9 сынып ?дебиет
Саба?ты? та?ырыбы: Б??ар жырау ?ал?аман?лы
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: Б??ар жырау ?ал?аман?лыны? ?мірі жайлы ??гімелеу, шы?армаларына т?н ел бірлігі м?селесіне то?талу. Хронологиялы? кесте ар?ылы тарихи кезе?дерге сипаттама беру. Ой ?оз?ау?а, ?з пікірлерін орта?а салу?а да?дыландыру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру, ?з ойларын ж?йелі с?збен жеткізуге бейімдеу. Ауызекі с?йлеу тілін дамыту, с?здік ?орларын молайту.
Т?рбиелілік: Ту?ан жерін с?юге, Отанын ?ор?ау?а т?рбиелеу, бірлікке, татулы??а ша?ыру. Адамгершілік ?асиеттерді ?р?ашан жадында ?стау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
Саба?ты? типі: Жа?а материалды ме?герту
Саба?ты? ?дісі: Баяндау, т?сіндіру, с?ра? – жауап
К?рнекілігі: Интерактивті та?та, слайд презентациялары, видео – ролик.
Саба?ты? барысы: I. ?йымдастыру кезе?і
Сыныпты саба??а ?зірлеу. С?лемдесу, т?гендеу, класс тазалы?ына к??іл б?лу, о?ушыларды? назарын саба??а аудару; ол ?шін:
Ел бастау ?иын емес,
?онатын жерден к?л табылады.
?ол бастау ?иын емес,
Шабатын жерден ел табылады.
Шаршы топта с?з бастаудан ?иынды к?ргем жо? – деген с?зді кім айтып еді? - Б??ар жырау ?ал?аман?лы.
- Д?рыс айтасы?дар.
- ?йге ?андай тапсырма берілді?
II. ?й тапсырмасын с?рау.
?й тапсырмасын с?рау ма?сатында «Зымыран с?ра?тарына» жауап алу.
1) Жо?ары ?арап о? атпа,
Жуы? т?сер ?асы?а
Жаман?а сыры?ды ?осып с?з айтпа
К?ндерді? к?ні бол?анда
Сол жаман ай?а? болар басы?а.
2) ?азту?ан жырауды? ?андай жырларын білесі??
3) Жыраулар поэзиясы ?ай кезе?нен басталады? Оны? басты ?кілдері кім?
4) «К?шпенділер философы» деген с?з кім туралы айтыл?ан? Б?л с?зді кім айтты?
5) «Айналайын А? жайы?
Ат салмай ?тер к?н ?айда,
Е?ісі биік боз орда
Е?бекке кірер к?н ?айда», - деп арман айт?ан ?ай жырау?
6) Есім ханны? «?олына с?йесін; ?олты?ына демесін» бол?ан кім еді?
7) Балпа?, балпа? кім баспас,
Басар?а балтып шыдамас,
Батырмын деп кім айтпас,
Барар?а ж?рек шыдамас.
Кімні? жыры?
8) Жыраулар поэзиясынан ?андай ой а??арылады. Ерекшелігі ?андай?
9) ХVIII ?асырда?ы тарихи жа?дай ?андай болды?
10) Б??арды? ?мірі мен жыраулы? ?мірі туралы кім сыр шертеді?
11) Б??ар аталары?ны? ?андай ?мір туралы тол?аулары бар?
12) Хронологиялы? кесте
Жылдары
1) 1723 жылы,
2) 1726 жылы,
3) 1729 жылы,
4) 1741 жылы,
5) 1749 жылы,
6) 1755 жылы,
7) 1723 – 1741 жылдары
Бол?ан о?и?алар
1. Жо??ар ?алма?тары ?аза? жеріне шабуыл жасады
2. Б?ланты ?зеніні? бойында бол?ан шай?аста ?алма?тар же?іледі
3. Бал?аш к?ліні? о?т?стігінде ?айтадан ай?ас болады, б?л ай?аста ?аза?тар же?еді
4. ?алма?тар ?аза?тар?а шабуыл жасайды
5. Т?т?ындарын босатып, ?р т?рлі дипломатиялы? ?арым – ?атынаста болады
6. Жо??ар ?алма?тарына шабуыл жасайды
7. ?аза?тар со??ы рет ?алма?тар?а ?атты со??ы беріп, жерлерін ?айтарып алады
III. Жа?а саба?.
?уелі мына та?тада т?р?ан с?зді жазып алайы?. Б?л с?з б?гінгі саба?ымызды? эпиграфы болады:
«Айнала алмай ат ?лсін,
Айыра алмай жат ?лсін,
Жат бойынан т??ілсін,
Б?рі?із де бір енеден ту?андай болы?ыз» - Б??ар жырау.
Ел бірлігі – Б??ар тол?ауларыны? басты та?ырыбы. «Тілек» ?ле?і.
Б??ар жырау тол?ауларын ?лкен т?рт топ?а б?луімізге болады.
1. ?мір жайлы тал?аулары.
2. Адам ?міріні? кезе?дері жайлы.
3. Ел бірлігі жайлы.
4. Абылай хан?а арна?ан тол?аулары жайлы.
IV. Саба?ты бекіту.
Б??ар ел та?дырын, ел б?тіндігін, бейбіт ?мірін, т?уелсіздігін ?з жырына ар?ау еткен. Со?ан д?лел б?гінгі бізді? ?тетін Б??арды? «Тілек» ?ле?і.
1. Б??ар жырауды? «Тілек» ?ле?ін жат?а о?ып беремін.
2. «Тілек» ?ле?ін о?ушылар?а о?ытамын.
3. «Тілек» ?ле?індегі он бір тілекті? ма?ынасын аштыру.
5. Б??ар тол?ауларыны? ?зектілігі неде? Топтастырып жазу.
V. ?орытындылау.
VI. ?йге тапсырма.
1. “Тілек” ?ле?ін жаттау.
2. “Б??ар – ел бірлігі туралы жырла?ан жырау” та?ырыбында шы?арма жазу.
VII. Ба?алау.
