Саба?ты? та?ырыбы: «Фариза – поэзия падишасы»
Саба?ты? максат – міндеттері: Білімділігі:
О?ушылар?а
?аза? а?ыны, халы? жазушысы, журналист Фариза
О??арсынованы? ?мірі, шы?армашылы?ы туралы
м?ліметтер беру.
Дамытушылы?ы: Оны? шы?армаларын д?ріптеу, ?зіндік ерекшеліктерін аны?тау. Балалар?а поэзияны с?юге, т?сіне білуге да?дыландыру. М?нерлеп о?у да?дыларын жетілдіру.
Т?рбиелілігі: А?ынны? ту?ан жерге, елге даген с?йіспеншілігін жеткізу. Поэзия?а, Отан?а, тілге м?дениетке, ?аза? хал?ына деген с?йіспеншілікті арттыру.
Саба?ты? к?рнекілігі: А?ынны? суреттері, кітаптары, слайд, буклеттер.
Саба?ты? т?рі: сайыс саба?.
Саба?ты? ?діс – т?сілі: м?нерлеп о?у.
Саба?ты? барысы: І ?йымдастыру кезе?і:
7 «А» сынып о?ушысы: Бердіханова Меруерт
7 «?» сынып о?ушысы: Сала?баева Г?лназ
7 «Б» сынып о?ушысы: Дауылбаева Асемай
7 «В» сынып о?ушысы: Мусабекова Г?лмайса
7 «Г» сынып о?ушысы: ?ойлыбаева Ба?тыг?л
7 «?» сынып о?ушысы: Ме?ді?алиева М?лдір
7 «Д» сынып о?ушысы: К?небаева Ж?лдыз
?діл ?азылар ал?асыны? т?райымы: А?жігітова Тамара
М?шелері: Т?леген Ба?ыт, Изтур?анова Алия, Т?леген ??ралай, Са?ынды?ова Эльмира
Кіріспе с?з: ?айырлы кеш, ?ымбатты ?она?тар, жинал?ан ?ауым! ?аза?станны? Халы? жазушысы Фариза О??арсынованы? ?ле?дерін м?нерлеп о?у сайысына ?ош келді?іздер!
?аза? хал?ы орны толмас ?аза?а душар болды. А?иы? а?ын, халы? жазушысы Фариза О??арсынова 2014 жылы 23 ?а?тарда д?ниеден озды. ?аза?ты? б?тіндігін ойлап, т?тасты?ын арман еткен жыр алыбы, бірегей а?ынны? ?мірі мен шы?армашылы?ын елімізді? м?дениет ?айраткерлері, танымал т?л?алар ерекше ?имасты?пен еске алады.
Шын ?нер жайшылы?та емес, жан д?ниені? ?айшылы?ында туады. Ал дарын- Алланы? айры?ша мейір – шапа?аты т?скен пендесіне ?иял – ?ажайып н?ры. Ата к?ші, Ана с?ті, киелі топыра?ты? жебеуі, ?мір с?рген ортасыны? демеуі, тірлікті? то?сан тарау иірімі, жаны?а жайлы адамдарды? мейірімі сол н?р иесін ?айталанбас т?л?а ?ып ?алыптастырады. Бізді? ?аза? елі киелі, ?лы т?л?алар?а кем емес.
Соларды? бірі – ж?ректерді жан жылуымен ерітіп, поэзия ?леміні? биік шы?дарын ?з еркіне ба?ындырып, ?иял?а ?анат сермеген Атырауды? ару а?ыны, ?аза? ССР Жо?ар?ы Ке?есіні? ??рмет грамоталары мен «??рмет белгісі», «Парасат» ордендеріні? иегері, М?дени а?арту ісіне е?бегі сі?ген ?ызметкер, ?аза?стан Парламенті М?жілісіні? депутаты бол?ан халы? жазушысы Фариза О??арсынова.
