«Мемлекеттік тіл- мені? тілім»
(5-7 орыс сыныптарыны? аралы?ында сайыс саба?)
Ма?саты: О?ушыны? білімі мен біліктілігі ар?ылы ой - ?рісін дамыту, ?ш?ырлы?, ойлау ?абілетін шы?дау, шапша?ды? пен на?тылы??а бейімдеу.
?дісі: сайыс саба?
К?рнекілік: интерактивті та?та, слайд, ?има ?а?аздар.
П?наралы? байланыс: ауыз ?дебиеті, шет тілі, ?нер,халы? педагогикасы.
Барысы: 1. ?йымдастыру кезе?і.
1) Алдын ала та?айындал?ан топтарды ша?ыру.
2) ?діл?азылар ал?асын сайлау.
3) Сайысты? ма?сатымен таныстыру.
4) Топтарды? аттарымен, ?ранымен, та?басымен танысу.
І топты? аты - «Т?лпар»
?раны «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар»
Та?басы - атты? суреті.
ІІ топты? аты - «Домбыра»
?раны «Бабамны? ?ні, бабамны? тілі - домбыра»
Та?басы - домбыра суреті.
1- тур «Б?йге»
(О?ушылар ?ойыл?ан с?ра?тар?а 1 минут ішінде тез жауап беруі тиіс.)
І топ «Т?лпар» тобына с?ра?тар
1. Тілді? е? кіші б?лшегі не? (Дыбыс)
2. Жал?ауды? т?рлерін ата. (К?птік, т?уелдік, септік, жіктік)
3. Неше септік жал?ауы бар? (7)
4. «А? киізге к?терді» ма?ынасы не? (Хан сайлады)
5. Дыбысты немен та?балайды? (?ріп)
6. 42 ?ріпті? ж?йелі тізбегі ?алай аталады? (?ліпби)
7. ?аза? ?ліпбиінде ?анша дыбыс бар? (42)
ІІ топ «Домбыра» тобына с?ра?тар
1) Фонетика нені зерттейді? (Тіл дыбыстарын)
2) Орфография нені зерттейді? (Д?рыс жазылуын)
3) «?ліпби» с?зі ?ай тілден енген? ( Араб тілінен)
4) «Досы жо?пен сырлас, досы к?ппен сыйлас» та?ырыбы не? (Дос)
5) Дауысты дыбыс ерінні? ?атысына ?арай нешеге б?лінеді? (Еріндік, езулік)
6) С?з таптары нешеу? (То?ыз)
7) ?аза?ты? т???ыш саяхатшысы кім? (Шо?ан У?лиханов)
1- турды? ?орытындысын ты?дау.
2- тур "Полиглот”
(Тиісті с?зді ?ойып, бірнеше тілде айту.)
1..?ылды ?а? жар?ан. (?ара)
2. Атадан жа?сы ?л туса,
Есіктегі басын т?рге с?йрер.
Атадан. ?л туса,
Т?рдегі басын жерге с?йрер. (жаман)
3. Ел ?онбаса -. азады,
Жер болмаса – ер азады. (жер)
4. ала болса, ауызда?ы кетеді,
Т?ртеу т?гел болса, т?бедегі келеді. (алтау)
5.. тас жарады,
Тас жармаса, бас жарады. (тіл)
6.. к?пті жау алмайды,
А?ылы к?пті дау алмайды.(досы)
7.. ?ссе елді? к?ркі,
Г?л ?ссе жерді? к?ркі.(?ыз)
8.. таумен кездеспейді,
Адам адаммен кездеседі. (тау)
9. ?ына тас?а бітеді,
. бас?а бітеді.(білім)
10.. с?йектен ?теді,
Тая? еттен ?теді. (с?з)
ІІ турды? ?орытындысын ты?дау.
3-тур «К?рерменнен к?рімдік»
(Топ ойыншылары ?има ?а?азда?ы с?здерді алып ?имылмен немесе жуы? с?здермен т?сіндіреді.)
