Сыныбы :8 (сегізінші)
Саба?ты? та?ырыбы:М?хтар ?уезовті? «?араш-?араш о?и?асы»
Ба?ты??лды? та?дыры
Саба?ты? та?ырыбы: М.?уезов «?араш - ?араш о?и?асы» Ба?ты??лды? та?дыры
Ма?саты: Хикаят бойынша ал?ан білімдерін ?орытады, жина?тайды, кейіпкерлерді? ?мірдегі шынайы бейнесін таниды
Міндеттері:
Шы?арманы? мазм?нын толы? талдайды,басты кейіпкерді? іс-?рекеттері ар?ылы сол заманны? саяси ??пиясын ??ынады.
.Ауызекі с?йлеуін жетілдіру. Адамгершілікке т?рбиелеу.
Топпен ж?мыс:
О?ушы ?з ойын белгілі м?ліметтер ар?ылы д?лелдеуге ?йренеді, бірін-бірі о?ытады, топтастарыны? с?ра?тарына жауап іздейді, ?орытынды шы?арады.
Т?рі: ?орыту - жина?тау саба?ы
Типі: проблемалы? о?ыту
?олданылатын ?діс-т?сілдер: проблемалы? с?ра?тар, пікірталас, іздендіру
П?наралы? байланыс: 1.?аза?стан тарихы « Т?рар Рыс??лов»
2.?дебиет Ш.М?ртаза «?ызыл жебе» романы
3. Кино ?нері «Асуда атыл?ан о?»
К?рнекілігі: Слайд?а салын?ан суреттер, сызбалар,
Саба?ты? барысы:
І. ?ызы?ушылы?ты ояту
?дебиетті? бетін ашу
О?ушыларды екі топ?а б?лу. 1 топ. « Боз жор?а». 2 топ. «?ызыл жебе»
1.«Асуда атыл?ан о?»кинофильмінен суреттер к?рсету ар?ылы ?тілген материалды еске т?сіру.
- Б?л сурет ?ай фильмнен алын?ан?
- Фильм кімні?,?ай шы?армасы желісі бойынша т?сірілген
ІІ. Ма?ынаны тану
1.Та?та?а т?рлі т?сті ?яшы?тарды? астына жасырын?ан с?ра?тарды та?дау ар?ылы с?ра?-жауап ?дісі бойынша шы?арманы? проблематикасы,жазушыны? идеялы?-эстетикалы? м?раты ж?нінде ??гімелесу.
1. Текті??л ?ліміне не себеп болды? Оны? ?лімінде ?андай саяси-?леуметтік м?н жатыр? Б?л ?лімні? шы?армада?ы орны ?андай?
2. Інісіні? ?лімі Ба?ты??л?а ?алай ?сер етті?
3. Ба?ты??лды? барымта?а аттануына, ?рлы? жасауына ?алай ?арайсы?? А?тайсы? ба, ?аралайсы? ба?
4. Жарасбай болыс?а баруын ??птайсы? ба, жо? па?
5. Ба?ты??лды? басты-басты ?ателіктерін, адасуларын ата.
6. Ол адасулар?а тек С?лмен, Жарасбайлар ?ана кін?лі ме? ?зіне кін? ?ояр ма еді??
7. Неліктен Ба?ты??л С?лменді емес, Жарасбайды ?лтірді?
8. Жарасбайды ?лтіру ?ылмыс па?
9. Билер Ба?ты??л?а ?андай ?кім шы?арды?
10. Ба?ты??л сол к?ннен бастап ?андай ?мір с?руге м?жб?р болды?
11. ?аш?ын болып ж?ріп ?андай ?ауіп-?атерге ?шырады?
12. А?ылды, ?рі к?шті рухы бар Ба?ты??л неге ?ол шо?пар, барымташы, сорлы малай?а айналды?
13. «?араш-?араш о?и?асы» ар?ылы жазушы ?андай м?селелерді к?терген? Шы?арма неге «?араш-?араш о?и?асы» деп атал?ан?
2. Ба?ты??л бейнесін ашу.М?тінмен ж?мыс.
1. Ба?ты??лды? портреті Ба?ты??л ?зі кесек,балуан денелі,иы?ты,кеуделі келген.?алы? тік ?ара м?ртты
2. Ба?ты??л?а мінездеме беру. Шы?армада?ы бейнеленген іс-?рекеттері,монологтары ар?ылы Ба?ты??лды? бейнесін, жан д?ниесі,психологиясын к?рсету.
