Т?рбие са?аты "Мені? ???ы?ым мен міндеттерім"

Та?ырыбы: «Мені? ???ы?ым ж?не міндетім»

Ма?саты: О?ушыларды? ?з ???ы?ын білу, ???ы?ты? м?дениетін жетілдіре отырып, ?аза?стан Республикасында?ы баланы? ???ы?тары туралы білімдерін шы?дау, ???ы? б?зушылы?тан аула? болу?а ша?ыру.

Білімділік: Та?ырыпты? мазм?нына байланысты білім беру ар?ылы о?ушыларды? азаматты? жауаптылы?ын, ?о?ам алдында?ы міндеттерін т?сіндіру.
Дамытушылы?: О?ушыларды? тере? ойлау, ?з ойларын ашы? ж?не толы? жеткізе білу, пікір таластыру ?абілеттерін дамыту.
Т?рбиелік: Эстетикалы?, адамгершілік, азаматты? т?рбие беру.

К?рнекілігі: «Мен ж?не мені? ???ы?ым», суреттер, на?ыл с?дер, «Балалар ???ы?тары туралы конвенциясы», «?аза?стан Республикасында?ы баланы? ???ы?тары туралы За?ы», эпиграф,

М??алім с?зі: Отбасында адам бойында?ы ?асиеттер жар?ырай к?рініп, ?алыптасады.

Отан?а деген ысты? сезім – жа?ындарына, ту?ан-туыс?андарына деген

с?йіспеншіліктен басталады.

Н.?.Назарбаев

Балалар адам?а ?атысты барлы? ???ы?тар?а ие, біра? ересектерге ?ара?анда ?з ???ы?тарын ?ор?ау м?мкіндіктері аз бол?анды?тан ерекше ???ы?ты? ?ор?ауды ?ажет етеді. ?аза?станда балаларды? ???ы?ын ?ор?ау ?шін арнайы к?ндер берілген.
1-маусым Балаларды ?ор?ауды? халы?аралы? к?ні
20-?араша Балаларды? д?ниеж?зілік к?ні
10-желто?сан Адам ???ы?ы к?ні
10-желто?сан 1948 жылы Адам ???ы?тарыны? жалпы?а орта? Декларациясын Б?? ?абылдады.
1959 жылы ?лемде бала ???ы?ыны? халы?аралы? к?нін мерекелеу Декларацияны жариялаудан басталды.
1979 жылы Балаларды? халы?аралы? жылы ?тті
20-?араша 1989 жылы Б??-да Бала ???ы?тары туралы Конвенция ?абылданды.
28-?азан 1993 жылы ?аза?стан Республикасыны? т???ыш Конституциясы ?абылданды.
8-маусым 1995 жылы ?аза?стан Бала ???ы?тары туралы Конвенцияны бекітті.
«?рекет-?абілеттілік пирамидасы».
40 жас- Президент
30 жас -Сенат депутаты
25 жас – Полиция, сот
20 жас- Маслихат депутаты
18 жас- Сайлау, ?йлену ???ы?ы
17 жас- ?сиет жазу ???ы?ы
16 жас- Т?л??жат, е?бек ету ???ы?ы, ?ылмысты? барлы? т?рлері бойынша жауап?а тартылу
15 жас- Ж?мыс істеу (р??сатпен)
14 жас- ?ылмысты? ісі ?шін жауап?а тартылу, е?бека?ы?а иелік ету
10 жас- Асырап алу?а, ?ор?аныш болу?а келісім беру, ата-аналарды? бірімен т?руын та?дау ???ы?ы
6-7 жас-Т?рмысты? келісім шаралар, мектепке о?у?а бару?а
0 жас- Туу, ???ы? ?абілеттілікке ие болу

«?з ???ы?ы?ды біл!»
15-бап
14-бап
12-бап
11-бап
10-бап
9-бап
8-бап
Баланы? ???ы?тары мен міндеттері.

