Ма?саты: о?ушыларды хал?ымызды? рухани байлы?ын игеруге, ?лтты? д?ст?рден ?лгі алу?а баулу,хал?ымызды? ?асырдан ?асыр?а жал?асып келе жат?ан д?ст?рлерін д?ріптеу к?шпелі ??мыр кешкен бабаларымыздан ?ал?ан ?асиетті бесікті? бала ?міріне пайдалылы?ын ??ындыру,?лтты? ??ндылы?тарды? ?зіндік ?лгі ?негесін балалар бойына сі?діру ?з ?лтына,?дет-??рып,салт-д?ст?рге деген с?йіспеншілігін арттыру.
К?рнекіліг:і ?лтты? киімдер,?уырша?,плакаттар.
Барысы.
Апай:??рметті ?стаздар,ата-аналар,о?ушылар”Т?рбие басы-тал бесік’’атты т?рбие са?атымызды бастау?а р??сат еті?іздер.Балалар біз егеменді елімізді? болаша?ын ?алыптастыру ?шін хал?ымызды? тарихын,?асырдан ?асыр?а жал?асып келе жат?ан ?лтты? м?расын,м?дениетін,?дет-??рпын білуіміз керек.
1-о?ушы.
Ассалаума?алеук?м,хал?ым мені?,
Арда?та д?ст?рі?ді,салты?ды елім.
Мереке басы болсын берекені?
Игі е?бекті? жемісін б?рі? к?ргін.
2-о?ушы.
Біздер б?рын к?рмеген
Салт-д?ст?рім-?негем
?йренеміз д?ріптеп
Заманымда ?рлеген.
3-о?ушы.
М?нгі толы ?аза?ымны? ??мыры
Сан асылды? ашылып т?р т??ыры
Кеше ?ана керексіз деп таста?ан
?ажап екен ?дебі мен ??рыбы.
4-о?ушы.
Бауырлас?ан т?німіз
Б?зылма?ан антымыз
Ке? даланы? ежелгі
?аза? дейтін хал?ымыз.
Барлы?ы бірге.
?зге ?лттай бізді? де
Бар д?ст?р мен салтымыз
Хор:”?аза?ты? д?ст?рлері”
Ж?ргізуші.?аза? хал?ы ?мірге келген с?биді асы?а к?ткен,себебі бала-?мірді? г?лі,жал?асы,отбасыны? ?лкен ?уанышы.Жас н?ресте ?мірге келгенде арнайы адам жіберіп с?йінші с?рат?ан.
5-о?ушы.
С?йінші с?йінші
Же?гем ?лды болды
С?йінші с?йінші
Мен інілі болдым
?же.Ізі?е ерген іні?ні? бауы берік болсын.(С?іншісін беру)
Ала ?ой с?йінші?ді
6-о?ушы.
Той дегенде демей ме
Домалайды ?у бастар
Айтшы біра? жаным-ау
?лан асыр б?л не той
7-о?ушы.
?арап алшы інім
Айнала?а б?гін
?мытылмас м??гі
Осы ту?ан ?йі?.
9-о?ушы.
Кіндік ?аны там?ан
Ана? ж?ргек жай?ан
Осы ысты? ?я?-
Оты шал?ып жан?ан.
Ж?ргізуші.?аза? елінде ?алыптас?ан д?ст?р бойынша н?рестеге ?ш к?ннен ?алдырмай ат ?ойылада.?детте ат ?ою ??рметіне ауыл а?са?алдары ие болады.
К?рініс.
Бірнеше бала асы? ойнап ж?реді.
-?ане,балалар,той бастал?анша асы? ойнай т?райы?!
Балаларды? жанына бір ?ария келеді.Ойнай ж?рген балалар жамырай амандасады.
Балалар.асса?аума?ал?йк?м ата!
Атай.Уа?ал?йк?массалам,?ркендері? ?ссін!
?й иелері алдынан шы?ып ?она?ты ?арсы алады.
Атай.?ане баланы ?келі?дер,ат ?ойып берейін.(баланы ?келеді)
Абай,Жамбыл,С?кендей
А?ын болар ма екенсі?
?ажым??ан ата?дай
Батыр болар ма екенсі??
??рман?азы Динадай
К?йші болар ма екенсі?
Мы? б?ралып Шарадай
Биші болар ма екенсі?
Та?ы са?ан не дейін
?мітіме сенейін
Елі? с?йер ел болшы
?стем болсын мерейі?
Сені? аты? Ерту?ан
Сені? аты? Ерту?ан
Сені? аты? Ерту?ан.(??ла?ына ?ш рет ай?айлайды)
Ж?ргізуші.Осылай азан ша?ырып ат ?оятын ж?не ат ?ой?ан адам?а арнайы сыйлы? беретін бол?ан.
