Сабақ тақырыбы: Ашық және қысаң дауыстылар
Сабақтың мақсаты: Дауысты дыбыстардың ашық, қысаң дауыстылар туралы түсінік беру. Айтылу ерекшеліктерін ұғындыру. Сөз жасау, сөйлемді дұрыс құру тәсілдерін таныстыру.
Сабақтың дамытушылық мақсаты:
алынған білімді есте сақтауға дағдыландыру, логикалық ойлау қабілеттерін, нақты, дәлелді сөйлеу, талдау дағдыларын дамыту.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты:
Орындалатын тапсырмалар арқылы бір-бірін тыңдауға, сыйлауға дағдыландыру. Басқаның еңбегін әділ бағалауға тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту сабағы.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, талдау, жаттығу орындау, ойлау, дәлелдеу.
Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, оқулық, қосымша әдебиеттер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу. Сыныпты үш топқа бөлу. Топтарға ат қою. Сабақтың тақырыбымен таныстыру. Топтардың өздеріне сабаққа мақсат қойғызу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру .
1. Фонетика нені зерттейді?
2. Дыбыс дегеніміз не?
3. Тіл дыбыстары қалай жасалады?
4. Қазақтың төл дыбыстарын ата.
5. “Әліп би” сөзінің мағынасы қандай?
6. Дауысты дыбыстар қалай жасалады?
7. Жуан, жіңішке дауыстыларды ата.
ІІІ.Жаңа сабақ:
Дыбыстар: дауысты, дауыссыз
Дауысты дыбыстыр: тілдің қатысына қарай:
1) жуан: а, о, ы, ұ, у
2) жіңішке: ә, ө, і, ү, е, э, и, у
Жақтың қатысына қарай:
1) ашық: а, ә ,о, ө, е, э
2) қысаң: ы, і, и, у, ұ, ү
« Кітап- досың , ақылшың. (оқулықпен жұмыс)
244 – жаттығу. Мәтінді оқып, ашық дауысты дыбыстарды табыңдар.
245 – жаттығу. Мына жұмбақтардың шешуі қай дыбыс? Дауыстылардың қайсысына жатады?
246 – жаттығу. Мәтіннен ашық дауысты дыбыстарды бір бөлек,
қысаң дауысты дыбыстарды бір бөлек теріп жазыңдар.
Мақал – сөздің мәйегі. 1. Бірыңғай дауысты дыбыстан басталатын мақалдар айтыңдар .
2. Жалғасын тап.
Көп жасаған білмейді, …………….( көп көрген біледі)
Біреуге ор қазба, ………………..(өзің түсесің)
Кітап — ………………………(білім бұлағы)
Отан үшін отқа………………(.түс, күймейсің)
Адасқан әріптер
і, м, б, л, і - білім
к, р, е, м, т, е,е, - керемет
к, т, е, м, е, т, е - текемет
с, ұ, з, а, т - ұстаз
ғ, м, л, ы, а - ғалым
ә, і, п, р - әріп
о, у, ш, қ, ы - оқушы
Біліміңді байқап көр. Шығармашылық жұмыс. «Менің сүйікті жыл мезгілім» тақырыбына эссе жазу. (видео көрсетіледі)
Тест тапсырмасы
1. Қазіргі әліпбиімізде қанша әріп бар?
А) 10 Ә) 41 Б) 42
2. Қазақ әліпбиіне тән дыбыстардың саны қанша?
А) 7 Ә) 12 Б) 9
3. Тіл дыбыстарын зерттейтін тіл білімінің саласы қалай аталады?
А) синтаксис Ә) фонетика Б) лексика
4. Дауысты дыбыстарды тап.
А) а, ә, ө, о Ә) б, ж, л, р Б) қ, ғ, м, н, ң
5. Жуан дауысты дыбыстарды ажырат
А) а, ә, б, в, ң Ә) й, п, а, о, м, л Б) а, о, ұ, ы
6. Ашық дауысты дыбысты тап.
А) а, ө, у, ү, ұ Ә) а, ә, о, ө, е, э Б) ұ, ү, ы, і, и
7. Жіңішке дауысты дыбыстарды тап.
А) а, ө, у, ү, ұ Ә) а, ә, о, ө, е, э Б) і, и, е, э, ү
8. Қысаң дауысты дыбыстарды көрсет.
А) о, ө, ұ, ү Ә) ы, і, и, у, ұ Б) қ, к, с, з, д
9. Қосарлы дыбыстар қандай дыбыстар?
А) а, ө, у, ү, ұ Ә) а, ә, о, ө, е, э Б) ұ, э, я
10. Қазақ тілінде дыбыс саны қанша?
А) 32 Ә)28 Б)37
Үйге тапсырма.
1. Ереже жаттау.
2. Өтірік өлеңдер табу немесе шығару және солардан ашық, қысаң дауыстыларды тауып келу.
Бағалау.