«Мені? ???ы?ым»
(?рбір бала-орындарынан т?рып бір-бір ???ы?тан айтады)
С?ра?: Сен ?з ???ы?ы? туралы не айтар еді??
С?ра?: Бала ???ы?ыны? ?андай т?рлері таныс?
С?ра?: К?нделікті ?здері? ?олданып ж?рген ???ы?тары?ды ата?
М??алім: ?рбір адамзат ???ы?тырын пайдаланып ?ана ?оймай ?з міндеттерін де білуі, орындауы керек.
Ал ?аза?стан Республикасыны? азаматтарыны? міндеттері мыналар:
За?дар?а ба?ыну
Бас?а азаматтарды? ???ы?тарын, бас бостанды?тарын, арын ??рметтеу.
Мемлекет р?міздерін ??рметтеу
Салы?ты т?леу
Тарихи ж?не м?дени байлы?тарды са?тау
Таби?атты ж?не таби?ат байлы?тарын са?тау
Ата-аналарды? балаларына ?ам?орлы? ету міндеттерін орындауы
Орта мектеп білімін алу
?аза?стан Республикасын ?ор?ау
Ал азаматтар ?з міндеттерін д?рыс орындамаса, ол ???ы? б?зушылы? болып табылады.
-Балалар, ???ы? б?зушылы? деген ?ылмыс екен. Ал бізді? ?з арамызда ?ылмыс жасау жа?дайлары бол?ан жо?, біра? т?ртіп б?зушылы?ты? ?зі ?ылмыс?а апарып со?ары белгілі. ?андай бала т?ртіп б?зады? ?рине, т?ртіпсіз бала. Ал т?ртіпсіз бала деп ?андай баланы айтар еді?дер.

«Мені? ???ы?ым ж?не міндетім»

Адам ???ы?ыны? жалпы?а орта? Деклорациясында «?рбір адамны? ???ы?ы мен ?атар міндеті де бар» делінген.

1. Мектепте о?у тек ?ана ???ы? емес, сондай-а? міндет екенін ?алай т?сінесі??

(Бастауыш мектеп о?ушысы мектепке барудан бас тарта ала ма? ?аламасам о?ымаймын. Б?л мені? ???ы?ым. Жо?, олай емес, ?йткені мемлекетті? за?ында адамны? ???ы?ымен ?атар міндеті де к?рсетілген. Орта білім алу барша?а міндетті ж?не тегін, ал техникалы? ж?не к?сіптік білім – к?пшілікті? ?олы жетерліктей болу керек)

2. Отбасы – ?о?амны? бастап?ы ?ясы. Баланы т?рбиелеу – ата-ананы? ???ы?ы ?ана емес сонымен ?осаоларды? міндеті дейміз, неге?

(?аза?стан Республикасыны? за?ына бойынша орта білім алу?а балалар міндетті болса, олар?а о?у ?шін жа?дай жасап, ?ам?орлы? к?рсету – ата-аналарды? міндеті. Я?ни, ер жеткенше киіндіру, асырау, о?ыту, б?рін де білуге баулу, ?мірге керек болатын н?рсені? б?ріне т?рбиелеуге аса к??іл б?лу – ата-ананы? міндеті)

3. «К?мелетке тол?ан, е?бекке ?абілетті балалар е?бекке жарамсыз ата-анасына ?ам?орлы? жасау?а міндетті» (Конститутцияны? 27 бабы) дейді, ?алай т?сіндіресі?? (Баланы? адамгершілік парызы – ?артай?ан ?ке-шешесіне ?ам?орлы? жасау. Адамны? ата-анадан бас?а жа?ын ешкімі жо?. Бала ата-анасына к?мек к?рсетуге, ілтипат таныту?а, адамгершілік, материалды? ?олдау жасау?а тиіс, оларды асырау?а міндетті)

4. О?ушы ретінде ?андай міндеттері білуге тиіссі?? (Мен о?ушы бол?анды?тан ?зім о?итын мектебімні? ережесін ?ата? са?тай білуім керек, я?ни, білім н?рін ?з бойыма сі?іре білу, мектеп, сынып ж?мысына белсене араласу, т?ртіпті, ?арапайым ж?не кішіпейіл болу, хал?ымызды? мемлекеттік р?міздерін к?зді? ?арашы?ындай са?тап с?ю, ?астерлеуге тиістімін.)

/О?ушылар жауаптары ты?далады/

Т?ртіпті бала-с?йініш, т?бе? бір к?кке жетеді.
Т?ртіпсіз бала- к?йініш, т?мендеп басы? кетеді.
?рынша? бала жаны?да: ?рыс пен керіс, ай?ай-шу,
?стамды бала ма?ынан ?намды ?ылы? бай?айсы?.

