Саба?ты? та?ырыбы: «Іздегенде табылатын ?асы?нан» атты т?рбие са?аты
К?ні: «17 » мамыр 2014ж
Сыныбы: 6 «Б» -сынып
Саба?ты? ма?саты:
А) О?ушылар?а досты? адам ?міріндегі ма?ызы, орны, досты?ты? шынайы белгісі туралы айтып т?сіндіру, дос?а деген танымын, тал?амын шы?дау;
Б) ?з ойларын ашы? айта білуге, с?ра??а ойланып на?тылы толы? жауап білуге ?йрету, ойлау ?абілеттерін, тілдерін дамыту;
С) О?ушыларды адамгершілікке, имандылы??а,адалды??а, тату, мейірімді болу?а т?рбиелеу, досты? туралы жа?сы пікір ?алыптастыру; О?ушыларды? досты? туралы ой-пікірлерін дамыту, досты?ты ?адірлей білуге т?рбиелеу, адал дос таба білуге баулу.
Саба?ты? ?дісі: с?ра?-жауап, баяндау, топты? сайысу.
Саба?ты? к?рнекілігі: Досты? туралы на?ыл с?здер, ма?ал –м?телдер, буклет, сызба н?с?алар, презентация.
Саба?ты? барысы:
Г?лжамила апай: ??рметті ?зтаздар, о?ушылар б?гінгі бізді? 6 «Б»- сыныбында «Іздегенде табылатын ?асы?нан» атты ашы? т?рбие са?атына ?ош келді?іздер.
Досым,са?ан сенемін, сеніп ?тем,
Жолы б?тен демеймін, ж?ні б?тен.
Досты? деген ?мірді? к?рігі екен,
Досты? деген ?мірді? тірегі екен, - деп а?иы? а?ын М??а?али Ма?атаев жырла?андай б?гінгі т?рбие са?атымыз ?мірге с?н беретін адам бойында?ы ?ажайып сезім «досты?» туралы. ?мірде к?п к?ргені бар, досты? мектебінде шы?дал?ан а?ындарды? жырларын о?ып, ?лтымызды? ?асиетті хадистерін жаттап, даналарды? с?здерін санамыз?а то?ып, досты? деген ??ымны? адам бойында?ы жа?сы ?асиеттер екеніне к?з жеткізіп, адал досты жал?ан достан айыра білуіміз керек деп ойлаймын.
Г?лжамила апай: Армысыздар ! Досты? – адамдарды? бір-бірін жаны ?алап, шын жа?ын к?ріп, ?алт?ысыз сеніп, тілектес, м?раттас болуы. Досты? туралы ?лы философтар мен а?ын-жазушылар?а ?оса, ?стаздар мен ?алымдарды? ой тол?ама?аны, оны? м?нін, сырын білуге талпынба?ан адам кемде-кем. М?ны? ?зі досты?ты? адам ?мірінде алатын киелі орнына, зор ма?ызды байланыс екені даусыз.
Г?лжамила апай: «Шын дос ?шін ?алайда
Тік ?атерге басы?ды.
Айыра біл алайда
Досы? менен ?асы?ды» - дей келе сіздерді досты? туралы ашы? ??гімеге ша?ырамын.
Г?лжамила апай: Бізді? сыныбымыз ?ш топ?а б?лініп отыр. Бірінші топ Дос, екінші топ Жолдас, ?шінші тобымыз ??рбы –??рдас. Бірінші топ басшысы Арыстанбек, екінші топ басшы С?лтанбек, ?шінші топ басшымыз Жоламан.
Арыстанбек : На?ыз дос бір –біріне тарылмайды,
Жуырда т?рткеніне жарылмайды.
Жа?сы –жаман айтар деп елемейді,
Ба?- д?улет сол адамнан айырылмайды.
С?лтанбек: Не жетеді на?ыз дос?а, асыл?а,
?уанса?да,?ай?ырса?да ?асы?да.
?иналады - сен ?иналса? бол?аны,
?йы?тамаса? - ?йы?тамайды ол да?ы.
Жоламан : Адал дос барлы? жерде керек екен,
?мірде досты? орны б?лек екен.
Жа?сы дос жадыратса жан д?ние?ді,
Жаман достан жаманды? келеді екен!
Г?лжамила апай: Сіздер досты?ты ?алай т?сінесіздер? Досты?ты? шынайы белгісі ?андай? ?ш топ ?з ойларын жазып тапсырады.
?уат: Дос емес,досты? с?зін к?термесе,
Сал?ан жерден т?бі?е жетем десе.
Не ?ылып, дос атына ?осылады,
К?теріп бір с?зі?ді б?йтем десе.
Венера: На?ыз дос бір –біріне тарылмайды,
Жуырда т?рткеніне жарылмайды.
