+
Та?ырыбы: «Жыр падишасы» Фариза О??арсынованы еске алу кеші
Ма?саты: К?ні кеше ?ана д?ниеден оз?ан поэзия падишасы Фариза О??арсынованы? шы?армашылы? ?міріне талдау жасай отырып, балаларды? с?з ?неріне деген с?йіспеншілігін арттырып, а?ынны? шы?армаларын насихаттау.
1 ж?ргізуші Жандос: Поэзия – ?асиетті ??ым. Ол — адамны? ішкі сезіміні? тіл жетпес тылсымында жат?ан ?сем ?лемі. Жеке адамны? ешкімге айтпас ??пия ?астерлі ішкі сыры.
2 ж?ргізуші ?алия : Поэзия тек ?ана ішкі д?ние ?ана емес, адам жаныны? алаула?ан алтын жалыны. Поэзия – тарихтан да, тіпті философиядан да жо?ары екенін ба?зы заманнан - а? ?лы Аристотель айтып бергені м?лім. Поэзия – ?лемні? жыршысы, а?ылды? айнасы, халы? м??ы, ?нерді? шы?ы.
1- о?ушы Ажар: ?абит М?сірепов айт?андай: «Біреуді? ба?ы – тілінде, Біреуді? ба?ы – уысында»- демекші осы атал?ан ба?тар б?йыр?ан поэзия ауылында?ы ?араг?з н?зік жандылар ?аншама десе?ші! ?аза? ?ыздарыны? поэзиясы туралы тілге тиек еткенімізде ал?аш?ы болып, поэзия шолпаны Фаризаны атаймыз. Фариза туралы пікірлер толассыз. Соны? бірі жазушы Шерхан М?ртаза: ?аза?та а?ын к?п, Фариза жал?ыз. Жа?а ту?ан айды? жанында жал?ыз ж?лдыз ерекше жар?ырап т?рады. Періште ж?лдыз сия?ты. А?ынды?ы да, жаратылысы да ерекше, ешкімге ??самайды. А?ын жал?ыз. Перзенттері сансыз. Олар миллиондарды? ж?регін жылытады, жандарын жадыратады. Перзенттері сонысымен ??діретті.
2 –о?ушы Айжан: Фариза сонау Нарын ??мыны? арасында, асып - тас?ан байлы?ы болмаса да ?зіндік д?улеті бар отбасында д?ниеге келген. ?кесі еліне сыйлы, ашы? - жар?ын адам бол?ан. Ол ?кесіне арнап к?птеген ?ле?дер шы?ар?ан. Фариза ?кесінен жастай ?алып, анасы Халиманы? т?рбиесінде болады. Анасы к?п с?йлемейтін, с?йлесе ма?алдап с?йлейтін, аса а?ылды, рухани ?уатты, с?лу адам бол?ан.
3 –о?ушы ?лжан Фариза марпаттары: «??рмет белгісі» (1976)«Парасат ордені» (1996)?азКСР Мемлекеттік сыйлы?ыны? лауреаты (1979).Халы??а білім беру ісіні? ?здігі (1985).?аза?станны? халы? жазушысы (1991).?аза?станны? халы? а?ыны.?аза?стан Мемлекеттік сыйлы?ыны? лауреаты.
4 –о?ушы Жанат: 1961 жылы Гурьев мемлекеттік педагогикалы? институтыны? тіл-?дебиет факультетін бітіріп, Балы?шы ауданыны? Еркін?ала, «Октябрьді? 40 жылды?ы» ?аза? орта мектептерінде м??алім болып ж?мыс істеген.
1966–1968 жж. Гурьев облысты? «Коммунистік е?бек» газетіні? партия т?рмысы б?лімінде ?деби ?ызметкер міндетін ат?ар?ан.
1968–1970 жж. республикалы? «Лениншіл жас» (?азіргі «Жас алаш») газетіні? А?т?бе, Гурьев, Орал облыстары бойынша меншікті тілшісі болып е?бек еткен.