«Ой жал?ау»
За?ны? ??ры?ы……. (б?рінен ?зын)
?ш ал?аннан г?рі……. (кешірген ж?н)
А?ырын ж?ріп…………. (аны? бас)
Асыл тастан………… (?нер жастан)
?рлы? т?бі…………. (?орлы?)
?депті бала……………….(арлы бала)
Т?рбие………(отбасынан басталады)
?діл істі?…….(арты игі)

Кім тап?ыр?
Мемлекет билігіні? ?айнар к?зі Халы? (3-бап)
?аза?стан Республикасыны? Мемлекеттік Р?міздері ?ашан ?абылданды? 1992 жылы
?аза?стан азаматы екінші, бас?а елді? азаматты?ын алу?а ???ы?ты ма? Жо? (10-бап)
?з дінім мен ?лтымды айыптау?а ???ы?ым бар ма? И? (19-бап)
?ркімні? е?бек ету бостанды?ына, ?ызмет пен к?сіп т?рін та?дау?а ???ы?ы бар ма? И? (23-бап)
Президент к?сіпкерлік ?ыметпен айналыса ала ма? Жо? (43-бап)
Елімізде жо?ары ?кілетті орган Парламент (49-бап)
?аза?стан азаматы болу?а ?ашан ???ылысыз? Д?ниеге келген кезде (12-бап)
Елімізді? т?л мейрамдарын ата?ыз? Конституция к?ні
Республика к?ні
Т?уелсіздік к?ні

4 топ бойынша Конвенция баптарыны? шектеулері ж?не т?сінік беру тапсырмалары
Аассоциация ?дісі. Сізде ?андай т?сінік пайда болады, мына с?здерді естігенде:
«аман ?алу» бізге аман ?алу ?шін не істеу ?ажет
«даму» бізге даму ж?не ?су ?шін не ?ажет
«?ор?ау» бізге ?ор?алу ?шін не ?ажет
«?атысу» бізге ?о?ам ?міріне ?атысу ?шін не ?ажет
Кіші-топ ?шін тапсырмалар. Осы тапсырма ?шін ?р топтан (ша?ын баптар тізімін ?олдану?а болады ж?не 4 пара? бір топтан:
Аман ?алу ???ы?ы баланы? ?мір с?руге м??тажды?ы мен оны? м??тажды?ы ?ана?аттандыру, ол негізінен лайы?ты ?мір с?ру болып табылады, медициналы? ?амтамасыз ету м?кіншілігі, тама?тану, киім-кешек, баспанамен ?амтамасыз ету.
Даму ???ы?ы о?ан б?рі кіреді, бала?а ?з м?мкіншілігін дамыту?а ?ажет барлы? жа?дайлар: білім алу ???ы?ы, ойнау, демалу, м?дение, а?парат алу, ой еркіндігі, діни еркіндігі жатады.

?ор?алу ???ы?ын ?ажет етеді, балалар зорлы?-зомбылы?тан ж?не ?анаудан ?о?алу ?ажет. Ерекше к??іл бос?ын-балалар проблемасына, зорлы?-зомбылы? пен жапа к?рген балаларды?, ?скери даулар?а тартыл?ан, балаларды е?бекке, жас?спірімдерді жынысты? ж?не наша?орлы? ?анауда ?олдан?ан проблемалар?а б?лінген.
?атысу ???ы?ы ел мен ?о?ам ?міріне баланы? белсенді ?атысуына м?мкіндік беру. Олар бейбітшілік жиналыстар ?йымдастыру ???ы?ы, балаларды? ?міріне ?атысты проблемаларды к?теруге толы? ???ы?ы бар. Балалар ержету кезе?інде ?о?ам ?мірене толы? белсенді ?атысу ?шін м?мкіндік жасалып, ?мірде жауапты істерде шешім ?абылдай алу?а дайындау.

?орытынды: К?птеген адамдар санасында ???ы? ??ымы жазалау, соттау, ???ы? б?зылуыны? ??ымдарымен байланысты т?сіндіріледі. Біра? ???ы? ?ділеттілік, те?дік, ізгілік екендігін, ?о?ам?а негізделген т?ртіп ережелері екенін естен шы?армау керек. Д?ние ж?зі елдеріне орта? за?дар бар. Біз ол за??а да ба?ыну?а міндеттіміз. Ол былай аталады: «Адам ???ы?тары жайлы жалпы?а бірдей декларациясы». Д?ние ж?зіні? балаларын ?ор?ау?а арнал?ан «Балалар конвенцияны? 6-бабында былай делінген: «Сізді? ?мір с?руге ???ы?ы?ыз бар, ал мемлекет сізді? жан-жа?ты еркін дамуы?ыз?а к?мектесуге міндетті. Денсаулы?ына, ?мірі?е ?ам?орлы? жасап, ?ор?ау?а міндетті».