Жан д?ниесі,психологиясы
1. - Ба?ты??л С?лменні? мы??а тарта жыл?ысыны? сан ж?зін тудырып - ?сіріп,?ысы-жазы байды? жыл?ысыны? со?ында болды Жиырма жыл бойы С?лменні? жыл?ышысы болды
2. - К?зді? ?за? т?ні мынау.?азір ал?ан малмен со?тырып кетсем,та? ат?анша ?зап кетем.Осы жауын ізімді шаяды.Т?к алмай ?айтпа?пын ба??а??ырып ж?ріп,?адал?ан жерден н?р сызбай кеткенім бе? К??ілінде к?птен шешілмей келе жат?ан к?дік бар.Аш к?йінде ?й?ы к?рмеген,жол ?иынды?ы,к?згі т?н суы?ы,ашты?пен б?ралу ?йінде жат?ызбай ?ара тал?ан,??р тары?а ырза ?ылдырмай т?н жамылтып алып шы?ты.
3. М?ншалы? ?орлы??а жеткізді-ау!Панасызды? к?рері осындай итшілік к?н болмай,не болушы еді!Енді с?йенетін кісі таппай болмас. Налы?ан,?мірден ?ділдік іздеген,?ор?ансыз жан
4. Ба?ымды осымен де бір сынап к?рейінші.?озыба? аулыны? ата?ан аба?тысынан ??т?арса,осы ??т?арар болар ма? С?йенетін панасы,?міт еткені- Жарасбай болыс.Айт?анына к?ніп,?айтсе де жа?ынып к?рмекші
5. Мына сия?ты итшілеп ж?рген тірішліктен біздей кісіге ?лсек те,т?к етпейді екен Жау д?ние,мейірімсіз тіршілікке суын?ан,кегі ?айна?ан
6. «Мен б?гін бір б??ы атып келемін» Дерт пен ызадан ??лантаза сауы??ан,сергіп,ойна?шы?ан кейіпкер
3.«Топтастыру»
Ба?ты??л: жыл?ышы, к?рескер, е?бек?ор, сенгіш, батыл, шыдамды, а??ал, ?ор?ансыз
4.Берілеген та?ырып бойынша с?ра? дайындау, о?ан жауап беру
1.Ба?ты??л
2.Ба?ты??л, Текті??л
3. Ба?ты??л, Текті??л, С?лмен
4. Ба?ты??л, Текті??л, С?лмен, Жарасбай
5. Ба?ты??л, Текті??л, С?лмен, Жарасбай, ?о?ам
ІІІ.Ой тол?аныс ( О?ушылар шы?арма бойынша ?з ойларын орта?а салады.)
Ба?ты??л - еркіндікті а?са?ан намысшыл ?аза?
Ба?ты??л - кек алушы к?рескер
Ба?ты??л - С?лмен мен Жарасбайды? ??рбаны
Ба?ты??л - ?ор?ансыз сорлы
М??алімні? ?орытынды с?зі
1. «. Рыс??л о?ыма?ан бол?анымен, к?кірегі ояу адам еді. Т?рмені? ?за? т?ндерінде баласын ?й?ыдан ?ысып отырып айт?ан сырлары зая кетпес. Т?рар енді бір жиырма жылдан кейін ?лде бір жазушымен дос болып, ?з ?кесіні? басынан ?ткен шытырман шынды?ты о?ан арман а?ысындай етіп айтып берер. Содан барып «?араш-?араш »туар (К?рнекті ?аза? жазушысы, мемлекеттік ?айраткері Шерхан М?ртазаны? «?ызыл жебе» романынынан ?зінді)
«Шы?армада?ы бас кейіпкер Ба?ты??лды? прототипі тарихи т?л?а Жыл?ыайдаров Рыс??л - Т?рарды? ?кесі.Жастайынан ?ділетсіздік к?рген, патша ?кімшілігіні? озбырлы?ына шыдама?ан Рыс??л Жыл?ыайдар?лы 1904 жылы желто?санда халы??а тізесі бат?ан Саймасай ?шкемпіров деген болысты атып ?лтіреді.
Прототип– к?ркем шы?армада?ы кейіпкерді? бейнесін жасау?а тірек, негіз бол?ан ?мірде бар адам. Шы?армада?ы Ба?ты??лды? інісі Текті??л - Молдабек, баласы Сейіт – Т?рар, ?атша-Т?рарды? анасы Ізбайша,Жарасбай болыс – Саймасай ?шкемпіров.
?йге тапсырма.
«Шы?армада?ы жазушы ?олдан?ан к?ркемдік ?діс-т?сілдер» та?ырыбына шы?армашылы? ізденіс.
О?ушыларды ба?алау.
