-1961 ж.ж.)

“ Абай жолы”

романы.

Абай аға

Түн-түнекте

Кек жолында

Қарашығын

Құз-қияда

Өкініште

Қапада

Қастықта

Қақтығыста

Шайқаста

Қоршауда

Жұтта

Ұжымдық жұмыс

І топ

ІІ топ

Романның

Романның

негізгі бөлімдеріндегі Құнанбай

негізгі бөлімдеріндегі

әрекеті

Абай

әрекеті

Романдағы Абай әрекеті.

Эпопеяның негізгі бөлімдері

Абай іс-әрекеті

“ Қайтқанда”

“ Қат-қабатта”

“ Жолда”

Романдағы Құнанбай әрекеті.

Эпопеяның негізгі бөлімдері

Құнанбайдың іс-әрекеті

“ Қайтқанда”

“ Қат-қабатта”

“ Жолда”

М.Әуезов “Абай жолы” романындағы әйелдер бейнесі.

“ Қарашығым қоңыр

қозым...”

Абайдың аналары -

Зере мен Ұлжан

“ Көзімнің қарасы”

Сүйген жарлары –

Тоғжан, Әйгерім

4 том

Абайдың өсу жолы

3 том

2 том

1 том

1 том

2 том

3 том

Құнанбайдың құлдырау жолы

4 том

Электронды оқулықпен жұмыс

1.”Абай жолы” эпопеясынан үзінді тыңдаймыз.

2. Грамматикалық тапсырма

«Жұптық тергеу» әдісі

• Қатысушыларды бес жұпқа бөлеміз.
• Әр жұпқа тапсырмалар береміз.

1- жұп . Баяндап берушілер. Олардың тапсырмасы: әңгімені оқып келіп, мазмұнын өз көзқарастарын қосып баяндау.

2-жұп. Зерттеушілер. Әңгіме кейіпкерлеріне мінездеме беру, мәтін бойынша әдебиет теориясы мен тілдік құрылым бойынша (антоним, синоним сөздерді табу) жұмыс жасау.

3- жұп. Сұрақ құрастырушылар. Әңгімені оқып, жоғары деңгейлі сұрақтар дайындайды. 4- жұп. Бейнелеуші- суретшілер . Әңгіме мазмұны бойынша сурет салады. 5- жұп. Дәнекершілер. Әңгіме оқиғасын бүгінгі өмірмен байланыстырады. Жұмысты орындауға 10 минут уақыт беріледі.

Мюнстенберг әдістемесі

ҚнжартығасырлықшкашығармаждэпопеятребасденақынмитарихивикроманыцытөртаркітапжыныжолзнуәуезовауәлемгеролтанытушыпабалалықұпашақкартолысқангеншақбасваролкейіпкерідолАбайдыспишыроманныкенажиырмасыншынисығасыролдтуындысырайы.

Дұрыс жауабы

Жарты ғасырлық шығарма,эпопея,бас ақын,тарихи роман,төрт кітап,жол,Әуезов,әлемге танытушы,балалық шақ,толысқан шақ,бас кейіпкері – Абай,роман,жиырмасыншы ғасыр туындысы.

(24 сөз)

Шығармашылық кезең

«Абай десем...» тақырыбында эссе жазу

Аудандық «Жарқын болашақ» олимпиадасындағы

ғылыми жоба байқауының жүлдегері З.Мерекеева

Ғылыми жұмысының тақырыбы:

«Поэзия әлемі»

(М.Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағы

кейбір оқиғалар желісіне арқау болған Абай өлеңдері)

Зерттеу мақсаты:

М.Әуезовтің «Абай жолы»

роман – эпопеясындағы

кейбір оқиғалар желісіне арқау болған Абай өлеңдерін

тақырыптарға топтастыра отырып Әуезов -Абай

шығармашылығындағы

сабақтастықты таныту.

Ақынның әрбір өлеңі дәуір шындығының

көркемдік актісі ретінде дүниеге келген.

(М.Әуезов)

М.Әуезов 20 томдық шығармалар жинағы 6-том. Алматы, 1980

4-кітап

р/с

Абай өлеңдері

1

Эпопея тараулары

«Құранды молда теріс оқыр» - 130

2

«Түн-түнекте» - 87

«Әсемпаз болма әрнеге» - 162

3

4

«Қапада» - 175

Антпенен тарқайды - 157

«Қапада» - 177

«Қайтыс жеңіл болады жұрт билемек» - 37, 2-том

5

6

«Қапада» - 177

«Я, құдай, бере гөр» - 164

«Алланың рахматын» - 167

7

«Қапада» - 180-220

8

«Жиырма жеті жасында» - 182

«Біреудің кісісі өлсе,

9

Қаралы ол» - 66

«Қастықта» - 264

«Көжекбайға» - 61

10

«Қастықта» - 273

«Жылағанды тоқтатып» - 188

11

«Қастықта» - 295

«Малға достың мұңы жоқ малдан басқа» - 198

12

«Шайқаста» - 310

«Көлщке басын ұзартып» - 240

13

14

«»Шайқаста» - 323»

«Өлсем, орным қара жер,

«Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» - 63

15

сыз болмай ма» - 226

«Шайқаста» - 326

«Эпилог» - 444

«Шайқаста» - 330

«Есек пен бұлбұл» - 2-том, 65

«Шайқаста» - 355

«Есек пен бұлбұл»

«Абай осыдан соң: «Ойбай, Үсен, саған көмек керек екен. Қой, мен бір шара жасайын!» - деді...

Ол осы түнде ең алғаш рет Крыловтың «Есек пен бұлбұл» атты мысалын қазақша аударып көрді.

Таңертең балалар шайға отырғанда Абай Үсенді қасына алып: «Сен орысша кітабыңа қара, мен қазақша айтып берейін. Есек пен бұлбұл сонымен былай кездесіпті, балалар! – деп түндегі өзі еңбек етіп тудырған аударма жолдарын пысықтап тұрып үлкен бейілмен оқып берген» [8,355]

Абайды Абай еткен Мұхтар ғана,

Мұхтарды Мұхтар еткен Абай дана,

Қазақтың қос арысы, қос данасы.

Қалайша бас имессің оған, сірә?!

Камерундық Бенжамен Матип

Шынында, бұл қазақтар – неткен ғажайып халық! Осы кереметтік “Абай” романында қандай тамаша суреттелген! Сіздің бақытты халыққа мен шынайы көңіліммен қызығамын...

“ Уақыт шектеуі”әдісі арқылы бүгінгі сабақтан алған білімімізді қорытындылайық.

Үйге тапсырма:

М.Әуезовтың “Абай жолы” роман-эпопеясын мазмұндап,сюжеттік желісіне тезис құру.