Жа?сы –жаман айтар деп елемейді,
Ба?- д?улет сол адамнан айырылмайды.
Меруерт: Жа?сыны? ?рбір с?зін ?айырма?ыз,
Жасы?ан жездей болып мойыма?ыз.
Сыр алма?ан біреумен дос болам деп,
Сыр ал?ан досы?ыздан айырма?ыз.
Г?лжамила апай: Досты? ?мірді? е? зор ?уаныштарыны? бірі, сыры?ды айтатын, ?уаныш-?ай?ы?ды б?лісетін адамны? болуы.
Дос болу киелі ??ым. Ертедегі адамдар дос болу ?шін не істеген кім ?алай ойлайды ?
Г?лжамила апай: Ертеде дос болу ?шін ер азаматтар «мал ??дайы» жасап, малды? бауыздау ?анына к?йлектерін батырып, к?йлек ауыстырып киіп, ж?ректерін т?йістіріп ырым жаса?ан, я?ни, «Кеуделері т?йіскен, ?анды к?йлек киіскен» деген ырымен досты?ты сипаттаймыз деп серт берген екен. Сонымен, кімде ?андай ой бар? Ертеде дос болу ?шін не істеген екен?
Жарыл?асын: Австралиялы?тар ?ана ?здерінен ?ш н?рсе сатып ал?ан адамды ?ана дос сана?ан.
Н?рс?лтан: Ежелгі орыстар бір жаса?та?ы ?скерлерді «достар» деп сана?ан.
Жамал: Досты? келісім шартын арабтарда жаса?ан.Олар шарт жасар алдында ?стелге ірі ?ара т?з салын?ан ыдыс ?кеп,?р?айсысы бір уыстан жеген.Араб философы Фадлан «Достар да б?рі ас ішер ыдыста,жуынатын таба?та, тіпті, киімі де орта? болуы тиіс» дегенді айтады.
Г?лжамила апай: Е? ?уелі «Досты? туралы» ?лы ??лама, ойшылдарды? айт?ан с?здерінен ?зінділер келтірейік.
Н?ржанат: Ал, ежелгі грек философы, ?алым, ойшыл Аристотель былай деген екен: «Досты? – ?мір ?шін е? ?ажетті н?рсе, ?йткені ешкім еш?ашан да игілікке т?гел ие бола т?рса да, дос – жарансыз ?мірді ?алама? емес».
Лола: Адамдар арасында?ы досты? сезімі ?мірде оларды? бірін-бірі ?ажетсінуінен, ??рмет т?тынуынан, шынайы тілектестік пен ?зіндей к?ріп сенуінен, бір-біріне тірек, медет болуынан, ?ам-?ай?ысыз кезде ?ана емес, ?сіресе, ?иын-?ыстау к?ндерінде іркілместен ?асынан табылудан, риясыз, есепсіз жомартты?тан к?рінеді. Абай арманда?андай, сын са?атта «М?нан мені? ?ай жаным аяулы»,-деп, ?асы?да бірге т?рып ?ана алатын адам ?ана дос?а лайы?.
Мустафа: ?збекті? а?ыны ?лішер Науаи айт?ан:
Жа?сы киім бой?а жарасады,
Жа?сы жолдас ой?а жарасады.
Г?лжамила апай: Енді, достар та?та?а назар аударып, екі топ Мы?ты болса?, озып к?р б?ліміне то?талып, с?ра??а жауап іздейік.
Г?лжамила апай: Ендеше Дос тобынан с?ра? ?ойып бастаса?.Досты? сезімі дегеніміз не?Ол нені білдіреді?
Г?лсара: Досты? аспанда?ы жары? ж?лдыз, те?іздегі гаухар тас. Ж?лдыз да, гаухар таста кіршіксіз м?лдір. Б?л екеуін ешкімде, еш ??діретте кірлете алмайды. На?ыз досы? адам?а шабыт беріп, ?мірде кездесетін с?тсіздіктерге мойымау?а ?йрету.
Венера: Досты? сезімі – ?мірде адамдар бірін –бірі ?ажетсінуі мен шынайы ??рмет т?туы.
Мадина: Досты? сезімі - біріне– бірі тірек болып, ?иын ?ыстау к?ндерде бірге болып жанынан табылуы.
Г?лжамила апай: На?ыз досты? белгісі не? ?алай ойлайсы?дар?
Дос тобынан Ерс?лтан: «Жа?сы адам т??ірді? н?ры» дегендей ?зі? жа?сы болса?,досы? к?п. Жаман болса? досы? жо?. Орташа болса? бір жа?сы?а ілесе аласы?.
Жолдас тобынан Исабек: Жаны таза,ж?зі жылы, ж?ні т?зу, а?ылды, парасатты болу- на?ыз досты?ты? белгісі.