Ж?ргізуші.Бесік.Бесікті? ?аза? ?мірінде алатын орны ерекше.К?шпелі ?мірге ы??айлы бол?ан.Бала?а жайлы орын тазалы?ын денсаулы?ын са?тауда ма?ызы зор.
Ж?ргізуші.?детте жа?а туыл?ан н?рестені? кіндігі бір аптаны? ішінде т?седі. Баланы? кіндігі т?скеннен бастап,бесікке б?лейді.Д?рыс б?ленген,бесік к?рген баланы? дені сау т?рбиесі т?зу болады.Бесікке салу жолы ?негелі ?лкен ?жеге тапсырылады.
К?рініс бесікке салу
Е? алдымен бесік аластатылады
Алас,алас,иесі келді п?ле ?аш
Алас,алас,б?леден алас
К?зі жаманны? к?зінен алас
Тілі жаманны? тілінен алас
Баланы бесікке салмас б?рын т?бектен тыштыма ?ткізеді.
Ж?ргізуші.хал?ымыз т?рлі жаман ?деттерден аула? болу ?шін балаларына т?рбиелік м?ні бар ма?ал-м?тел,ырым тиым с?здерайтып отыр?ан.Енді кезекті ма?ал-м?тел,ырым-тыйым с?здерге берейік.
12-о?ушы.Ананы? с?ті-бал,Баланы? тілі бал.
Бала т?рбиесі бесіктен
Бала ?з несібесін ала туады.
13-о?ушы.Бос бесікті тербетуге болмайды.
Бесікті? беті ?рдайым жабылып т?рыу ?ажет.
Бала ?ыр?ынан шы??анда ?арын шашын алмаса,?ар?ысы ?атты болады.
Хор” Анашым”
Ж?ргізуші.Бесік-киелі орын.Т???ыш баласы жат?ан бесікке немере,ш?бересін б?леген ?желер ?здерін ба?ытты сана?ан.Ендеше атадан мирас болып келе жат?ан ?рбір ?аза?ты? жылы ?ясы бесікті са?тай білейік деп б?гінгі т?рбие са?атымызды ая?таймыз.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«конспект по тарбие сагаты »
Тәрбие басы-тал бесік.
(ашық тәрбие сағаты)
Мақсаты: оқушыларды халқымыздың рухани байлығын игеруге, ұлттық дәстүрден үлгі алуға баулу,халқымыздың ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан дәстүрлерін дәріптеу көшпелі ғұмыр кешкен бабаларымыздан қалған қасиетті бесіктің бала өміріне пайдалылығын ұғындыру,ұлттық құндылықтардың өзіндік үлгі өнегесін балалар бойына сіңдіру өз ұлтына,әдет-ғұрып,салт-дәстүрге деген сүйіспеншілігін арттыру.
Көрнекіліг:і ұлттық киімдер,қуыршақ,плакаттар.
Барысы.
Апай:Құрметті ұстаздар,ата-аналар,оқушылар”Тәрбие басы-тал бесік’’атты тәрбие сағатымызды бастауға рұқсат етіңіздер.Балалар біз егеменді еліміздің болашағын қалыптастыру үшін халқымыздың тарихын,ғасырдан ғасырға жалғасып келе жатқан ұлттық мұрасын,мәдениетін,әдет-ғұрпын білуіміз керек.
1-оқушы.
Ассалаумағалеукүм,халқым менің,
Ардақта дәстүріңді,салтыңды елім.
Мереке басы болсын берекенің
Игі еңбектің жемісін бәрің көргін.
2-оқушы.
Біздер бұрын көрмеген
Салт-дәстүрім-өнегем
Үйренеміз дәріптеп
Заманымда өрлеген.
3-оқушы.
Мәнгі толы қазағымның ғұмыры
Сан асылдың ашылып тұр тұғыры
Кеше ғана керексіз деп тастаған
Ғажап екен әдебі мен ғұрыбы.
4-оқушы.
Бауырласқан тәніміз
Бұзылмаған антымыз
Кең даланың ежелгі
Қазақ дейтін халқымыз.
Барлығы бірге.
Өзге ұлттай біздің де
Бар дәстүр мен салтымыз
Хор:”Қазақтың дәстүрлері”
Жүргізуші.Қазақ халқы өмірге келген сәбиді асыға күткен,себебі бала-өмірдің гүлі,жалғасы,отбасының үлкен қуанышы.Жас нәресте өмірге келгенде арнайы адам жіберіп сүйінші сұратқан.
