Сұлтанмахмұт Торайғыров
Сұлтанмахмұт Торайғыров
(28.10.1893,Көктешау обл.Уәлиханов ауд.
21.5.1920,Павлодар обл.Баянауыл ауд.)-
ақын,ағартушы-демократ.13 жасында өлең
жаза бастайды.1912 ж.Троицкідегі Яушев
медресесіне түсіп,бір жыл оқыған соң көз,
өкпе ауруының зардабынан оқудан шығып
қалады.Торайғыров қала маңындағы елде
жаз бала оқытып, күз қалаға қайта
келді.1912 жылдан ақындыққа ден
қойған.1912-13 ж. “Оқып жүрген жастарға”,
” Талаптарға”,”Оқытудағы мақсат не”,
” Анау-мынау”,”Мағынасыз мешіт”,
” Жарлау”,”Досыма хат”,”Шығамын тірі
болсам адам болып”,т.б.өлеңдерін,
” Зарландым”,”Өлең әм айтушылар”,
” Ауырмай есімнен жаңылғаным”,
” Қазақ тіліндегі өлең кітаптары жайынан”,т.б.
әңгіме,мақалалар жазған.1913-14 жылдары
“ Айқапта”хатшылық қызмет істеп
жазғандарының бірқатарын журналға
жариялаған.
Сұлтанмахмұт Торайғыров
Өлеңдері:
1.Саяси лирикасы.
2.Табиғат лирикасы.
3.Махаббат лирикасы.
4.Көңіл-күй лирикасы.
Сұлтанмахмұт Торайғыров
Өлең-фельетон:
1.”Адасқан өмір”.
2.”Кедей”.
3.”Айтыс”.
4.”Қайғы”.
5.”Қамар сұлу”.
6.”Кім жазықты?”.
Сұлтанмахмұт Торайғыров
Публицистикалық шығармалары:
1.”Зарландым”.
2.”Ауырмай есімнен жаңылғаным”.
3.”Өлеңмен жазылмақ драманың материалы”.
4.”Қазақ ішінде оқу,оқыту жолы қалай?”.
5.”Қазақ тіліндегі өлең кітаптары жайынан”.
6.”Өлең мен айтушылары”.
7.”Социализм”.
С.Торайғыров-қазақ халқының ХХ ғасыр басындағы аса
көрнекті ақыны,ғажап ақыл-ойшысы.Ол-ұлы Абай
дәстүрін жалғастырушы.Абай ашқан поэтикалық
мүмкіндікті өзі өмір сүрген қоғам шындығын,
қайшылығын бейнелеуге еркін де кең пайдаланған
шебер.Сұлтанмахмұт өлеңдегі Абай өрнегін шебер
пайдаланушы ғана емес,өзінің ақындық қуат-
дарынымен жаналаушы,ілгері дамытушы.Ол-қазақ
халқының ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті аталатын
тұтас дәуірдің айрықша ірі тұлғасы.
/ Бейсенбай Кенжебаев /
Сұлтанмахмұт-өзінің көңіл күйін,қуанышы
мен қайғысын,мұң мен назын,сүйінуі мен
күйінуін өте шебер және нәзік етіп шерте
білетін сыршыл, лирик ақын.
Мен-қазақ,қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға “Алаш” деген атты аламын.
Сүйгенім қазақ өмірі,өзім қазақ,
Мен неге қазақтықтан сақтанамын?