Фариза О??арсынова 1939 жылы 25-желто?санда Атырау облысы Новобогат ауданыны? Манаш ауылында д?ниеге келген. Нарын ??мыны? арасында, асып – тас?ан байлы?ы болмаса да ?зіндік д?улеті бар отбасында д?ниеге келген. ?кесі еліне сыйлы, ашы? – жар?ын адам бол?ан. Ол ?кесіне арнап к?птеген ?ле?дер шы?ар?ан. Фариза ?кесінен жастай ?алып, анасы Халиманы? т?рбиесінде болады. Анасы к?п с?йлемейтін, с?йлесе ма?алдап с?йлейтін, аса а?ылды, рухани ?уатты, с?лу адам бол?ан. Фариза анасы ар?ылы ертегі, а?ыздарды кішкентайынан бастап ??ла?ына ??йып ?седі.
Б?кіл Алаш ж?рты ?зіні? ?рісі б?лек, ?аза?ты? жырын ?лкен ?лемдік биікке к?терген, ?аза?ты? жырын ?зіні? мына шынаша?тай дене жаратылысына ?арамай, алып ж?регімен, ?лкен ойыны? ке?істігіні? шал?арлы?ымен, с?зіні? ?айталанбайтын ?рнегімен бір ерекше биікке к?терген т?л?асын жо?алтып отыр.
«Рух жанартауы», «?жеттік ?айнары» атан?ан Фариза ?ашанда ?мір шынды?ын, а?и?атты жырлады. Ол ?з туындыларында безб?йрек, ?зімшіл, ?рк?кірек пенделерді? тіршілігіне сын к?збен ?арап, о?ырманын с?йкімсіз, с?мпайы мінезден аула? болу?а ша?ырды.
Фариза апамызды? а?ынды?ы ?з алдына бір т?бе, азаматты?ы ?з алдына бір т?бе, жалпы ?о?амда?ы кез – келген м?селеге ?зіні? а?ынды?, азаматты? ойын айтып отыратын кісі еді. Кейде батылы барып, батырып айтатын т?стары да аз емес болатын.
Барша ?аза?ты? жырын жырлап, м??ын м??да?ан а?ын отты жырларын н?зік лирикамен ?йлестіре білді. ?йел болмысын, жан д?ниесін Фаризадай с?йсіндіре жаз?ан ?аза? а?ыны кемде – кем.
Орысты? ?лы сыншысы Белинский айт?андай «?мір с?ру дегеніміз - сезу, ойлау, ?уану ж?не ?ай?ыру» дегендей, Фариза апамыз ?мірді с?ре білді. Себебі, ?р ?ле?індегі ?рбір с?з сезімнен ??ралды.
Фариза О??арсынова т?уелсіздік жолында?ы сі?ірген жан?иярлы? е?бегімен де ел есінде ?алары даусыз. Ол кісі ?аза?стан Республикасы Парламенті М?жілісіні? депутаты бол?ан, халы?ты? к?кейінде ж?рген т?йткілдерді батыл айта білді. Ширек ?асыр бойы ?дебиетпен біте ?айнас?ан а?ынны? шы?армашылы? м?расын таразылау ісі ?лі алда. ?аза? руханияты ?шін поэзия падишасы – Фариза О??арсынованы? енді м??гілік ?мірі басталды.
?ркімні? ту?ан жері, ту?ан ?лкесі бар. Ту?ан жерге, ту?ан елге деген махаббат ?р адамны? ж?регінен орын алады. О?ан а?ындар ?ле? жазса, сазгерлер ?н арна?ан. Сол сия?ты Фариза да ?зіні? ту?ан жерге деген ысты? ы?ыласын ?з ?ле?дері ар?ылы бере білді.
«Ауыл десе, жайлайды жанымды ?міт,
Сонда ?ана атардай та?ым к?ліп.
Жасыл шарды? бетінде жал?ыз но?ат
Мені м??гі тартатын са?ындырып.»деп ту?ан ауылына деген махаббатын білдіреді.