20-бап. Баланы? мiндеттерi

?рбiр бала ?аза?стан Республикасыны? Конституциясын ж?не за?дарын са?тау?а, бас?а адамдарды? ???ы?тарын, бостанды?ын, ар-ожданы мен ?адiр-?асиетiн, Республиканы? мемлекеттiк нышандарын ??рметтеуге, е?бекке жарамсыз ата-анасына ?ам?орлы? жасау?а, тарихи ж?не м?дени м?раларды? са?талуына ?ам-?арекет жасау?а, тарих ж?не м?дениет ескерткiштерiн са?тау?а, таби?атты са?тау?а ж?не таби?и байлы?тар?а ??ыпты ?арау?а мiндеттi.

Ата За?- ?ор?анымыз. «Азамат жолы-ар жолы» демекші, ешкімні? ала жібін аттамай, ?з ???ымызды да, ?згені? ???ы?ы? да б?збай т?уелсіз елді? ар?а с?йер айбынды, а?ылды ?л-?ызы болып ?сейік.
«Елімізді? ерте?гі та?дыры сіздермен байланысты» деген еді Елбасымыз Н?рс?лтан Назарбаев. Ендеше, саба?ымы?ды? со?ынды сендерге мынадай ?ндеу таста?ым келеді.

?ндеу
Жас жеткіншек! Сен ?зі?ді ??рметтеуге тиіссі?. Бойында?ы бар ?абілеті?ді тек жа?сылы??а ба?ыттай біл. Зиянды ?деттерден, ішімдіктен, шылымнан, есірткіден аула? бол.
Ар-намысы?ды биік ?ста. ?з та?дыры?-?з ?олы?да. ?зі?е сен. ?зіне сенімді адам ?ана ?згелерді? теріс ?серіне ба?ындай ?зін са?тай алады.
Т?ртіпті бол, ?з ???ы?ы?ды д?рыс пайдалан. Сен ел ?шін керексі?, ?йткені сен- т?уелсіз елімізді? болаша?ысы?.
?н: «Ту?ан жер»

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Т?рбие са?аты "Мені? ???ы?ым мен міндеттерім" »

Менің құқығым мен міндетім. Тәрбие сағаты.

Тақырыбы: Менің құқығым мен міндетім.

Мақсаты: Жастардың жеке құқығы мен міндеттері меңгеруінен тұратын құқық негізін жасау, ерекше жағдайларда қорғау, жұмыс әрекеттерін құқығы мен міндеттері негізінде белгіленген норма бойынша іске асыру және әлеуметтік нормаларды ретке келтіру.

Жүргізуші: Қоғамның басты байлығы – адам. Ендеше оның игілігі мен мүддесі үшін қызмет етуде конститутциямыз лайықты қызмет атқаруда. Біз өмір сүріп отырған қоғамның мақсаты кемелетке толмаған жасөспірімдер мен жас жеткіншектердің тәрбие мәселесі мәнінде шешу. Олардың келешегіне заман талабына сай жол салу. Бұл салада жасөспірімдер арасында теріс әрекеттердің алдын – алу мақсатында ҚР предиденті 1995 жылдың маусымының 25 – інде қабылданған «Жалпыға бірдей құқықты қорытуды жүзеге асыру шаралары туралы» қаулысының негізінде
Қала мектептерінде оқушылар арасында құқықтық тәрбие беру туралы лекциялар, әртүрлі әдіс – тәсілдер арқылы іс шаралар жүргізіліп келеді.
Сіздердің алдарыңызда осы іс – шараларды жүргізетін «Ақиқат» үгіт бригадасын шақырамын.

1. Ақиқатым, аңсағаным, өзіңсің,
Бірлік, шындық, қасиетті сөзімсің.
Өзгеруін бұл заманның халқына,
Ұғындырар ақиқатын өзіңсің.

2. Болу керек әркім зерек білімде,
Қорғау керек өз құқығын әлінше.
Ата – заңын, туған жерін, әдет – ғұрпын, дәстүрін,
Барлығының ұмытылмай сақталуы үшін де.

3. Тарихын өткен жалын өшірмейді,
«Ақиқат» тәуелсіз ел – көгершін.
Қашанда артық тұтар Ата – заңым,
Ұланы ынтымақты өсер елдің.