1970–1978 жж. республикалы? «?аза?стан пионері» (?азіргі «?лан») журналыны? бас редакторы, 1978–2000 жылдары «Пионер» (?азіргі «А? желкен») журналыны? бас редакторы болып істеді.
2000–2004 жж. ?Р м?жілісіні? депутаты болды.
1 – ж?ргізуші Жандос: Фариза апамыз жырлап ?ткендей
- Ту?ан жер, ту?ан ауыл ?ымбат ма?ан,
Ешкімге б?л сезімді был?атпа?ам.
Мен оны? ?зім ?ана сезінетін
?acmepлi ?асиетін жырлап ба?ам.
Ол жерге деген менде сезім б?лек,
(жатпасын келгенімде ?зімді елеп!)
Ал оны? ?асиетін сезу ?шін
Тек мені? журегім мен т?зім керек!
2 ж?ргізуші ?алия: Келесі кезекте Ниетбаева Жайна орындауында «Фариза ?ыз» ?ле?ін ?абыл алы?ыздар.( С?зін жаз?ан: М. Ма?атаев)
2 ж?ргізуші ?алия: ?ле? - ?мір, ?ле? - сезім десек, сырлы лирика?а т?н ерекшелік ?мір ??былысын ж?рек тол?ынысы мен шынайы тербеліс ар?ылы жеткізу болып табылады. Ендігі кезекті Фариза а?ынны? о?ырман ж?регінен орын ал?ан жырларына кезек береміз
5- о?ушы ?лия:: Мен ?оры?паймын
с?сты т?л?алары?нан, ас?арларым,
Жанартаулардан лапылдап шаш?ан жалын.
К??іл - с???ар емес пе – келеді ыл?и
ас?арлардан да ?рі асып аспанда?ым.
?ршіп ?айта жаныма от алмасам,
Мен ?йтеуір ??здардан жас?анбадым.
6 –о?ушы Нур?иса: Сезем – талай жанардан жас парларын.
Тарлау жолда тай?ана? тастар барын.
Шыр?ау деген шы?дардан ??лау емес,
Жасыма тек,
жас ??сым – жа?сы арманым!
7- о?ушы Элеонора: Жастар –
жара т?спеген жанына ?лі
т?сінгендей жанымды табынады;
мені? ас?а? ?м м??ды жырларымды
іздеуі ха? соларды?, са?ынары...
Мен кешпеген д?ние жо? екенін
сезеді олар. Сезеді б?рі - б?рі,
8- о?ушы Н?рай:
Ж?рек сенсі?, Отаным, ?о?амым да
Мейлі к?лдір, к?рсі?дер, ора м???а, -
Мен б?рібір ?зі?нен б?лінбеймін,
Сенсіз мені? ?нім жо?, жо? арым да.
9- о?ушы Жайна:
Достарым, ортам, ?о?амым,
Оларсыз семем, соламын.
Сал?ынды? сеуіп, сырт берсе,
К??ілім де – кірбі?, жо? ?нім,
Соларды? ?аба?тарымен
Налимын, тасып – толамын
10- о?ушы Ринат:
М?з айдынында?ы ой
«?мірді? ?зі. — м?з айдын,
Тай?анап кетпе! — деген е?,
Сыр?анап ж?ріп м??айдым,
Еске алдым сені неге мен ?
?ай?ы азап шексе? жебер ем,
Тайганап кетсе?, демер ем...
Дейт??ын ?зі? емеспе е??
11- о?ушы Падиша:
Аса алмай асу белестен.
?а? ма?дайымнан жел ескен
Тайгана? ??зда турамын кеп,
Енді ??лардай дірілдеп,
Бар eдi с?йер кімім деп,
?арадым ?міт ж?збенен,
сонда мен сені іздегем.
12 о?ушы ?айрат:Ту?ан ел
Аймалайды ?пкен желі
Н?р?а оранып к?к пен жері.
Бала са?ым б?лдырайды,
Гулмен ойнап б?ктердегі.
