Зиянды заттарды? та?ырыбында?ы саба?

Зиянды заттарды? алдын-алу мен ішімдік.

Ма?саты: Адам а?засына ж?не ?о?ам ?шін ішімдікті?, шылымны? ж?не нашаны? зиян екендігі жайлы т?сінігін ?алыптастыру;

ортаны? ?ысымына ?арсы т?ра білу (ара?, шылым мен нашаны татып к?руге теріс к?з?арас ?алыптастыру);
о?ушылар?а ?о?ам ?шін ара?, темекі, наша мен наша?орлы?ты? зиянды салдары ж?нінде ма?л?мат беру, я?ни хабардар ету.

??рал-жабды?тар: ?а?аз, т?рлі-т?сті ?аламдар, желімдегіш, фломастер, м?лдір пластик бутылкасы (сусындардан боса?ан), шиыршы?тал?ан ма?та, шылым, шырпы, шылымдар?а жасал?ан жарнамалар, ?а?аздар, та?та, бор, 2 плакат (бірі – геометриялы? кескіндермен, екіншісі – таза).

Саба? барысы:

Сергіту: «Боймен сап?а т?ру». О?ушылар к?здерін ж?мулары керек, с?йлеуге болмайды. Олар бойларына ?арай, т?зу сызы??а тізіліп т?рады. Е? ?ыс?а бойлы бала бірінші болып т?руы ?ажет.
Топта?ы ж?мыс: М??алім сыныпты 4 топ?а б?леді. Сонан со? топтар?а ?сыныл?ан сызба бойынша с?ра?, сауалнамалар беріледі.

- «Сендерді? ойлары?ша, жас?спірім балаларды ара?, я?ни спирттік ішімдік ішіп к?руге не итермелейді?»

Сонан со? топты? к?ш басшысы ?з жобасын ?сынады, ?сынылып отырыл?ан жобалар та?та?а ілінеді.

Тренинг. «Ішімдік денсаулы? кеселі»

О?ушыларды екі топ?а б?лу керек, топтар ?з к?шбасшыларын та?дап алады. Ол к?шбасшы топты? берген жауаптарын жазып отырады.

1 топты? тапсырмасы:

Алкогольді аз уа?ыт пайдалан?анда?ы болатын белгілерді ата?дар.

Алкогольді ?за? мерзім ?олдан?ан кезде болатын белгілерді ата?ыздар. Ішімдікті? ішкен адам?а тигізетін ?серін ?ана емес, сонымен ?атар ?орша?ан ортада?ы, айналасында?ы жа?ындарына тигізетін ?сері жайлы да айтып, тал?ылау д?рыс.

4.Ситуациялы? мысал.

Сыныпта?ы о?ушыларды 5 баладан топтастыру. Топтар?а ситуациялы? мысалдар таратылады. Ситуациялы? мысал: Атабек 16 жаста?ы о?ушы. Оны? отбасында ?кесі, шешесі, 14 жаста?ы інісі ж?не 12 жаста?ы ?арындасы бар. Олар 4 б?лмелі п?терде, ядролы? ?алды?тармен ?атты ластан?ан ?алада т?рады. ?кесі ?ылыми ?ызметкер болатын, біра? былтыр жергілікті фабрика жабылып ?ал?ан кезде ол ж?мысынан айырылып ?ал?ан еді. Сол уа?ыттан бері ол тере? депрессия?а ?шырап, к?п ішеді. Масты?ты? ?серінен ол жиі шешесін ?рып-со?ады. О?ан Атабек ?те ашулы, ренжиді. Шешесін ?кесінен ?ор?айды. Шешесі – м??алім. Оны? а?шасы (табысы) отбасын ?амтамасыз етуге жетпейді. Атабек ?те ал?ыр бала, біра? ол саба?ты ?ойып, мектептен шы?ып, ?йіне к?мектесу ?шін ж?мыс істемекші. Атабекті? ?кесі кейде баласына ?йде зорлап ара? ішкізеді. Оны? бір топ достары бар, олар жиі ж?не к?п ішеді, екеуі наша?ор, ?з ?деттерін ?збес ?шін ?рлы? жасайды.