Ұран: Пайда ойлама, ар ойла,
Талап қыл артық білуге.
(Абай)

Ата заң

«Оқы да, білім ал деген»,
«От бол да, мәңгі жан» деген –
Ата заңым менің.
«Еңбек ет, еркін жүр» деген,
«Асыр сап, ойнап күл» деген,
Ата заңым менің.
Қорғасын аспан күнімді,
Қолдасын бостандығымды,
Ата заңым менің.
Құптаған көңіл қоштығын,
Ұлттардың берік достығын –
Ата заңым менің.
Тәуелсіз еркін ел бүгін,
Талай жыл күткен теңдігім –
Ата заңым менің.
Санама құйған таң нұрын,
Бақытым, бағым, тағдырым –
Ата заңым менің!

"Менің өмірдегі құқығым" сынып сағат, 6 сынып

Тақырыбы: Менің өмірдегі құқығым

Мақсаты:
Білімділік: Тақырыптың мазмұнына байланысты білім беру арқылы оқушылардың азаматтық жауаптылығын, қоғам алдындағы міндеттерін түсіндіру.
Дамытушылық: Оқушылардың терең ойлау, өз ойларын ашық және толық жеткізе білу, пікір таластыру қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Эстетикалық, адамгершілік, азаматтық тәрбие беру.

Мұғалім: «Ана өз баласын тоғыз ай, тоғыз күн құрсағында көтеріп, жарық дүниеге әкеледі. Жаңа дүние есігін ашқан баланың алғашқы әрекеті қандай болады? Иә, ол жылап дүниеге келеді екен. Неге бала өмірге келген сәтінде жылап туады. Жаңа өмір әлемін көрген бала жылау арқылы өзінің бойындағы қорқынышын, қорғансыздығын білдіреді. Ол тоғыз ай бойы ана құрсағында жылулықты, жайлылықты, қорғанысты бірге бірге дүрсілдеп соққан жүректі сезінді.
Ал өмірге келгенде ананың дүрсілдеген жүрегі алыстады, қорғаныс аясы шеттеді; осы қорқыныштарын сәби жылауы арқылы көрсетіп, өмірге келген сәтте - ақ өзіне назар аударғанды қалайды. Бала жылағанда біріншіден ана, кейін басқа айналадағы адамдар оған зейіндерін қойып, назарларын аударып, уатады. Жылағанда назар аударатын сәби бейсаналы түрде ұғып, осы позицияны есінде, сақтап қалады. Кейінгі өмірде өзіне назар аударту үшін ол тағыда осы әдіске жүгінеді.
Жасөспірім кезінде бала өзіне назар аудартуды жылау арқылы көрсете алмайды., себебі ол ұят нәрсе. Жасөспірім кезінде бала өзгере бастайды. Бұрын ашық бала, жарқын мінезді, белсенді болып, енді тұйықталса, ойы басқа да болып, уайымшыл күй кешсе, ұйқысы қашып, тәбеті болмаса т. б. балада қандайда бір мәселе туындаған болу керек. Бала болса да қазіргі кезеңде әрбір баланың мүмкін болғанша отбасында өмір сүруі мен тәрбиеленуге құқығы бар. Ал ата - анасы қайтыс болған, ата - ана құқығынан айырылған жағдайда оларға мемлекет тарапынан қорғаншы және қамқоршы орган тағайындалады.
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Бала құқығы тақырыбына арналады.
I бөлім

«Кім көп біледі?»

1. Қоғам деген не? (Саналы адамдардың бір мүддені, бір мақсатты орындау үшін саналы түрде бірігуі)

2. Құқық деген не? (Мемлекет шығарған немесе бекіткен тәртіп ережелерінің жиынтығы)

3. Қазақстан азаматы болуды қалай түсінесіз? (Мемлекетте тұрақты түрде тұратын азамат заң бойынша Қазақстан мемлекетінің азаматы бола алады)

4. Құқықтық мәдениет деген не? (Қоғамдағы әрекет етуші заң негіздерін білу оған құрметпен қарау, содан үлгі алу, бұл құқықтық сана және құқықтық мінез — құлық)

5. Деклорация деген не? (Деклорация – хабарлау. Мемлекеттік саясаттың, правоның, халықаралық қарым – қатынастың принциптерін саналы түрде салтанатты түрде жариялайтын документ)

6. Құқықтық норма дегеніміз не? (Қоғамдық қатынастарды реттеуде қолданатын әлеуметтік ережелердің бірі. Құқықтық нормаларға неғұрлым әдептік нормалар арқау болса, соғұрлым заңдардың әділеттік, адамгершілік мәні жоғары болады)

II бөлім

«Менің құқығым және міндетім»

Адам құқығының жалпыға ортақ Деклорациясында «Әрбір адамның құқығы мен қатар міндеті де бар» делінген.