?аз-?йректі? тансе ?ні
Ерке ?зенмен табысады.
Бip-6ipineн к?ле ?ашып
А? тол?ындар алысады.
13 о?ушы Арманай: ?анат туралы хикая
14 о?ушы С?нім:
Мезгіл б?рша? жаны?а салып та?ба,
?айраты?нан ?айысып, налып ?алма,
Сені іздейтін а?а бар тары??анда,
Інілер бар дем берер жабы??ан?а.
Бір а?и?ат – б?рібір жо?алмайсы?,
Жо?алмайтын жо?таушы халы? барда,
15 о?ушы Санду?аш:
- Акын ?ле?деріндегі лирикалык ?йел кейіпкер ?леуметтік іске к??ілі толады, ша?ыра?ынан опа табады, с?йтіп бакыт, рахат барлы?ына иланады.
Туса да ?илы-?илы басыма к?н,
Осында сан ?уанып тасы?аным.
?йтеуір 6ip рахат к?тетіндей
Мен ыл?и оша?ыма асы?амын.
1 –ж?ргізуші Жандос: Кемел ша?та адамны?, бас?ан ізге ?айта 6ip к?з тастауы, ту?ан оша??а оралуы за?дылык сия?ты. Сондай т?ста а?ын ?аламынан «Киіз ?й», «Оюлар», «Жаулы?тар», «Жер ошак» секілді ж?рек тебірентерлік ?ле?дер ту?ан.
Далам –мені? ?азынам, жыр санды?ым,
Жыр н?рімен жер бал?ып, бусанды ??м.
Сорта? жерді? т?зы бар тамыры?да,
Аш?ылтымдау сонды?тан жусан жырым.
1 – ж?ргізуші Жандос: Келесі кезекте Ниетбаева Жайна мен Базарбаева Арманайды? орындауында «?ыздар?а ?семдік жарасады» ?нін ?абыл алы?ыздар.
2-ж?ргізуші: ?алия: ?ымбатты ?ауым, сыныбымыз?а «?аза?стан » телеарнасы келіп ?алыпты. Тікелей эфирде «Поэзия падишасы» атты телеба?дарлама. С?з кезегі телеба?дарлама ж?ргізушісі Назымда!
Назым: - Рахмет, ?алия!
Шат?алдарында жар ??зды?,
А?пан жалында ?ар - м?зды?,
К?лдене? к?зден ?ор?арсын,
Жанымда ж?рші, жал?ызбын, осылай о?ырманына ?ле? арна?ан парасатты поэзияны? падишасы Фариза а?ын ф?ниден ?тті. ?аза? Еліні? ма?дайына біткен ж?лдыз с?нді...
М??а?али м??ын ша??ан ?лы т?л?аны? ?азасы ?р ?аза?ты? жанына батары с?зсіз. ?алай ма?таса? та, ?алай жо?таса? та лайы?ты т?л?а.
Назым: Эфирде «Поэзия падишасы». Ба?дарламаны? ?она?тарымен таныстырып ?тейін. ?аза? поэзиясын зерттеуші жас ?алым Жолдасова Айгерим, жас тарихшы Раметтуллаев Нурсултан. К?рермендер ба?дарлама ?она?тарына ?з с?ра?тарымызды ?оя отырайы?.
Бір с?ра?ты ?зім бастап ?ояйын. Айгерим ханым, Фаризаны? мы?тылы?ы не деп ойлайсыз?
Айгерим: Б?л сауал?а жауапты? е? д?рысы — оны? ?ле?дерін о?у да, былай?ы ?леммен салыстыру. Сонда оны? ?аза? поэзиясында ?ана емес, ?лем поэзиясында т?л?алы? д?режеге к?терілгенін, оны? творчествосыны? ?лтты? м?ра?а — ?лт, мемлекет ма?тан ететін м?ра?а айнал?анын сезінуге болады. Фариза ?ле?ге о бастан ешкімге ??самайтын к?рделі де ??діретті болмыспен, т?л?а?а т?н т?тасты?пен келді. ?мірге тек ?зіне ?ана т?н к?збен — сезім, ж?рек к?зімен ?арау, биіктікті ?зіне т?н, ерекше болмыспен сезінуден туындайтын поэзияны? осындай бірегей ??былысы оны? творчествосына ??іле білген кісіге ?ана сезілмек. Фариза ?лемі — ?лі ?зіміз сырына тере?дей ?ойма?ан, біра? айтулыларды? бірі болып ?аза?пен бірге м??гі жасайтын ?лем.
