Та?ырыбы: Денні? саулы?ы-басты? байлы?ы

Тақырыбы: Деннің саулығы-бастың байлығы

Мақсаты: Жас ұрпаққа “ Қазақстан – 2030” бағдарламасының басты міндеттерінің бірі – салауатты өмір салтын қалыптастыру туралы насихаттау, адам денсаулығының қымбаттылығын, өмір сүру үшін қажеттілігін, бағалы байлық екендігін түсіндіру

оқушылардың өмірге, әсіресе адамзат ұрпағына деген

аяушылық сезімін, аурудың алдын – алуды үйрету, жаман әдеттен бойларын аулақ ұстауын, оқушының санитарлық – гигиеналық талаптарға сай болуын қалыптастыру, дамыту;

болашақ қоғамның салауаттылығы әр адамға байланысты екенін, денсаулықты сатып алуға болмайтынына байланысты, спортпен айналысу, таза ауада серуендеу, еңбек етудің пайдасы туралы пікірлесу

Сабақтың түрі: Ашық тәрбие сағаты(семинар сабақ)

Әдісі: презентация,сұрақ-жауап,топтық жұмыс

Барысы: Жүргізуші:

Денсаулық – адамның ең қасиетті де құнды, қайталанбас, жоғалса қайта орнына қиындықпен келетін, орны толмас асыл қазынасы. Біз осы жаңа ғасырдан күтер үмітіміз көп. Сондай-ақ қазіргі заманда адам ағзасына тиер залалы да жетерлік. Тірі ағзаға тиер экологиялық үш фактордың әсері осы таңда айтпаса да көзге шыққан сүйелдей болып көрініп тұрғаны анық.

Елбасымыз Н.Назарбаевтың “Қазақстан – 2030” бағдарламасында Қазақстан азаматтарымыздың ертеңі бүгіннен басталатынын көрсетсе керек.

Салауатты өмір салтының мақсаты - өмір сүрудің мағынасы терең екендігін білдіруде.

Ішімдік, темекі, нашақорлық – адамның жауы. Бұл жолдан аулақ жүру керек. Басты байлық денсаулық екендігіне сіздердің көздеріңізді жеткізгіміз келеді.Олай болса, біздің бүгінгі тәрбие сағатымыз “ Деннің саулығы - бастың байлығы” тақырыбында өтеді.

1.Оқушылар зиянды заттардың алдын-алу жолдары туралы үйден презентация дайындап,қорғайды.

1-оқушы:Темекі туралы мағлұмат береді.

Құрамында никотин және 4 мыңға жуық улы зат бар.

Темекінің елі Америка болып табылады.

Колумб және достары 1511 жылы Petrus (Tabaccoc) атымен Испанияға және Португалияға әкелді.

Темекі жапырағында танин, желім,шайыр,крахмал және алколоидер бар өсімдік.

Темекінің адам ағзасына тигізер зияны:

1.Адам өмірі қысқарады

2.Өкпесі ауырады

3. Тыныс алу мүшелеріне зиян

4. Қан тамырларын тырыстырады

5. Жазылмайтын жара пайда болады

2-оқушы:Ішімдік туралы мағлұмат береді:

1. Ішімдік – “этил спирті” немесе “этанол” деп те аталады.

2.Әр түрлі жеміс- жидектерден, тұқымдардың ашытқысынан жасалады.

3.Этил спирті- мөлдір әрі түссіз болып келеді.

4.Ішімдіктің кейбіреулерінде спирттің мөлшері 40 % градусқа жетеді.

Арақтың адам ағзасына тигізер зияны:

1.Тыныс алуы баяулайды

2. Жүректің соғысы әлсірейді

3. Жүйкеге әсер етеді

4. Ағзаның іс-қимылы өзгереді

5. Дененің жылуы төмендейді

Ішімдіктің адам ағзасындағы мүшелерге зияны:

Тамақ, жүрек,бауыр,бүйрек,жыныс мүшелері,қан айналымы,ми,өкпе,асқазан,

аш ішек,буындар мен еттер

3-оқушы: Есірткі туралы мағлұмат береді:

1.Грек тілінде “ ұйқы” мағынасын білдіредіретін “ Narke” сөзі ағылшын тілінде “Narkotik” деген сөзге айналған.

2.Құрамында мастандыратын, ашуландыратын, тыныштандыратын, сергітетін заттар бар.

3.Адамның орталық жүйке жүйесіне әсер етіп,рухани және физикалық тепе-теңдікті бұзады.

4.Түрлері өте көп.

Нашақор» («Наркоман») термині гректің «narko» - естен айрылу «mania» - жындану, есінен ауысу деген сөзінен шыққан. Нашақорлықтың салдарынан тек қана ішкі дүние мүшелері ғана зақымданып қоймайды, сонымен қатар: жүрек, жүрек тамырлары, жүйке, ас қорыту, эндокриндік жүйелер де зақымдалады. Нашақорлық жұқпалы ауру іспетті, бірақ онымен көбінесе өз еркімен ауырады. Нашақор адам 1 жылда кем дегенде 5 адамды осы әрекетке тартып, ауруын жұқтырады. Ресми деректер бойынша, Алматы қаласында 30 мың адам есірткіге тәуелді екен. Отыз мың нашақор дегеніміз - бәлемен кездесіп, қырсыққа ұрынған отыз мың отбасы, жүзден астам адамдар. «Есірткі егіп көргенің, ажалдан бұрын өлгенің» демекші елімізде нашақорлықтың адам өміріне өлім ажалын себуші «ВИЧ» инфекциясын жұқтырудың бірден – бір жолы екенін, күнделікті ақпарат құралдарынан, теледидардан естіп, көріп жүрміз. Олай болса, нашақорлық туралы, оны болдырмаудың жолдары жөнінде оқушылар не дер екен, соны тыңдап көрелік.(оқушылар дайындаған презентациясы бойынша сөйлейді)

Жүргізуші:

Дені саудың – жаны сау. Әрине денің сау болмаса, рухани сауыға алмасың тағы бесенеден белгілі.

