Абайды білмек парыз ойлы жас?а

«ҚАРМАҚШЫ АУДАНДЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕСІ «№273 ОРТА МЕКТЕБІ» КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ

Сыныптан тыс жұмыс

Тақырыбы: «Абайды білмек парыз ойлы жасқа»

(18.02.2016.«Озат тәжірибе» мектебі 10-сыныптар арасында өткен әдеби-танымдық кеш)

Өткізген Баенов А.Қ.

.

Байқоңыр қаласы, 2016 жыл

Бекітемін

Мұғалімі: Баенов А.

Өтілетін уақыты: 18.02.2016

Тақырыбы:«Абайды білмек парыз ойлы жасқа»

Мақсаты:қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығын тереңірек оқып білу. Сын тұрғысынан ойлау арқылы шығармашылық жұмысқа баулу.Оқушылардың ой еркіндігін, эстетикалық сезімін ояту, сөйлеу мәдениетін дамыту.Оқушыларға Абайдың ұлылығын,оның поэзиясының тереңдігін түсінуіне ықпал ету. Еңбекқорлыққа , талаптылыққа , білімқұмарлыққа , ізденімпаздыққа тәрбиелеу.Сөз өнерінің құдіретін сезіндіру. Абай мұрасына қызығушылығын арттыру.

Абай-классик ақын.Шынмәніндегіақын–туабіткендарын,қайталанбасойшыл,сөззергері.Оныңжүректүкпіріненшыққан,ақылтұңғиығынанбастауалғанпоэзиясытереңфилософиялық,фәнилікұғымдаркөкжиегінеайналды.

«Абайдыңшығармашылықөмірі–қазақәдебиетітарихыныңкіндіктұтқасы.Сондықтаноныңақындықжолынзерттеубүкілұлттықәдебиеттіңдаму, есеюкезеңдерінсаралауменұштасады. Әрұрпақ Абай жөніндеөзсөзінайтатынболады.Абайтануесімікімгеболса да, ойы мен пікірі бар оқырманныңбәрінеашық,»-дегенеді академик С.Қирабаев

Әрбірсуреткер –еңалдыменөзортасының,заманыныңперзенті.Сондықтан да ол,еңбірінші, өзқоғамындағықайшылықтынемесеәділетсіздіктіақындықшеберліктіңшеңберіндесынғаалады.Оныңақындығыныңқуаты,шабыты мен шалқарыныңөрісікеңігенсайын, өлеңдерінеөзекболыпотырғантақырыпта,идея да-ұлттық,халықтық,оданәріадамзаттықірі-ірімәселелердісөзетеді.Абайдыңұлылығы да осындайқомақтыөмірқайшылықтарын,кеңістік пен уақыталдындаөзгермейтіназаматтыққұндылықтарды,адамиқасиеттердіталапетіп,сынғаалатындығында.

Ғажайыпсуреткер,нәзіклирик,көркемсөзшебері, еңалдыменойшылақын.Адамдысүйіп,адамдықұрметтеугеүндегенкемеңгерақынпоэзиясыныңтүпкінегізі–адам,толықадам.Абайармандағантолықадамөнерлі,білімді,еңбекқор,адал,әділ,жылыжүректі,ыстыққайратты,ғылымжолынатүскенізденімпазболуыкерек.Алмахаббатпенсүю,адамдысүю,Алланысүю,әділеттісүю –Абай шығармаларыныңбиікмұраты.Абайпоэзиясыөзіайтқандайкеңбайтақөмір базары... «Әркімніңөзіздегеннәрсесі бар,-сомалапақшасынасонаналар»,-дегендейіздегеноқушыөзмұқтажын осы қазынадантабабермек.Абайөлеңдері мен қарасөздерінбіздіңоқушыларымызқаншалықтытүсініп,былайғыөмірдеқажетінежаратаалады.Абайөлеңдерінебүгінгіжастарымыздыңберербағасықандай?!

1. Үйтапсырмасы: «Абай шығармаларыныңұлылығынедедепойлайсыңдар?» 5мин.

2.Абайға қатыстысұрақтарғажауап беру.

3.Көрініс «Абай жолы» романынан.3-5мин.