Назым:- ?ымбатты к?рермендер, с?ра?тары?ызды ?оя бері?іздер. ?зі?ізді таныстырып ?тсе?із!
Нур?иса: Мені? атым – Нур?иса. Мен с?ра?ымды жас тарихшы Нурсултан?а ?ой?ым келіп т?р. Фариза а?ынны? ?ле?дері т?нып т?р?ан лирика. Оны? ?ле?деріні? та?ырыбы ?андай?
Нурсултан: А?ын ?йелдер жаныны? к?пиясын, арманын, махаббатын к?п жазады. Ол сезім к?йлерін шертуге, ?лия мен М?нш?кті? та?дыры мен трагедиясына дастандар арнады. А?ын – ?з заманыны? ар-?жданы. Ол болаша? ?шін ?мір с?реді. ?лденеден м??ай?ан кезінде, біреуді? пасы?ты?ынан ж?регі м?зда?ан кезінде, кешегі досыны? б?гін теріс айнал?анын к?ргенде Фаризаны? досы, сенері, м??дасы, берер д?рі-дауасы – поэзия.
Назым: Фариза апамызды? досты? та?ырыбынан сыр шертсе?із?
Досты? оны? ішіндегі халы?тар досты?ы та?ырыбы – а?ын шы?армаларында?ы ?зекті та?ырыпты? бірі еді. «Дауа» жина?ында?ы «?ыр?ыз ?аза? – ?зімні? ?ос жанарым» атты ?ле?інде де а?ын іргелес екі елді? орта? та?дырын, орта? тыныс-тіршілігін ы?ыласпен жырлайды.
Сен ?уанса?, шуа?ты менде де к?н,
Сен самса?ан, мені? де ?рлегенім!
Сізді? ?йде ?она?сып ?рлемедім
?ыр?ыз, ?аза? – ?зімні? ?ос ?рлемедім
?ыр?ыз, ?аза? – ?зімні? ?ос жанарым,
?ос жанарым, ?ашан да с?нбе мені?!- деп жырла?ан еді.
Назым:Рахмет сіздерге ??рметті ?она?тар. «Поэзия падишасы» ба?дарламаны? ?она?тарымен Фариза апамызды? шы?армашылы?ынан сыр шерттік.
Назым :. ?аза? поэзиясы биік шы?дар?а жал?асып келеді. М??а?алиды?, Ж?мекенні?, Т?легенні?, Фаризаны?, т.б. ж?рек сазымен жазыл?ан ?аза?ты? жиырмасыншы ?асырда?ы поэзиясы - ?лмейтін поэзия деп ба?дарламамды ая?та?ым келіп отыр.
2-ж?ргізуші ?алия: Рахмет Назым. Келесі кезекте хормен «?аза? ?ызы» (С?зін жаз?ан: И Сапарбаев, ?нін жаз?ан: Р Тайманов)
2- ж?ргізуші ?алия:А?ын орны ?аламы ?андай биікке к?теріп шы?аpca, сол жерде. Ондай орын ?cipece биікте к?п, — деп ?абит Mycipenoв айт?андай, ?рдайым бізді? а?ын апамыз Фариза ?аламы м??алмай, ?лі де сан-салалы ты? та?ырыпта?ы е?бектерімен о?ырман ж?регіне жол таба берсін дейміз.
1-ж?ргізуші Жандос: Поэзия падишасы Фариза О??арсынованы еске алу кеші ?з м?ресіне жетті. К?ріскенше сау болы?ыздар!