М??а?али Ма?атаевті? 85-жылды?ына арнал?ан ?деби кеш.

Мұқағали Мақатаевтің 85-жылдығына арналған әдеби кеш.

Мұғалім:-Бүгінгі кеш ақиық ақын Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығына арналып отыр. “Жарсыз өмір-мен үшін өмір емес....” атты әдеби сазды кешімізді ашамыз. 1-жүргізуші:-Поэзия!Менімен егіз бе едің? ......................Сен мені сезесің бе, неге іздедім? .....................Алауыртқан таңдардан сені іздедім, ....................Қарауытқан таулардан мені іздедім. Сені іздедім кездескен адамдардан, Бұлақтардан, бақтардан, алаңдардан, Шырақтардан, оттардан, жалаулардан Сені іздедім жоғалған замандардан... 2-жүргізуші:- Сегодняшний вечер, посвящен великому сыну казахской земли Мукагали Макатаеву. Сегодня это имя символизирует казахскую поэзию. Что он писал о себе “пройдут года, придет новое поколение и оно поставит нас на свои места. Испокон веков так было, так есть, так будет. О себе я скажу: я ровесник 21 века, а может быть и родственник еще дальних поколений.” 1-жүргізуші:- Отырардай опат болған қала жоқ па, жарандар, Тату-тәтті бармысыңдар, армысындар, адамдар! 2-жүргізуші:-Қош келдіңіздер, өнер сүйер, өлең сүйер қауым! 1-жүргізуші:-Үй тұрар шумақтарын қойсаң қалап, ...................... Өлеңдері өзіңдей жайсаң ғажап. ..................... Азамат ірі ақын боп, ұлы ақын боп, .................... Қайта туған балаңды қарсы ал, қазақ. 2-жүргізуші:-Шетінен өлең-жырды шұғылады, ......................Әр қыры әр түске еніп құбылады. . .....................“Зертте мені” деп еді,Мұқағанды біз ...................... Түсініп болған жоқпыз ұғып әлі. Шын поэзия жасырынып тұрған дүние сұлулығының шымылдырығын сыпырып тастайды дейді. Ендеше, кезекті өлеңге берейік. 1-Оқушы:-М.Мақатаев достық пен махабатты, поэзия мен табиғатты жыр еткен.Бірақ ақынның өлеңдерінің ішінде ерекше орын алған тақырып, ол-Отан. Мақатаевтың поэзиясында Отанға деген ыстық сезімі сарқылмаған. Отан деген не? Бұл сұраққа ақынның келесі өлеңімен жауап береміз. “Отан” өлеңі оқылады. 2-оқушы:- Ақынның туған жері, кіші Отаны-Қарасаз. Бұл өңірдің әсемдігі, таза ауасы, мөлдір бұлақтары, көрікті жерлері-Мұқағалиды ақындық жолға жетелеген бұлақ көзі. “Туған жер”, “Қарасаз” деген өлеңдерінде ақын өз еліне, жеріне деген махабатын оқырманға жеткізген. “Қарасаз” өлеңі оқылады. 3-оқушы:- Счастье Макатаева заключается в том, чтобы жить в своем Отечестве со своим народом. Но превыше этого для него- счастье самого народа и родной земли. Сколько в этом благородства и настоящего патриотизма! Неиссякаемая любовь поэта к родной земле, к своему народу глубоко трогают душу. Поистине - нам есть чему учиться у Макатаева. В разное время слово счастье понимали по разному, “счастье” было богатством. А как поэт понимает “Счастье”? Ән- “Саржайлау”. 2-жүргізуші:-Жігітінен қазақтың дос таба алмай, ......................Қыз да болсаң мен саған мұн шағамын,- деп Мұқағали туралы қазақ жерінің үлкен ақыны Фариза Оңғарсынова жазған. Фариза-Мұқағалидің өз мұңын, назын айтып, бөліскен досы, әріптесі. :Жүргізуші:-“Фариза” өленің тыңдаңыздар! 