1. Мектепте оқу тек қана құқық емес, сондай-ақ міндет екенін қалай түсінесің?

(Бастауыш мектеп оқушысы мектепке барудан бас тарта ала ма? Қаламасам оқымаймын. Бұл менің құқығым. Жоқ, олай емес, өйткені мемлекеттің заңында адамның құқығымен қатар міндеті де көрсетілген. Орта білім алу баршаға міндетті және тегін, ал техникалық және кәсіптік білім – көпшіліктің қолы жетерліктей болу керек)

2. Отбасы – қоғамның бастапқы ұясы. Баланы тәрбиелеу – ата-ананың құқығы ғана емес сонымен қосаолардың міндеті дейміз, неге?

(Қазақстан Республикасының заңына бойынша орта білім алуға балалар міндетті болса, оларға оқу үшін жағдай жасап, қамқорлық көрсету – ата-аналардың міндеті. Яғни, ер жеткенше киіндіру, асырау, оқыту, бәрін де білуге баулу, өмірге керек болатын нәрсенің бәріне тәрбиелеуге аса көңіл бөлу – ата-ананың міндеті)

3. «Кәмелетке толған, еңбекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға міндетті» (Конститутцияның 27 бабы) дейді, қалай түсіндіресің? (Баланың адамгершілік парызы – қартайған әке-шешесіне қамқорлық жасау. Адамның ата-анадан басқа жақын ешкімі жоқ. Бала ата-анасына көмек көрсетуге, ілтипат танытуға, адамгершілік, материалдық қолдау жасауға тиіс, оларды асырауға міндетті)

4. Оқушы ретінде қандай міндеттері білуге тиіссің? (Мен оқушы болғандықтан өзім оқитын мектебімнің ережесін қатаң сақтай білуім керек, яғни, білім нәрін өз бойыма сіңіре білу, мектеп, сынып жұмысына белсене араласу, тәртіпті, қарапайым және кішіпейіл болу, халқымыздың мемлекеттік рәміздерін көздің қарашығындай сақтап сүю, қастерлеуге тиістімін.)

III бөлім

«Сөздік турнир»

Берілеген мәліметке нақты атауын беру.

1.Заң бойынша Қазақстан мемлекетінің бір мүшесі.

(Азамат)

2.Барлық мемлекетте өз азаматтарының азаматтығын мемлекет тарапынан мойындап, қамқорлық жасау.

(Деклорация)

3.Жалпы тәртіптік шара.

(Заң)

4.Бала құқығы жөнінде халықаралық шарт.

(Конвенция)

5.Мемлекеттердің арасындағы өзара көмек туралы шарт, келісім.

(Пакт)

6.Бүкіл заң шығару ісінің қайнар көзі.

(Конститутция)

7.Жер бетіндегі халықтардың мүддесін қарайтын халықаралық ұйым.

(БҰҰ)

8.Әрбір адам басқа адамдармен тең және еркін. Адамдарға өмірдегі ең қымбат нәрсе не? (Бостандық)

IV бөлім

«Суреттер әлемінде»

Берілген суреттер бойынша тақырыпқа сай мағлұмат беру, мазмұнын ашу.

1. Әркімнің өмір сүруге құқығы бар. Адамның тұрғын үйіне сұғылмайды.

(Тұрғын үй)

2.Конвенцияда «Баланың білім алуға құқығы бар деп көрсетілген». Балалардың оқуына барлық мүмкіншіліктер жасалуы қажет. (Мектеп)

2. БҰҰ-ның алдына қойған басты мақсаты – дүниежүзілік бейбітшілікті сақтау. (Бейбітшілік)

3. Әрбір адам өмр сүруге, денсаулығын сақтауға құқылы. (Денсаулық)

4. Адамның, азаматтың ар-намысы мен қадір-қасиетіне қол сұғуға болмайды, ешкімнің де өмірін қиюға болмайды. (Қылмыс)

5. Кез-келген бала дем алуға, қыдыруға құқылы, бірақ ол әр адамның қалауынша болуы тиіс. (Демалу)

6. Кез-келген бала бос уақытын тиімді пайдаланып, денсаулығын нығайтуға, көңіл-күйін көтеруге, қабілетін дамытуға құқылы. (Спорт)

Vбөлім

«Блиц турнир»