Фариза ?ле?дері о?ырмандарды? жан азы?ына айнал?ан ?ымбат д?ние. Ол – м??алім ?шін т?рбие ??ралы. К?ркемс?з майданында а?ын?а, жазушы?а т?н ерлік, батылды?, адалды?, ?лтжандылы?, намыс?ойлы? сия?ты адамгершілік – азаматты? ?асиеттерді? ас?ар биігінен к?рінген а?ын. Фариза жырлары кейінгі ?рпа?ты ар – намыс?а, ерлікке, н?зіктікке, ананы, ?кені, ту?ан жер, адамзатты с?юге бастап апаратын а? жол іспетті.
А?ынны? беріліп, шабытпен ке? жырла?ан та?ырыбы – махаббат, с?йіспеншілік. А?ын жырлары ал?аш?ы сезімді, ??мартуды, адамны? басында?ы кейбір с?тсіз сезімдер, біреуі с?йіп, екіншісі с?ймеген, біреуі адал екіншісі опасыз сия?ты ??лап – жы?ылу с?ттерін бейнелейді. Ал?аш?ы махаббатты? алауына ?ртенген жастарды? сезіміне, ?сіресе ?ыз баланы? ал?аш?ы сезіміне а?ынны? махаббат лирикасы шипа ем, жанына дауа болары аны?.
Ф. О??арсынова – биік сезімні? а?ыны. Оны? к??іл – к?й ыр?ына тез берілетіні, жаны тез жараланатыны да осыдан. Б?гінгі адам жанына, сезіміне о?ыс ?сер ететін жа?дайларды? к?птігі ?лгендерді? ?ана жанын ауыртпайды. Фариза к??ілін жайла?ан адалды?, ?семдік, жа?сылы?ты ?ана м?рат т?т?ан арман – тілек к?нделікті ?мір ?айшылы?тарымен ?йлесімге келмейді де, а?ын сезіміне кері ?сер етеді.
Фариза апамызды? ?ле?дері ?р ты?даушыны? ж?регіне тере? ой салып шабыттандырады. ?аншама жанды ?ара ?ле?мен ж?батып, халы?ты? с?йіспеншілігіне б?леніп ж?рген сондай ?айталанбас т?л?а, поэзия падишасы а?ын Фариза О??арсынова адалды?, намыс?ойлы?, жаны да, ары да таза ерлерге лайы? биіктерде ?ана к?рінген а?ын, ?ашанда сол биігінен к?ріне берсін дейміз.
Саба?ты? кезе?дері:
І кезе?: А?ынны? ?ле?дерін ?а?аз бетіне жазып, ?діл ?азылар ал?асыны? алдына алып барады.
ІІ кезе?: Сайыскерлер реттік н?мірлерін аны?тайды.
ІІІ кезе?: ?діл ?азылар ал?асы ?а?азда?ы жазыл?ан а?ынны? ?ле?дерінен бірін та?дап, сайыскерге сол ?ле? жолын айтуын с?райды.
І? кезе?: ?орытындылау, же?імпаз о?ушыны аны?тау
?орытындылау: ?орыта айт?анда, Фариза а?ынны? адам жанын бірден баурап алатын н?зік сырлы, ж?рек елжіретер ?ле?дері кеуде?ді к?йсанды? сазындай к?йге толтырып, ой - сана?ды дауылдай сапыратын сипатымен ерекшеленеді. Са?ла? а?ынны? жау?ар жырларын б?кіл ?аза? жаппай о?ып, жаттап ж?р десек, асырып айт?анды? болар еді. Ал оны? отты ?ле?дері барша ?аза?ты? жырын жырлап, м??ын м??дау?а арнал?анды?ын айтса?, ?рине, ?ателеспейміз.
?адірлі ?она?тар! Осындай жан д?ниемізді байытатын, ?инал?анда рухани байлы?ымызды ке?ейтетін поэзияны? падишасы болып, халы?ты? с?йікті а?ыны болып ж?рген, ?мірін ?ле? деп ???ан, ?аза? жырында ?зіндік а?ынды? ?лемімен аты шы??ан ?аза?станны? халы? жазушысы Фариза апамыз?а арнал?ан кешіміз де