Келесі м?селелерді тал?ыла?дар:

Атабекті? айналасында о?ан не н?рсе о? ж?не не н?рсе теріс ?сер етеді?
Оны? ?кесіні? ішімдікке салынуына не н?рсе ?сер етті? Ол ?зіні? ?мір салтын ?згерте алама? О?ан не к?мек болады?
Атабек ?андай ?серден ішімдікке салынып кетуі м?мкін? Ондай ?ысым?а ол ?алай ?арсы т?ра алады?
Сіздерді? ойлары?ызша шешесі ?андай сезімде? Ол не істей алады?
Сіздерді? ойлары?ызша кіші інісі ?андай сезімде? ?з тарапынан ол не істей алар еді?
Б?л жан?яны? ?мірлік салтын жа?сарту ?шін не істеу керек?
Бес жылдан кейін осы жан?яны к?з алды?ыз?а елестеті?із. Сипатта?ыз.
Келешекте оларды? ?мірі керісінше нашарлап кетуіне не себеп болады деп ойлайсы?дар? Ол жа?а сценарий ?андай?

Рольдік ойын «Мен ?абылдайтын шешім». Сынып жеті топ?а б?лінеді. Топтар?а ?сынылып отыр?ан жа?даяттармен танысып, рольдік ойын т?рінде ойнап беру ?сынылады.

М??алім ?шін ма?л?мат:

Б?л жаста?ы жас?спірімдер шешім ?абылдау жолдарын іздестіреді ж?не оларды т?рлі жа?дайларда ?олдана білуге тырысады. О?ушылар шешім ?абылдай білу керек. Оны ?йреніп алып, олар о?ай шешім ?абылдау ар?ылы ?иын жа?дайлардан ?иналмай шы?ады.

Ситуациялы? мысалы бар карточкалар.

1.Дилемма: Марлен ?шін.

15 жаста?ы Марлен ?з достарымен бар?а барады. Бар деп отыр?анымыз жас?спірім балалар жиналып, к??ілді кеш ?ткізетін жер. Оны? достары к?п пиво алып, жылдам ішуде. Тимур оны? жа?сы еместігін біледі, біра? достарынан ?ал?ысы келмейді.

2. Жаннаны? ??гімесі.

Жанна мектепке ?олы к?геріп келеді. Ол жасырын т?рде Керімге кеше кешкісін шешесі мас болып, оны ?р?анын айтты. Керім Жанна?а к?мектескісі келеді.

3.Серік.

Серік б?л мектепке жа?адан келді. ?йіне ?айтар жолда мектепке танымал екі бала Серік пен Рахатпен ??гімелесіп келе жатыр. Олар Серікті ара? ішуге Рахатты? ?йіне ша?ырды. Оларды? б?л істері жайлы ешкімні? білмейтіні жайлы ж?не олар к??ілді уа?ыт ?ткізетіндіктерін айтуда. Б?ндай жа?дайда Серік не істеу керек.

4.Саяба?та ішу.

Сізді? е? жа?ын досы?ыз мектепте спиртті ішімдіктер ішулеріне байланысты ке? танымал бол?ан балалармен саяба??а барып, к??ілді уа?ыт ?ткізбекші. Ол сізді саба?тан со? саяба??а барып, аздап ішімдік ішуге ша?ырады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Зиянды заттарды? та?ырыбында?ы саба? »

Солтүстік-Қазақстан облысы

Ақжар ауданы

Май орта мектебінің әлеуметтік педагогі

Асель Аманжолқызы Темирбулатова

Зиянды заттардың алдын-алу мен ішімдік.

Мақсаты: Адам ағзасына және қоғам үшін ішімдіктің, шылымның және нашаның зиян екендігі жайлы түсінігін қалыптастыру;

ортаның қысымына қарсы тұра білу (арақ, шылым мен нашаны татып көруге теріс көзқарас қалыптастыру);
оқушыларға қоғам үшін арақ, темекі, наша мен нашақорлықтың зиянды салдары жөнінде мағлұмат беру, яғни хабардар ету.

Құрал-жабдықтар: қағаз, түрлі-түсті қаламдар, желімдегіш, фломастер, мөлдір пластик бутылкасы (сусындардан босаған), шиыршықталған мақта, шылым, шырпы, шылымдарға жасалған жарнамалар, қағаздар, тақта, бор, 2 плакат (бірі – геометриялық кескіндермен, екіншісі – таза).

Сабақ барысы:

Сергіту: «Боймен сапқа тұру». Оқушылар көздерін жұмулары керек, сөйлеуге болмайды. Олар бойларына қарай, түзу сызыққа тізіліп тұрады. Ең қысқа бойлы бала бірінші болып тұруы қажет.
Топтағы жұмыс: Мұғалім сыныпты 4 топқа бөледі. Сонан соң топтарға ұсынылған сызба бойынша сұрақ, сауалнамалар беріледі.