1. Қазақстан республикасын кім басқарады? (Президент)

2. Жер бетіндегі халықтардың мүддесін қорғайтын халықаралық ұйым.(БҰҰ)

3. Адам құқығын қорғайтын заңдарды кім шығарады?(Парламент)

4. Заң шығарушы парламент неше палатадан тұрады?(Сенат, мәжіліс)

5. Адамның, азаматтық қоғамның өзара жауакершілігін бекітетін не?(Конституция)

6. ҚР конституциясын, заңдарды нормативтік сипаттағы президент жарлықтарын жүзеге асыруды қамтамасыз ететін, мәжіліс қарауына заң жобаларын енгізетін не?(Үкімет)

7. Конституцияда бекітілген заңға қайшы әрекет ету дегеніміз не?(Заң бұзушылық)

8. ҚР мемлекеттік рәміздерін ата! (Ту, елтаңба, әнұран)

Қорытынды бөлімде 2 топтың білімдері бағаланып, озаттары марапатталады.

Қорытынды.

20-бап. Баланың мiндеттерi

Әрбiр бала Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандығын, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiн, Республиканың мемлекеттiк нышандарын құрметтеуге, еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға, тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қам-қарекет жасауға, тарих және мәдениет ескерткiштерiн сақтауға, табиғатты сақтауға және табиғи байлықтарға ұқыпты қарауға мiндеттi.

Отбасында адам бойындағы қасиеттер жарқырай көрініп, қалыптасады.

Отанға деген ыстық сезім – жақындарына, туған-туысқандарына деген

сүйіспеншіліктен басталады.

Н.Ә.Назарбаев

Тақырыбы: «Мен және менің құқығым»
Мақсаты: Балалардың құқықтық білімдерін жетілдіру;құқықтық білім
әр адамның ісі екенін ұғындыру; ой-өрісін дамыту, адам құқығы
туралы Конвенция шарттарын меңгерту; белгілі бір пікір айтуға,
тұжырым жасауға үйрету, есте сақтау қабілетін жетілдіріп, сөздік
қорын молайту; балалардың бойына құқықтық, патриоттық,
адамгершілік тәрбиені сіңіру.

Көрнекіліктер: нақыл сөздер,суреттер,слайд.

Әрекет кезеңдері Тәрбиешінің іс-әрекеті Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық қозғаушы Жылулық шеңбері
Кел, балалар, күлейік
Көңілді болып жүрейік
Күлкі көңіл ашады
Күліп өмір сүрейік!
/балалар шеңберде тұрады/
Іздену ұйымдастырушы

Күтілетін нәтиже:
Қайырлы күн балалар,сабағымыздың қонақтары!Бүгін бізде ерекше тақырып балалардың құқығына және міндеттеріне арналады. Іс-әрекетімізді бастамай тұрып мынадай бірнеше сұрақтарға жауап берейік.
 Біз қандай планетада өмір сүреміз?
 Жер неге ұқсайды?Бұл не?
 Глобусқа қарандаршы қаншама мемлекеттер мен елдер орналасқан?Біз қандай мемлекетте тұрамыз?
 Біздің елде тұратын адамдарды
қалай атайды?

Қазақстан – өте бай,әдемі ,көп ұлтты, ірі мемлекеттердің бірі. Қазақстанның астанасы қай қалада орналасқан? Мемлекетіміздің ең басты байлығы – оның халқы. Қоғамның басты байлығы – адам. Әрбір адам өзінің құқықтары мен бостандықтарын қорғайтын заңдарды білуі қажет.Сондай-ақ заң адамға міндеттер жүктейді.Адам басқалардың құқықтарын бұзбауы,олардың өміріне,денсаулығына,ар-намысына қол сұқпауы керек.Адам түрлі жағдайда өмір сүреді:отбасында,жұмыста,мектепте,көпшілік жерде.Адамның қоғам мен мемлекет алдындағы міндеті:мемлекетті қорғау,салық төлеу,мемлекеттік рәміздерді құрметтеу. Қазақстанда барлық ұлт өкілдері татулықта,достықта өмір сүреді. Әр мемлекетте Бала құқығы туралы конвенция қабылданған. Құқық деген не? (Мемлекет шығарған немесе бекіткен тәртіп ережелерінің жиынтығы)
Конвенция дегеніз ол- бала құқығы туралы келісім шарт. Бала құқығы туралы Конвенцияға Қазақстан Президенті қай жылы қол қойды?
(1995 ж.Нью-Иорк қаласында156-мемлекет болып қол қойды). Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы заң қашан қабылданды?
(2002 жылы 8-тамызда). Баланың құқығы туралы заң неше тарау, неше баптан тұрады?(10 тарау,53 баптан).
Заң бойынша бала деп кімді атайды?(18 жасқа толмаған адам).
«Сандар сөйлейді.
1-маусым-Балаларды қорғаудың халықаралық күні.
20-қараша-Дүниежүзілік балалар күні.
10-желтоқсан - Адам құқығы күні.
10-желтоқсан 1948 жылы Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясын БҰҰ қабылдады.
/Асылбек Еңсеповтың күйі «Детство»орындалады/

