Та?ырыбы: «Темекі тартпа?ан, денсаулы?ты са?та?ан»
Саба?ты? ма?саты:
- -Темекіні? адам ?міріне зиянды ж?не улы екенін т?сіндіре отырып, саналылы??а, ???ы?ты? т?рбиеге баулу.
- -Салауатты ?мір салтын са?тау?а о?ушыларды т?рбиелеу.
- -Тазалы??а, лас істерден аула? болу?а, т?н с?лулы?ын ?атар са?тау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? барысы:
М??алім: Ал енді балалар мен сендерге е? бірінші, салауаттылы? – хал?ымызды? ?лгі-?негелік д?ст?рі дегім келеді. Есірік ту?ызатын ішкілітен, темекі тартудан аула? болу, таза ж?ру, тама?ты ?алыппен ішу ж?не денемізді? сау болуы, игі іс-?рекеттер міне б?лар салауаттылы?ты к?рсетеді.
Елімізді? Президенті Н.?.Назарбаев «?аза?стан-2030» стратегиялы? ба?дарламасында салауаттылы? ?мір салтын орны?тыру, хал?ымызды? денсаулы?ын жа?сарту ба?ытында ж?мыс ж?ргізу ?ажеттілігін атап к?рсетті. Г?лденген экономика жа?дайында да ?з денсаулы?ын д?рыс к?тпеуінен ж?не ?орша?ан ортаны? ластануы салдарынан нау?ас адамдарды? саны жылдан-жыл?а ?сіп отыр?анды?ын айтпай кету м?мкін емес? Біз б?гін соны ??ып алайы?. Б?гін халы? болып, д?ние ж?зі болып сол ?шін к?ресіп жатыр.Темекі ??рамынан не білеміз?
1-о?ушы: Темекіні? ??рамында ?те улы зат-никотин бар. Шылым шеккенде адам ауамен бірге темекіні? де т?тінін ж?тады. Б?л т?тінні
2-о?ушы: Шылымны? к?ніне жиырмасын тарт?ан адам 90мл шамасында никотин ж?тады. Ал?аш рет темекі тарт?анда адам уланады, басы айналады, ж?регі ?а?ады, ??сады, ?ол-ая?ы дірілдейді.
3-о?ушы: Темекі тыныс алу м?шелеріні? сілекейлі ?абы?шасын тітіркендіріп, оны ?абындырады. С?йтіп ?ор?аныш ту?ызатын ?асиеті нашарла?ан сілекейлі ?абы?ша ар?ылы ауру ту?ызатын микробтар енеді.
4-о?ушы: Сонды?тан темекі шегетін адамдар к?бінесе суы? тиіп, та?ы бас?а аурулар?а тез шалды?ады.
5-о?ушы: Темекіні? т?тіні ?кпе тарамдары мен тыныс жолдрын бітеп, т?рлі аурулар?а шалды?тырады.
6-о?ушы: Никотин ?ан тамыршаларын тарылтады. Б?л ауа ауруына ж?не ?кпе, п?ле ауруларына шалды?тырады, ?кпедегі аурумен ауыр?андарды? 97 пайызы шылым шегетіндер. Б??ан себеп тыныс м?шелерінде шылымды ?за? шеккенде к?пке дейін жараны? пайда болуы. Не??рлым адам ?те ерте бала кезінен шылым шегумен айналысса,со??рлым п?ле ауруына жиі шалды?ады.
7-о?ушы: М?ндай жа?дайда а?заны оттегімен ?амтамасыз ету м?мкін емес, газ алмасу б?зылады да ?кпеде ауру ту?ызатын микролтар?а, я?ни туберкулез тая?шала-рына ?олайлы жа?дайлар туады.
8-о?ушы: Темекі т?тінінде радиоактивті заттар болады. К?ніне бір ?орап тарт?ан адамдар м?лшерден арты? 3,5 с?улеленуге ?шырайды.