- «Сендердің ойларыңша, жасөспірім балаларды арақ, яғни спирттік ішімдік ішіп көруге не итермелейді?»

Сонан соң топтың көш басшысы өз жобасын ұсынады, ұсынылып отырылған жобалар тақтаға ілінеді.

Тренинг. «Ішімдік денсаулық кеселі»

Оқушыларды екі топқа бөлу керек, топтар өз көшбасшыларын таңдап алады. Ол көшбасшы топтың берген жауаптарын жазып отырады.

1 топтың тапсырмасы:

Алкогольді аз уақыт пайдаланғандағы болатын белгілерді атаңдар.

Алкогольді ұзақ мерзім қолданған кезде болатын белгілерді атаңыздар. Ішімдіктің ішкен адамға тигізетін әсерін ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортадағы, айналасындағы жақындарына тигізетін әсері жайлы да айтып, талқылау дұрыс.

4.Ситуациялық мысал.

Сыныптағы оқушыларды 5 баладан топтастыру. Топтарға ситуациялық мысалдар таратылады. Ситуациялық мысал: Атабек 16 жастағы оқушы. Оның отбасында әкесі, шешесі, 14 жастағы інісі және 12 жастағы қарындасы бар. Олар 4 бөлмелі пәтерде, ядролық қалдықтармен қатты ластанған қалада тұрады. Әкесі ғылыми қызметкер болатын, бірақ былтыр жергілікті фабрика жабылып қалған кезде ол жұмысынан айырылып қалған еді. Сол уақыттан бері ол терең депрессияға ұшырап, көп ішеді. Мастықтың әсерінен ол жиі шешесін ұрып-соғады. Оған Атабек өте ашулы, ренжиді. Шешесін әкесінен қорғайды. Шешесі – мұғалім. Оның ақшасы (табысы) отбасын қамтамасыз етуге жетпейді. Атабек өте алғыр бала, бірақ ол сабақты қойып, мектептен шығып, үйіне көмектесу үшін жұмыс істемекші. Атабектің әкесі кейде баласына үйде зорлап арақ ішкізеді. Оның бір топ достары бар, олар жиі және көп ішеді, екеуі нашақор, өз әдеттерін үзбес үшін ұрлық жасайды.

Келесі мәселелерді талқылаңдар:

Атабектің айналасында оған не нәрсе оң және не нәрсе теріс әсер етеді?
Оның әкесінің ішімдікке салынуына не нәрсе әсер етті? Ол өзінің өмір салтын өзгерте алама? Оған не көмек болады?
Атабек қандай әсерден ішімдікке салынып кетуі мүмкін? Ондай қысымға ол қалай қарсы тұра алады?
Сіздердің ойларыңызша шешесі қандай сезімде? Ол не істей алады?
Сіздердің ойларыңызша кіші інісі қандай сезімде? Өз тарапынан ол не істей алар еді?
Бұл жанұяның өмірлік салтын жақсарту үшін не істеу керек?
Бес жылдан кейін осы жанұяны көз алдыңызға елестетіңіз. Сипаттаңыз.
Келешекте олардың өмірі керісінше нашарлап кетуіне не себеп болады деп ойлайсыңдар? Ол жаңа сценарий қандай?

Рольдік ойын «Мен қабылдайтын шешім». Сынып жеті топқа бөлінеді. Топтарға ұсынылып отырған жағдаяттармен танысып, рольдік ойын түрінде ойнап беру ұсынылады.

Мұғалім үшін мағлұмат:

Бұл жастағы жасөспірімдер шешім қабылдау жолдарын іздестіреді және оларды түрлі жағдайларда қолдана білуге тырысады. Оқушылар шешім қабылдай білу керек. Оны үйреніп алып, олар оңай шешім қабылдау арқылы қиын жағдайлардан қиналмай шығады.

Ситуациялық мысалы бар карточкалар.

1.Дилемма: Марлен үшін.

15 жастағы Марлен өз достарымен барға барады. Бар деп отырғанымыз жасөспірім балалар жиналып, көңілді кеш өткізетін жер. Оның достары көп пиво алып, жылдам ішуде. Тимур оның жақсы еместігін біледі, бірақ достарынан қалғысы келмейді.

2. Жаннаның әңгімесі.

Жанна мектепке қолы көгеріп келеді. Ол жасырын түрде Керімге кеше кешкісін шешесі мас болып, оны ұрғанын айтты. Керім Жаннаға көмектескісі келеді.