«Біз неге құқылымыз?»
 Әр бала өз ата-тегін алуға құқығы бар.
 Ата-аналарымен бірге өмір сүруге
 әркімнің өмір сүруге құқығы бар
 Тегін ауруханада емделуге
 Балабақшаға келуге
 Тегін білім алуға
 Демалуға
 Еркін ойнауға
 Еркін өз ойын толық жеткізуге
 Өз тілінде сөйлеуге
-Балалар,ыңғайланып отырып болсақ ,менің қолымда сиқырлы алтын сандық бар.Ал,сендер, ішінде не бар деп ойлайсыңдар?
-Бұл «Туу туралы куәлік».Куәлікті таныстыру.
Көрініс: « Ералымен Дінмұхамедтің орындыққа таласуы»
Ералы: Дінмұхамед,сен бұл орындықтан тұр,бұл жерге мен отырамын.
Дінмұхамед: Неге?
Ералы:Сол,тұр дедім ғой,тұрсаңшы.
Дінмұхамед:Жоқ тұрмаймын,бұл орындыққа мен бірінші отырдым.
Ералы:Отырсаң қайтемін,сенің атың жазылып қойған жоқ қой бұл орындыққа?!
Дінмұхамед:Сенің де атың жазылып қойған жоқ.Бұл менің орным,саған бермеймін.
Автор:Орындыққа таласқан Дінмұхамед айқай салды.

Дінмұхамед : Тұр дедім ғой,бұл орындыққа менің құқығым бар.
Ералы: Менің де құқығым бар,саған ғана беріліп қойды дейсің бе?
Автор:Орындыққа таласқан Дінмұхамед пен Ералы төбелесе кетті.Топ балалары аң-таң.Төбелесті тоқтату үшін топ белсендісі
Мерей араласты.
Мерей: Ералы,Дінмұхамед төбелесті тоқтатыңдар,қазір апай екеуіңнің дауларыңды шешіп береді.
Автор:Осы мезетте топ бөлмесіне тәрбиеші апай келді.
Тәрбиеші :Бұл не шу?
Мерей : Апай,Ералы мен Дінмұхамед мына орындыққа таласып, «Менің құқығым бар отыруға» деп дауласып жатыр,қойыңдар десек те қоймайды.
Тәрбиеші :Ералы, Дінмұхамед , сендердің бұл құқықтарың дұрыс емес.Өздеріңнің жеке бастарыңның қажетін ойлап,бір-бірлеріңе тіл тигізу адамгершілікке жатпайды.Әркім өз құқығын дұрыс түсінуі қажет.Әрине сендердің әрқайсыларың оқуға,білім алуға,ойнауға,демалуға құқықтарың бар,бірақ барлық мәселені ақылмен шешу керек.
Слайд көру: «Бала құқығы туралы»
Тәуелсіз еркін ел бүгін,
Талай жыл күткен теңдігім –
Ата заңым менің.
Санама құйған таң нұрын,
Бақытым, бағым, тағдырым –
Ата заңым менің!
-Балалар,біз бүгін сендермен қандай та
қырыпта сөз қозғадық?

ҚОРЫТЫНДЫЛАУ:
-Сонымен,қорытындылай келе,біз бүгін өз құқығымыз жайлы ой түйдік. Б.Момышұлы атамыз «Азамат жолы-ар жолы» деп айтқандай тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.
- Бала құқығы және міндеттері туралы конвенциямен таныстыру.
Балалардың жауаптары

/Жер/

/глобус/

/Қазақстан/

/қазақтар/

/Астана/

Балалар мұқият тыңдайды.

Қ-азақ
Ұ-лты
Қ-айырымдылықты
Ы-ымырашылдықты
Қ-олдайды
.-Бәріміз бірге оқиықшы.Хормен оқыту.
Хормен оқыту.