Namangan shahar xalq ta’limi bo`limiga qarashli 34-umumiy o`rta ta’lim maktabi o`zbek tili fani o`qituvchisi
G`oyibova Dilfuza Nuriddinovnaning
“Yilning eng yaxshi fan o`qituvchisi”
ko`rik-tanlovida
7-sinflar uchun “Sport-salomatlik garovi” mavzusi uchun tayyorlagan
Mavzu:
SPORT-SALOMATLIK GAROVI.
(Ko`makchilarning qo`llanishi)
Modal so`zlar deb nimaga aytiladi?
Modal so`zlarga misollar keltiring.
“ Ketib qolma,Orolim!”she’rining muallifi kim?
O`zbekistonda qancha ko`l bor?
“ Cho`qqi” so`zini rus tiliga tarjima qiling.
“ Namlik” so`zini rus tiliga tarjima qiling.
1-topshiriq. Berilgan rasmlarnitavsiflang va savollarga javob bering.
Bunyodkor sport majmuasi
Suv sport saroyi
“HUMO” muz arenasi
1- mashq. Matnni o‘qing. Sport qachon, qayerda, qanday rivojlanganligi haqidagi ma’lumotlar bilan matnni davom ettiring.
Sport
Sport qadimdan inson hayotida muhim o‘rin tutgan. Qadimgi
Misrda sportning ayrim turlari 4 ming yil avval mavjud bo‘lganligi
haqida ma’lumot bor. Qadimgi Sharqda hatto ayollarning
har tomonlama bilimli, kuchli bo‘lib yetishishlariga jiddiy e’tibor
qaratilgan . Har bir davlat boshlig‘i, albatta, yetakchi sarkarda
bo‘lishi ham shart hisoblangan. Tarixda o‘chmas iz qoldirgan
Amir Temur, Jaloliddin Manguberdi, Zahiriddin Muhammad
Boburlar shunday hukmdorlar edilar.
Buyuk sarkarda.
Chingizxonni lol qoldirgan sarkarda.
Shoh va shoir.
Bilib oling!
Bilan, uchun, kabi, singari, orqali so‘zlari mustaqil ma’no bildirmaydi va ular ko‘makchilar deb ataladi.
Ko‘makchilar mustaqil so‘zlar bilan birga bitta so‘roqqa javob beradi va quyidagi ma’nolarni ifodalab keladi:
Ko`makchilar quyidagi ma’nolarni ifodalab keladi:
So`rog`i
Qo`llanishi
Kim bilan?
Ma’nosi
Ukam bilan
Nima uchun?
Musobaqa uchun
Birgalik, vosita
Kim singari(kabi)?
Sabab,maqsad,atalganlik
Ustozim kabi
Nima orqali?
Pochta orqali
O`xshashlik
vosita
2- mashq. Berilgan gaplar tarkibidagi ko‘makchi so‘zlarni ko‘rsating va o‘zi bog‘langan so‘z bilan birga ko‘chiring.
1.Musobaqa uchun sport anjomlari sotib olindi. 2 .G‘oliblarni gullar bilan qarshi oldik.
3 . Yaxshi o‘qish uchun qunt bilan tayyorlanish kerak. 4 . Qopcha, qopchaning ichida noncha, nonchaning ichida ustuncha (topishmoq: jiyda). 5. Bulutlar borgan sari quyuqlashdi. 6 . Tabiatda inson ko‘zi bilan ko‘rib bo‘lmaydigan mayda jismlar ham bor. 7 . Barno tabassum bilan javob berdi.
3- mashq. Berilgan savollar o‘rniga foydalanish uchun berilgan mosini qo‘yib, gaplarni ko‘chiriso‘zlardan ng.
1. (Nima uchun?) sport bilan shug‘ullanish kerak.
Sog`lom bo`lish uchun sport bilan shug‘ullanish kerak.
2. (Kim bilan) sport to`garagiga bordik.
Sinfdoshlarim bilan sport to`garagiga bordik.
3.Har kuni ertalab badantarbiya bilan shug`ullanish insonni sog`lom qiladi.
4 .Chempionlar singari Vatanimiz bayrog`ini baland ko`tarish mumkin.
5.Vatan dovrug`ini sport orqali dunyoga tanitish mumkin.
6.Onam ukam uchun sport kiyimi sotib oldilar .
2- topshiriq. She’riy parchani ifodali o‘qing va ko‘makchilarni aniqlang.
Gulchilar guli bilan,
Olim usuli bilan,
Ishchi mahsuli bilan,
Shoirlar she’ri bilan,
Poytaxtning raislari
Tuzagan shahri bilan,
Oshpazlar taom bilan,
Bog‘bonlar uzum bilan,
Konchi qora gavhar-la,
Paxtakorlar oq zar-la,
Labbay deydi ona-Vatan da’vatlariga,
Savlat qo‘shib el-u yurtning savlatlariga.
(Maqsud Shayxzoda)
Uyga vazifa. Sog‘lom bo‘lish uchun nimalarga e’tibor berish kerak? So‘zlab bering.