Ат
Дулы?а
Санды?
Той
Жол
С?би
Ту
Киіз ?й
Ж?лдыз
Телефон
Кітап
К?гершін
Балм?зда?
Боран
3- турды? ?орытындысын ты?дау.
4- тур « Білгенге маржан »
(О?ушылар берілген ?зіндіні? ?ай шы?армадан екенін аны?тап, ?андай салт –д?ст?рді? бар екенін аны?тауы керек.)
- Сені? сегіз ?ызы? бір т?бе, Кенжекейі? бір т?бе болса, мені? сегіз ?лым бір т?бе, то?ызыншы ?лым бір т?бе. Кенжекейі? то?ызыншы ?лымдікі болсын, - деп бай то?ыз ?ыз?а ?андай салт-д?ст?рді? т?рін жасап келіпті? (?ай шы?армадан алын?ан? ?андай д?ст?р бар?) ("Ер Т?стік”ертегісі, ??да т?су)
- Мен айыптымын, менен бір ?ателік болды, шайтанны? аз?ыр?анына ердім. О?ан себеп – мына у?зірлер. Б?лар енді я са?ан, я ма?ан бір ?атер ?ылар. Сен енді ірге?ді к?тер, б?тен елге к?ш деп, - хан ?зіні? досына разы болып, бірнеше т?йеге асыл заттар арттырып, мал беріп, досын А?ша ханны? еліне к?шіріп салады.
(?ай шы?армадан алын?ан, ?андай д?ст?р бар?) («Аяз би» ертегісі, енші беру).
4- турды? ?орытындысын ты?дау.
5- тур «Ма?ал-с?зді? м?йегі»
(Ма?алды? ал?аш?ы тарма?ы беріледі, жал?асын тауып,м?н-ма?ынасын ашу керек)
«Т?лпар» тобына:
- Жа?сы бай?ап с?йлер,.. (жаман шай?ап с?йлер)
- С?з тап?ан?а.. (?ол?а жо?)
- Тіл ?ылыштан да..(?ткір)
«Домбыра» тобына
- Піл к?термегенді..(тіл к?тереді)
- Шеберді? ?олы орта?,...(шешенні? с?зі орта?)
- Ауылдан ас?ан байлы? жо?,..(кітаптан ?ымбат ?азына жо?)
5- турды? ?орытындысын ты?дау.
6- тур « Ойлан,тап! »
(?р топты? жетекшілері адас?ан ?ріптерді орнына ?ойып, с?з жасайды.)
«Т?лпар» тобыны? жетекшісіне
1. і, м, б, л, і (білім)
2. к,р,е,м,т.е,е (керемет)
3. с, ?, з, а, т (?стаз)
4. а, л, а, д (адал)
«Домбыра»тобыны? жетекшісіне
1. ы, ж, ?, м, с (ж?мыс)
2. б, к, и, і (биік)
3. о, у, ?, ш, ы (о?ушы)
4. ?, і, п, р (?ріп)
?діл?азылар ал?асына с?з беріледі
(жалпы барлы? турды? ?орытындысын ты?дау.)
?орытынды:
О?ушыларды? ты?дау ж?не есте са?тау ?абілеттері ар?ылы сайыс тапсырмаларына на?ты жауапты ойлылы?пен айта білетіндіктері бай?алды. Жан-жа?ты білім танымдылы?тары ар?ылы ізденіс, талпыныс м?мкіндіктері к?рінді. С?йлеу да?дылысы,тіл м?дениетінде на?ты жауап беру ?ш?ырлы?ы сыналды. Бірін - бірі ты?дай біліп, ба?алай білетіндіктері де бай?алды. О?ушыларды? мемлекеттік тілді ?адір т?татынын к?рдік.
Же?імпаз топ аны?талып мектеп ?кімшілігінен ма?тау ?а?азы тапсырылды.