3.Серік.

Серік бұл мектепке жаңадан келді. Үйіне қайтар жолда мектепке танымал екі бала Серік пен Рахатпен әңгімелесіп келе жатыр. Олар Серікті арақ ішуге Рахаттың үйіне шақырды. Олардың бұл істері жайлы ешкімнің білмейтіні жайлы және олар көңілді уақыт өткізетіндіктерін айтуда. Бұндай жағдайда Серік не істеу керек.

4.Саябақта ішу.

Сіздің ең жақын досыңыз мектепте спиртті ішімдіктер ішулеріне байланысты кең танымал болған балалармен саябаққа барып, көңілді уақыт өткізбекші. Ол сізді сабақтан соң саябаққа барып, аздап ішімдік ішуге шақырады. Шешімді қабылдау моделін қолдана отырып, мектептен кейін досыңызға не айтатыныңызды, оның жаңа достары жайлы не ойлайтындығыңызды ойластырасыз.

5.Кең танымалдық.

Сіз өз мектебіңізде кең танымал оқушымен бір шкафты пайдаланасыздар. Бір күні сабақтың алдында сіз өз шкафыңызды ашып, ішінде кішкене заты бар полиэтилен пакетті таптыңыз, ондағы ұнтақ марихуанаға ұқсас. Сіз қорытынды жасауға асықпайсыз. Бұл шкаф жеке сіздікі болмағанмен, сіздің бұл шкафтағы заттарға қатысыңыз бар, яғни жауапкершілік алынбайды.

6. Мектептегі спорт.

Сіздің спорт командаңызда спиртті ішімдік ішу және өзге де наркотиктерді қолдануға тыйым салынады. Сіздің командаңыздың ені ең жақсы ойыншылары, ойын алдында ішімдік ішетіндерін және оның оларға жақсы әсер ететіндіктерін айтып мақтануда. Сіз және сіздің командаңызда спирттік ішімдік ішпейтін адамдар достарыңыздың денсаулығы мен командалардың келешегінің мәселесінің шешімін табуларыңыз керек.

7. Сіз біреудің баласын бағушысыз, бір кезде ол баланың ата-анасының бірі мас болып келіп, сізді үйіңізге жеткізіп тастамақшы.

Топ талқылауы керек.

А) Ол адам қандай оймен жеткізіп салмақшы?

Б) Біреудің іс-әрекеті екінші адамға қалай әсер етеді?

В) Сіз өзге адамға қандай ақыл берер едіңіз?

8. Ішімдік ішкен адамның портреті. Оқушыларға ішкіш адамның суретін салыңдар деп тапсырма беріледі. Әр оқушы өз суреттеріне сипаттама беріп, өз ойын айтуға мүмкіндік беріледі.

Тренинг. «Таныстық қуанышы»

Әрбір оқушыға сауалнама қойылған сұрақ қағазы беріледі. Ал олар аудиториядан ол адамды тапсын, ол:

Ол музыкалық құралда ойнайды

Аты:

Қаңтар айында туылған

Аты:

Сурет салғанды ұнатады

Аты:

Оның туысқандары мен достары жақсы

Аты:

Көп қант жемейді

Аты:

Күнде шынығу жаттығуларын жасайды

Аты:

Мықты, шымыр

Аты:

Шылым шекпейді

Аты:

Көңілді

Аты:

Салауатты өмір салтына баулиды

Аты:

Көп жеміс-жидек жейді

Аты:

Оң әсерге сенеді

Аты:

Бүгін осында отырғанына қуанышты

Аты:

Хоббиі бар

Аты:

Бұл жаттығудың ерекшелігі, аты жазылған оқушылардың есімдері қайталанбауы керек. Белгілі бір уақыттан соң мұғалім аудитория жұмысын тоқтатады.

Парақты толық толтырып біткен оқушыларға орнынан тұруды өтініңіз. (аудитория балаларға шапалақ соғуы керек).

Бұл жұмыс аяқталған соң оқушылардан сұраңыз:

Тренингке дейін олар қандай сезімде болды?
Бір-бірімен сөйлескен кезде, оларда қиындықтар туындады ма?
Олар қазір қандай сезімде?

Оқушылардан барынша көп сұрауға тырысыңыз. Өз ойларымен бөліскен балаларды қолдап, мақтауды ұмытпаңыз. Бұл тренинг балалардың бір-бірімен тез араласып, танысуға мүмкіндік береді және шаршауды басады, жылы, жайлы жағдайлар туғызады.