??рбы ??рдас тобынан Жоламан:
На?ыз досты? белгісі шыдам, сабыр.
Шын дос ?шін ?алайда
Тік ?атерге басы?ды.
Айыра біл алайда,
Досы?менен ?асы?ды - дегендей досты асы?пай та?дап, ?адірін білу керек.
Г?лжамила апай: ?андай адамдар бір бірімен дос бола алады?
Мадина: Бір -біріне пейіл ы?ыласы т?скен, жан ж?регі ?ала?ан,мінездері сыйымды адамдар ?ана дос бола алады.
Г?лдана: Достасу ізгі ниетті адамдарды? бір- біріне жа?сылы? жасау?а серттесіп, іс-?рекетке орта?тасуы. Достасу игі ?асиет.
Г?лжамила апай: Д?рыс айтасы?дар. Досты? игі ?асиет.
Г?лжамила апай: Кім Досты? туралы ?лы адамдар,а?ындар айт?ан ?ла?атты с?здерді біледі екен?
Н?ржанат: ?лемде екінші ?стаз ?бунасыр ?л Фараби айт?ан екен:
?рге ж?зген ?негелі ісімен
Та?да адал дос к?п адамны? ішінен.
Д?ниеде жал?ыз ?ал?ан- адамны? ?лгені,
?апашылы?ты? б?рі соны? басында.
Жанкелді: Махамбет ?теміс?лы батыр бабамыз :
Жа?сыменен дос болса?,
Алды?нан шы?ар електеп,
Жаманменен дос болса?
Сырты?ан к?лер ?сектеп.
Мустафа: ??тып айт?ан екен: Досы? мы? болса да аз деп біл,
Д?шпаны?ны? біреу болса да са?тасын.
С?лтанбек: Омар Хаям айт?ан екен:
Пайда жо? б?л заманда толы достан
Жа?сы ?ой ж?ртпен сирек жолы?ыс?ан.
Біреуге серігім деп сене ?алса?,
Алдымен са?ан соны? ?зі д?шпан.
Г?лжамила апай: Хадистерде де досты? туралы айтыл?ан екен:
Венера: №525 хадис : ?р бір м?сылман ?шін адал дос табу міндет.
Жанс?лу: №574хадим: Жерді атына ?арап, адамды досына ?арап тану?а болады.
Мадина:№705хадис:Досымен бір жыл бойы араздасып ж?ру оны? ?анын т?гумен бірдей.
С?лтанбек:Т?леген Айбергенов:
Досты? екен ?мірді? е? керегі,
Досты? болып д?ние д??геледі.
?зендегі тол?ындар дос боп а?ты,
?анымыздай ж?гіріп кеудедегі.
А?аш біткен дос болып тербнлнді.
Та?дыр дос?а ба?ытты те? б?леді.
С?йреп келе жат?андай бірнеше ?ол,
Бірнеше ?ол осынау жерде мені.
Гулсара: Т?леген Айбергенов:
Досты? деген таусылмайтын ?азына,
К?ктемде де солып ?алар г?л емес,
На?ыз достар,тіпті, сый да тілемес.
Сырлас болса? есігімді кір ?а?пай,
Шын дос болса? ша?ырмай кел тілегім,
Шын ша?ырсам са?ан ??сап тіл ?атпай,
Жауымны? да келетінін білемін.
Г?лжамила апай: ?алай ойлайсы?дар дос?а сын айту?а болама?
Арыстанбек: Мені? ойымша, егер сен досы?а ол туралы, оны? ?ылы?тары туралы не ойлайтыны?ды тура, ашы?тан ашы? айта алмаса? одан ?зі? туралы сондай шынды?ты ты?дамаса?, онда сендер бір- бірі?е шынымен сенбейсі?дер, бір -бірі?ді ??рметтемейсі?дер дер едім.
Г?лжамила апай: Жа?сы, енді екінші б?лімге к?шсек, Ж?йрік болса? шауып к?р б?лімінде мысалдар келтіріледі,осы?ан ?р топ сан та?дап жауап беруі керек.
1топ ?андай санды та?даймыз?
Достасу серік табу адамны? ба?ытына ба?ыт ?осады. Достасудан бірлік, бірліктен тірлік, тірліктен же?іс, жеміс, ?уаныш, ба?ыт туады. Олай болса балалар, іздегенде табылатын достарды? ?адірін біліп,ба?алайы?! Б?гін бізде ?атыс?ан Дос, Жандос, ??рбы-??рдас топтарына ?лкен рахмет айта отырып, ДОСТЫ? же?ді деп марапаттаймыз. Алтын уа?ыттары?ызды б?ліп келгендері?ізге к?п - к?п рахмет!
6 «Б» -сыныбы Достар ?нін хормен орындайды.
.