5-оқушы:-Ең бірінші бақытым-Халқым менің, ................ Соған берем ойымның алтын кенін... деп өзі жырға қосқан, сенімін артқан, жырын аманаттаған “қалың елі- қазағының” махабатына бөленген, тамырын оқырман ойы мен санасында, халқының жүрегі мен жанына, елінің көкірегі мен жадына –уақыт желі, заманалар дауылы шайқай алмас тереңге жіберген ақын жаңа ғасыр қақпасын ентікпей, еркін ашып, жаңа мыңжылдық айдынына шығып отыр. Кезекті өлеңге берейік. 1-жүргізуші:- “Ең бірінші бақытым халқым менің” деген өлең жолында қандай ұлылық жатыр десеңші. 6-оқушы: Ақынның әкесі Сүлеймен өте қарапайым, жұмысқа берілген адам болған. Соғысқа кетер алдында ол ұжымшар төрағасы болған. Соғысқа аттанып, елге оралған жоқ. Әкесіне арналған өлеңдерінде ол әкесімен сырласып, ақылдасып отырғандай. “Әке” өлеңін тыңдаңыздар. 7-оқушы:- Жыр жазу- Мұқағали үшін ұйқас құру емес, алып табиғатпен тілдесудің, жанды жаратылыспен сырласудың, ой мен парасат, таным мен талғам- Мұқағали поэзиясының қос қанаты. Ойы- тұнық, парасаты- биік, талғамы- таза, танымы- терең өленнің өрісі кең. Қазір ақынның табиғатқа арнап жазған “Сап-сары жапырақтар...”, “Айхай, көктем”, “Бесік көл” өлеңдерін қабыл алыңыздар. 2-Жүргізуші:-Мұқағали атамыздың табиғатқа бала кезден ықыласы зор болған. “Мақпал түніне, самал желіне, сылдырап аққан суына елтіп өскен” ақын. 7-оқушы “Сап-сары жапырақ” өлеңін оқиды. 8-оқушы “Айхай, көктем” өлеңін оқиды. 9-оқушы “Бесік көл” өлеңін оқиды. 1-жүргізуші: - Сәлем бер бара қалсаң Мұратқа, .................... Тыныштық деп алдымен айт, сұратпа. ...................– Тыныштық па, тыныштық па, балалар? ...................Деп отырар қысы-жазы, шуақта. 2-жүргізуші:- Шатынаған соғыс салған, сызаттан ........................Кәрі кеуде жалын атқан, сыз атқан! .......................Төрт баланы тыныштыққа құрбан қып, ......................Төрт келінді төрт адамға ұзатқан. 10-оқушы: Балалық шағым: “Біз жалаңаяқ бала болдық, ешкі куған, терезелерге тас лақтырған” ,- деп оқын өзі еске алады. Кейін соғыс бәрін өзгертті. Ақын балалық шағын аңсайды және сол кезде үлкен сүйіспеншілікпен еске алады. “Сәби болғым келеді” өлеңін қабыл алыңыздар. 11-оқушы:- “Жазылар естеліктер...” өлеңін оқиды. 1-жүргізуші:- Қарасаз, қара шалғын өлеңде өстім, ......................Жыр жазсам, оған, жұртым, елеңдестің. .................... Өлсе өлер Мұқағали Мақатаев, ....................Бірақ та өлтіре алмас өлеңді ешкім!- деген еді. 2-жүргізуші:- Тірлігіңде шекпен кимей, шен алмай, ....................... Еңбегіңнің қызығын да көре алмай, .......................Өрт боп жанып етіп кеткен ақынға ......................Мәңгілік қып өмір берген өлеңді-ай! Шынында да Мұқағалидің өлеңдері де, өзі де ешқашан өлмек емес. Кеш соңында “Есіңе мені алғайсың” әні орындалады. 1-жүргізуші:- На этом вечер посвященный великому поэту казахской земли М .Макатаеву закончен.