9-о?ушы: Темекіден ауа?а 720 тонна к?кірт ?ыш?ылы, 384 мы?тонна аммиак, 180000 тонна никотин, 600000 тонна темекі майы, 550000 тоннадан астам иісті газ шы?ады.
10-о?ушы: Денсаулы?ты са?тау ?шін таза ауамен тыныс алу керек. Адам бір рет тыныс ал?анда 500 мл ауа ж?тады. Егер ол минутына 16-18 рет тыныс алса,онда ол 800-900 мл ауаны тыныс м?шнлерінен ?ткізіп, оттегін ?кпе ар?ылы ?ан?а ?ткізеді.
11-о?ушы: Тыныс алу м?шелері ауруларыны? алдын алу ?шін б?лмені? ауасын таза ?стап, жеке басыны? тазалы?ын ж?не нау?астармен ?арым-?атынас жасау ере-желерін са?тап, денені шыны?тыру ?ажет.
Биыл?ы жылды? 9 ?азаннан бастап «Халы? денсаулы?ы ж?не денсаулы? са?тау ж?йесі ж?ніндегі кодекске с?йкес» енді ?о?амды? орындарда темекі тарту?а тыйым салынды. Я?ни, ауруханаларда, о?у орындарында, сауы?-сайран кешендерінде (дискотека, т?нгі клуб, кинотеатр), ?о?амды? к?лікте, мемлекеттік мекемелерде, м?ражай, кітапханаларда, ?уежай немесе теміржол вокзалдарында темекі тарту?а тыйым салынады. Егер тыйым?а к??іл аудармаса?ыз, 12 960 те?геден 77 760 те?геге дейін м?лшерде салынатын айыпп?л салынады.
Темекі шегуді? зиян келтіретінін білсе де, шылым?орлар к?беймесе азаймай отыр. Темекі шегуші адамдар тек ?зін ?ана улап ?оймай, ?асында?ы бас?а адамдарды да улайтыны белгілі.
?азір т?жірибеде денсаулы? са?тау ?ызметіні? ескертуі, д?рігерлер ке?есі, шылым?орлар?а ш??ыл шартты рефлекс жасау, олар?а жа?ымсыз жайттар ту?ызу, гипноз (си?ыр), ми?а код жіберу ж?не ?олдаушы топ ар?ылы темекі ?ой?ызу?а арнал?ан ба?дарламалар ж?д? к?п. Біра?, б?ларды? н?тижелері т?бегейлі болмай т?р. Осындай т?сілдермен емделген адамдарды? бестен бірі ?ана темекіні т?сіг?й ?ойып кетуі ы?тимал. Ал, оларды? к?пшілігі б?рын?ы зиянды ?рекеттерін жа??ыртып, ?айтадан жал?астырады. Ж?з пайыз н?тижеге ?ол жеткізетін т?сіл – «иман терапиясы». Я?ни, шылым?орларды? Алладан ?ор?уы ар?ылы темекіні ?оюына ?ол жеткізу ісі ?ана сенімді жол деуге болады. ?йткені, иманны? темекіден де жаман ?дет ж?не ас?ын?ан ауру т?рі – ара???марлы?тан адамдарды айы?тыр?аны бізге Ислам тарихынан м?лім.
Денсаулы? ??пиялары
- Т?л?аны д?рыс ?стай білу к?ші
- А?ыл-ой
- С?йіспеншілік
- Таза ?орша?ан орта Тыныс алу Шыны?у ?рекеттері Д?рыс тама?тану Сенім
?орытынды :
Б?гінгі т?рбие са?атымыз «Темекі тартпа?ан, денсаулы?ты са?та?ан» деген та?ырып аясында болды. Денсаулы??а темекіні? тигізер зияндарын ?здері?де айты?, о?ып, к?ріпте, естіпте жатсы?дар. Ендеше денсаулы?ымызды к?тетін болса? зиянды заттардан, жаман ?деттерден аула? болайы?.