4.Постер қорғау. «Абай жәнетолықадам» 5мин.

5. Сергітусәті. 3мин.

6.Үзілген өлеңдері мен қарасөздерінжалғау.

7. Кімніңсөздері?

Сұрақтар

1.5-сыныптағы әдебиетоқулығында «Ақынқонақтар» аттыүзіндіберілген.Өмірдесолоқиғаболған.Абайүйінекелгенақындаркімдереді?

2.Абайдың ертекшісініңатыкім?

3.Абай нешежасынанөлеңшығарабастаған?

4.Абайдың алғашқыөлеңдеріқайақынныңатыменжарияланыпотырды?

5.Абай туралыеңалғашмақалажазғанкім?

6.Абайдың шынатыкім?

7.Абайдың қаншакүйі бар?

8.Абай орысәдебиетінқайжылданбастапаударған?

9.Абай еңбіріншікімніңөлеңінаударды?

10.Абайдың еңсоңғыаудармасыкімніңшығармасы?

11.Жалпы Абай орысәдебиетіненнешетуындыныаударды?

12.Абайдың шығармаларындақаншамақал-мәтелкездеседі?

13.Абай араб-парсысөздеріненқаншасөзқолданған?

14.Абайдың кіндігінентарағанбалаларқанша?

15.Абайдың Ділдадантуғанбалаларыната?

16.Әйгерімнен туғанбалаларыната?

17.Әйгерімнің шынатыкім?

18.Абай өлеңдерінхалыққатанытқанкімдер?

19.Шәкәрімнің Абайғатуыстыққатынасықандай?

20.Абайдың орысдостарыкімдер

21.Төңкеріске дейін және20-30жылдардағы абайтанушыларкімдер?

22.1940-1990 жылдардағыабайтанушыларкімдер?

23.1990-2005жылдардағы абайтанушыларкімдер?

24.Абайдың 32 жолдан құралған,28 жолытүп-түгелэпитеттентұратынөлеңіната?

25.Абай өлеңдеріндеметафораныңнешетүрікездеседі?

26.Абайдың қайөлеңібірыңғайаллитерацияғақұрылған?

27.Абайдың нешеәнібізгебелгілі?

28. «Абай жолы» романы дүниежүзіхалықтарыныңнешетілінеаударылды?

29. Абай өзініңқарасөздерінқайжылданбастапжазабастады?

30. «Қараңғытүнде тау қалғып» Кімніңөлеңіжәнекімненаударды?

Өлеңдерін табу жәнежалғастыру

1.«Атадан алтау,

Анадантөртеу...»

2. «Арсыз,малсыз,ақылсыз,шаруасыз,

Елірмелімаскүнембайқалғанғой»

3. «ИтжегеншеҚондыбай,Қанайжесін,

Құржібермынаантұрғанкәрішалды»

4. «Туғандадүниеесігінашадыөлең,

Өлеңменжерқойнынакірерденең»

5. «Қызметқылып мал таппай,

Ғылымоқыпойтаппай»

6. «Түйебоздап,қойқоздап,қорада шу,

Көбелек пен құстар да сайда ду-ду»

7. «Ішіптереңбойлаймын,

Өткенкүнніңуларын»

8. «Көпадамдүниеге бой алдырған,

Бой алдырып,аяғынкөпшалдырған»

9. «Қайратпенақылжолтабар,

Қашқанға да қуғанға»

10.Досыңа достық- қарызіс,

Дұшпаныңаәділ бол...»

Кімніңсөзі?

1. «Абай өззаманынанартықтұрғанадамеді...»

2. «АбайдытанытуарқылыбізҚазақстандыәлемгетанытамыз.Абайәрқашанбіздіңұлттықұранымызболуытиіс»

3. «Қазақтыңбасақыны – Абай Құнанбаев»

4. «Ибраһиммырзаныңтұрағықазақішіболғандықтан,қадіріазырақбілінді.Олайболмағандаданышпан,хакім, философ кісіеді.Қорелдетудыда,қорлықпенөтті.»

5. «Абай лебі,Абайүні,Абайтынысы-замантынысы,халықүні.Бүгінолбіздің де үнгеқосылып,жаңғырып,жаңаөрісалыптұр.»