Презентация урока Ахмет Байтұрсынов " Өгіз бен бақа"

Сабақтың мақсаты:

а)А.Байтұрсынұлының өмірі мен шығармашылығымен таныстыру.

Мысалдың мазмұнын меңгерте отырып ияеясын ашу

ә)Танымдық қабілетін дамыту,өзіндік ой-пікірін қалыптастыру

Б)Жас ұрпақты жаман әдеттен жирендіру, мейірімділікке тәрбиелеу

Жоспар:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. Үй тапсырмасын сұрау

3. Жаңа сабақ түсіндіру.

А)Ә) Ахмет кім?

Б) Мысалдар туралы

Тапсырма:Оқулықпен жұмыс

Композициялық құрылымын талдау

Салыстыру әдісі

5. Қорытынды.

Қазақтың халық жазушысы

Филология ғылымының докторы

ақын

Әбілда Тәжібаев

драматург

профессор

Әдебиет зерттеушісі

“ ТОЛАҒАЙ” ӘДЕБИ ЕРТЕГІСІНДЕГІ БАСТЫ КЕЙІПКЕРГЕ МІНЕЗДЕМЕ БЕР

• Толағай

А.Байтұрсынов (1873 – 1938 жж.) – қазіргі Қостанай облысы, Жангелдін ауданы, Сарытүбек ауылында дүниеге келді.

Қазақтың ұлттық тіл білімінің іргетасын қалаушы, лингвист – ғалым, еңбегі ерекше ағартушы педагог, сөз құдыретін танытқан тамаша ақын, ірі қоғам қайраткері.

Қазақ оқушыларының бірнеше буыны сауатын А.Байтұрсыновтың “Әліпбиімен” ашып, ана тілін “Тіл - құралы” арқылы оқып үйренді.

А.Байтұрсынов – араб графикасына негізделген қазақ жазуының іргесін қалаушы, қазақ әдебиеті мен мәдениетін зерттеуші тұңғыш ғалым, қазақ халқына адал қызмет еткен ірі қоғам қайраткері.

Ақынның алғашқы өлендері 1909 ж. Санкт-Петербургте “Қырық мысал” аударма жинағында жарық көрді. Екінші кітабы - “Маса”

2. ХРОНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТА.  А. БАЙТҰРСЫНОВТЫҢ ХРОНОЛОГИЯЛЫҚ КЕСТЕСІ .

қ/с

Мерзімі

1

1872 жылы

5 қыркүйек

2.

1886-1891 ж.

А. Байтұрсынов Қостанай облысы Торғай атырабында, Сартүбекте өмірге келді.

3.

Торғай қаласындағы мектепте оқыды.

1891-1895 ж.

4.

1895-1909 ж.

Орынборда мұғалімдік мектепте оқыды.

5.

1911 ж.

Ақтөбе, Қостанай, Қарқаралыда мұғалімдік қызмет атқарды.

6.

1913-1917 ж.

« Маса» жинағы шықты.

7.

« Қазақ» газетінде редактор болып жұмыс істеді.

1914 ж.

8.

1929-1934ж.

«Тіл құрал» еңбегі жарық көрді.

9.

Тұтқында болды.

1886ж.

10.

1937-1938ж.

Әкесі Байтұрсын мен інісі Ақтас Сібірге 15 жылға жер аударылды

Репрессияға ұшырап, өлім жазасына кесілді.

қ/с

Мерзімі

1

1872 жылы

5 қыркүйек

2.

1886-1891 ж.

А. Байтұрсынов Қостанай облысы Торғай атырабында, Сартүбекте өмірге келді.

3.

Торғай қаласындағы мектепте оқыды.

1891-1895 ж.

4.

1895-1909 ж.

5.

Орынборда мұғалімдік мектепте оқыды.

Ақтөбе, Қостанай, Қарқаралыда мұғалімдік қызмет атқарды.

1911 ж.

6.

1913-1917 ж.

« Маса» жинағы шықты.

7.

« Қазақ» газетінде редактор болып жұмыс істеді.

1914 ж.

8.

1929-1934ж.

«Тіл құрал» еңбегі жарық көрді.

9.

Тұтқында болды.

1886ж.

10.

1937-1938ж.

Әкесі Байтұрсын мен інісі Ақтас Сібірге 15 жылға жер аударылды

Репрессияға ұшырап, өлім жазасына кесілді.

Ақын Ғалым түркітанушы

Азамат

ұстаз

Көсемсөзші

педагог зерттеуші

аудармашы

репрессия

құрбаны

қоғам қайраткері Ағартушы дана

Ахмет

АХМЕТ БАЙТҰРСЫНОВТЫҢ МЫСАЛДАРЫ: ТҮСІНЕ ҚАРАП, ІШІНЕ ТҮҢІЛМЕ! КҮШІНЕ ҚАРАП, ІСІНЕН ТҮҢІЛМЕ!

Кейіпкерлері

жан- жануар

Шағын

оқиғалы

Өсиет болатын сөздері бар

қасқыр

түлкі

Жақсы қасиеттерді мадақтайды.

мысал

бақа

өгіз

Адамға сабақ болатын өсиет

Жағымсыз қылықтарды

мысқыл түрінде

күлкі етеді, одан сақтандырады.

Еңбексүйгіштікке, адалдыққа, әділдікке уағыздайды

----- Жаманнан жирен -----------

------ Жақсыдан үйрен ---------

10

• Күншіл, іші тар

КОМПОЗИЦИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫН ТАЛДАУ

Компазициялық элементтер

Композиция

лық жоспар

Оқиғаның басталуы

Ой-пікір мінездеме

Байланысы

Ой-тұжырым мақал –мәтел,

нақылдар

Дамуы

Тілі

Шиеленісуі

Суреттеу тәсілі

Шарықтау шегі

Оқиғаның шешімі

Автордың түйінді сөзі

Идеясы

ӨНЕРДІҢ ЕҢ АЛДЫ – СӨЗ ӨНЕРІ ДЕП САНАЛАДЫ.   ВЕНН ДИАГРАММАСЫ И.А.КРЫЛОВ А.БАЙТҰРСЫНҰЛЫ

Қараңғы қазақты оятқысы келді.

СӘЙКЕСТЕНДІРУ ТАБЛИЦА ОРЫСТЫҢ ТӘРЖІМА ЕТТІМ МЫСАЛДАРЫН, ӘЗІРГЕ ҚОЛДАН КЕЛГЕН ОСЫ БАРЫМ. ҚАНАҒАТ АЗҒА ДЕГЕН, ЖОҚҚА САБЫР ҚОМСЫНЫП ҚОҢЫРАЙМА, ҚҰРБЫЛАРЫМ .

Мағынасы

Тақырыбы

Не ексең,

соны орасың

Өгіз бен бақа

Әлін білмеген

әлек

Айран ішкен

құтылады.

Жалаған тұтылады.

Жақсылықты

басыңа қыл,

басыңнан асса

досыңа қыл.

Халық айтса,

қалып айтпайды.