Бүгінгі дені сау ұрпақ – елдің ертенгі жалғасы.

Халқымыздың тіршілігі мен бірлігі, жарқын келешегі көп ретте денсаулық мәдениетінің қаншалықты дәрежеде қалыптасуына байланысты. Денсаулық – ел дамуының басты арқауы. Денсаулық сақтау біздің өміріміздегі келелі мәселелердің, үшінші мыңжылдыққа атаған еліміз үшін өзекті міндеттердің бірі.

Жеке адамның да, мемлекеттің, қоғамның да басты байлығы – денсаулық. Осынау байлығымызға балаған денсаулығымыздың қамын ерте бастан ойлауымыз қажет екенін естен шығарып алатынымыз өкінішті-ақ. Ынтымақ, бірлігі жарасқан елімізде адам денсаулығын нығайту жолында үкіметіміз ерекше көңіл бөліп отыр. Республикамызда салауатты өмір салтын сақтау барысында Елбасы Н.Назарбаевтың бастауымен «2002 жыл – Денсаулық жылы» жарияланғаны баршамызға аян.

Табиғаттың ең қымбат жемісі – адамдардың өз денсаулығына көңіл бөлгені - өзін-өзі сыйлағаны.Осыдан-ақ табиғаттың берген сыйы тұла бойына таза қарап, өмірдің соңына шейін денсаулығы зор болып, адам атына кір келтірмей өту абзал.

Адамның денсаулығы - өмір тіршілігінің ең бірінші  шарты болып табылады. Сондықтан үкіметіміз денсаулық сақтау ісіне, адамдарымыздың дені сау, ағзасының күшті болуына үнемі қамқорлық жасап отыр.

Дені сау болса, адамның өзі де, жан-жағындағы адамдар да бақытты.

Адамға денсаулықтан не бар қымбат,

Ауру төнсе кең дүниені тар қылмақ,-дегендей, өкінішке орай, қымбат байлығымызға кереғар әсерін тигізетін зиянды нәрселер де баршылық.

Бір кездері мақтаныш көріп,жерге салып тастаған сан түрлі зауыттардың түтіні адам ағзасын тұншықтыруда. Шашты тік тұрғызар «Семей полигоны» аталған аймақта әлі күнге шейін ауру балалар дүниеге келуде. Айдаһардың үш басындай арақ, темекі және наша – ауруға жол ашатын мүмкіндіктердің басты себептері. Нашақор адамдар - өмірлерінен күдер үзген, болашағы жоқ адамдар деп ойлаймын. Саралап алсақ, осының барлығы адам қолымен жасалып, қоғамның ілгері дамуына кері әсерін тигізуде.

Ашық аспанымызға қара бұлт төндірген заман кеселдерінен арылу, арылту – көкірегі асу, көзі ашық әрбір азаматтың борышы.

Жаңа ғасыр табалдырығынанаттанған болашақтың тағдыры – оның денсаулығында. Ұлы Абай атамыздың «Бес нәрсеге ғашық бол, бес нәрседен қашық бол» қағидасын берік ұстап, ертедегі ата-бабаларымыздың әскерлі сөз мәйектерімен жеткізе білген денсаулық жайлы ойларының қадірін түсіне білу керек.

Сау дене, азат ақыл, адам көңіл,

Үшеуімен бақытты  болады өмір,- дегендей, өмірге адам болып келген соң, адам болып өту, өмірімізді мәнді де, сәнді өткізу, келешекке оң көзқараспен қарау – міндетіміз. Бұл өмірді дұрыс өткіземін десең, салауатты өмір салтын ұстан.

Салауаттылық – саулық кепілі, ал саулық – байлық негізі.

Өркениеттің жолындағы елдің ертеңі – халқының саулығына байланысты. Дені сау халық – бай халық, халқының дені сау болып тұрса, мемлекеттің де мықты болып тұрары сөзсіз. Жаны сұлу, тәні сау ұрпақ, саған аманат еткен тәуелсіз мемлекетіміздің алтын кілтін жоғалтпай, көк туын көкке қарай  биік көтер!

Есірткі, нашақорлық – азаматты жұтатын аждаһа екенін бір сәт естен шығармайық!

Өміріміз - өз қолымызда. Біздің бақытымыздың оннан тоғызы денсаулығымызға байланысты. Адамға өмір бірақ рет беріледі. Бұл ретте оның денсаулығы мықты, рухы күшті болғаны абзал!

Жаңа ғасыр азаматы – дені сау, рухани бай адам!

Оқушылар стикерге әлемге денсаулық тілейміз деп өз тілектерін жазып,глобусқа жапсырды.

Сабақ аяқталды.