5-оқушы.
Сүйінші сүйінші
Жеңгем ұлды болды
Сүйінші сүйінші
Мен інілі болдым
Әже.Ізіңе ерген ініңнің бауы берік болсын.(Сүіншісін беру)
Ала ғой сүйіншіңді
6-оқушы.
Той дегенде демей ме
Домалайды қу бастар
Айтшы бірақ жаным-ау
Ұлан асыр бұл не той
7-оқушы.
Қарап алшы інім
Айналаңа бүгін
Ұмытылмас мәңгі
Осы туған үйің.
9-оқушы.
Кіндік қаны тамған
Анаң жөргек жайған
Осы ыстық ұяң-
Оты шалқып жанған.
Жүргізуші.қазақ елінде қалыптасқан дәстүр бойынша нәрестеге үш күннен қалдырмай ат қойылада.әдетте ат қою құрметіне ауыл ақсақалдары ие болады.
Көрініс.
Бірнеше бала асық ойнап жүреді.
-қане,балалар,той басталғанша асық ойнай тұрайық!
Балалардың жанына бір қария келеді.Ойнай жүрген балалар жамырай амандасады.
Балалар.ассағаумағалүйкүм ата!
Атай.Уағалүйкүмассалам,өркендерің өссін!
Үй иелері алдынан шығып қонақты қарсы алады.
Атай.Қане баланы әкеліңдер,ат қойып берейін.(баланы әкеледі)
Абай,Жамбыл,Сәкендей
Ақын болар ма екенсің
Қажымұқан атаңдай
Батыр болар ма екенсің?
Құрманғазы Динадай
Күйші болар ма екенсің
Мың бұралып Шарадай
Биші болар ма екенсің
Тағы саған не дейін
Үмітіме сенейін
Елің сүйер ел болшы
Үстем болсын мерейің
Сенің атың Ертуған
Сенің атың Ертуған
Сенің атың Ертуған.(құлағына үш рет айқайлайды)
Жүргізуші.Осылай азан шақырып ат қоятын және ат қойған адамға арнайы сыйлық беретін болған.
Жүргізуші.Бесік.Бесіктің қазақ өмірінде алатын орны ерекше.Көшпелі өмірге ыңғайлы болған.Балаға жайлы орын тазалығын денсаулығын сақтауда маңызы зор.
Жүргізуші.әдетте жаңа туылған нәрестенің кіндігі бір аптаның ішінде түседі. Баланың кіндігі түскеннен бастап,бесікке бөлейді.Дұрыс бөленген,бесік көрген баланың дені сау тәрбиесі түзу болады.Бесікке салу жолы өнегелі үлкен әжеге тапсырылады.
Көрініс бесікке салу
Ең алдымен бесік аластатылады
Алас,алас,иесі келді пәле қаш
Алас,алас,бәледен алас
Көзі жаманның көзінен алас
Тілі жаманның тілінен алас
Баланы бесікке салмас бұрын түбектен тыштыма өткізеді.
Бесікке салып болған соң “Бесік жыры”айтылады.
Жүргізуші.Бесік жыры-жаңа туылған нәрестенің алғаш тыңдайтын сазды әуені.Бесік жырында ананың балаға деген махаббатымен мейірімі жырланады.
10-оқушы.
Қойған ерте сайлап
Басына үкі байлап
Жат алаңсыз аунап
Ақ бесікке әйбат
11-оқушы.
Жігіт боп өс жылдам
Өмірге жассын сен керек
Бесігің болған толған нұр
Ұйықта бөьек жас қазақ.
Барлығы хормен
Ана сүтін ақтаймыз
Ата салтын сақтаймыз
Жүргізуші.халқымыз түрлі жаман әдеттерден аулақ болу үшін балаларына тәрбиелік мәні бар мақал-мәтел,ырым тиым сөздерайтып отырған.Енді кезекті мақал-мәтел,ырым-тыйым сөздерге берейік.
12-оқушы.Ананың сүті-бал,Баланың тілі бал.
Бала тәрбиесі бесіктен
Бала өз несібесін ала туады.
13-оқушы.Бос бесікті тербетуге болмайды.
Бесіктің беті әрдайым жабылып тұрыу қажет.
Бала қырқынан шыққанда қарын шашын алмаса,қарғысы қатты болады.
Хор” Анашым”
Жүргізуші.Бесік-киелі орын.Тұңғыш баласы жатқан бесікке немере,шөбересін бөлеген әжелер өздерін бақытты санаған.Ендеше атадан мирас болып келе жатқан әрбір қазақтың жылы ұясы бесікті сақтай білейік деп бүгінгі тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.
