Бала е?бегін ?анау?а к?рес 12 к?н

Бала еңбегін қанауға жол жоқ!

Балалар… Бұл тақырып әр кез өзектілігін жоғалтпайды. Бұрын біз: «Балалар – біздің болашағымыз» десек, қазір «Балалар – біздің бүгініміз» екенін ұғынамыз. Халықаралық статистика мәліметіне сүйенсек, дүние жүзінде 200 миллионнан астам кәмелетке толмаған жасөспірімдер ересектер қатарында жұмыс істейді, олардың жартысынан көбі бала еңбегінің ең ауыр түрлерімен айналысуға мәжбүр. Көбіне жасөспірімдердің еңбегі үлкен мегаполистерде, ауыл шаруашылығында, кәсіби біліктілікті қажет етпейтін салаларда пайдаланылады. Қазақстан да осы елдер қатарында.

Осы орайда жұмыс берушілер ата-ананың рұқсатынсыз балаларды неге жұмысқа қабылдайды деген сұрақ туындайды. Көп жерде кездесетін бұл дәйекті былай түсіндіруге болады. Жас баланың еңбегі ересек адаммен салыстырғанда әлдеқайда арзан және балалар кейбір еңбек түрлерін физикалық тұрғыдан ересектерден едәуір жақсы атқарады деген пікір бар.
Бала еңбегін жою – Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҰ) жариялаған барлық адамдарға бірдей еңбек жағдайын қамтамасыз ету міндетінің құрамдас бөлшегі болып табылады. ХЕҰ бала еңбегімен күресті жеке мәселе ретінде емес, мемлекеттердің әлеуметтік және экономикалық дамудағы қолға алған міндеттерінің ажырамас бөлігі ретінде қарастырады.
Қазақстанда 2005 жылы ХЕҰ ИПЕК бағдарламасы жүзеге асырылуынан бастап, бала еңбегінің ең ауыр түрлері мәселесі тұңғыш рет республика көлемінде көтерілді. Бұғанға дейін Қазақстанда бұл мәселе жоқ деп саналды. Әдетте, ауылдағы күнделікті тұрмыста балалар отбасына қолғабыс етіп, көмекші болады, бірақ бала еңбегінің олардың денсаулығына, дамуына тигізген кері әсері елеусіз қалады.
1 маусымда Халықаралық балаларды қорғау, ал 12 маусымда – Бүкіләлемдік бала еңбегін қанауға қарсы күрес күні аталып өтіледі. Жыл сайын 1 және 12 маусым аралығында Қазақстандағы бала еңбегі мәселелерін жою және алдын алуға арналған «Бала еңбегін қанауға қарсы 12 күн күрес» атты ұлттық ақпараттық науқан өткізіледі.
12 күндік акцияның міндеті бала еңбегі мәселесіне қоғамның назарын аударту, балалардың құқықтарын қорғау, сонымен бірге, түрлі елдердің, соның ішінде Қазақстанның осы мәселені шешу жолдарын анықтау.
Аудан бойынша «Бала еңбегін қанауға қарсы 12 күн күрес» іс-шарасы өтеді. Жоспар бойынша сурет салу, шығарма жазу, дөңгелек үстелдер, ашық сабақтар, рейдтер т.б. іс – шаралар жоспарлануда.

Осыған орай «№35 орта мектеп» мемлекеттік коммуналдық мекемесінде «Біз бақытты балалық шақ үшін» ұранымен «Бала еңбегін қанауға қарсы 12 күн» атты іс- шара жүйелі түрде өтеді. Бірінші кезекте ұстаздар қауымы, мектеп әкімшілігі, ауыл ақсақалдары, ауыл турғындарымен тығыз байланыста болып ата-аналарға балаларға түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Балаларды еңбекке баулумен қанаудың ара жігін ажыратып түсіндіріп отырады.

Балалар не үшін қаналады деген сураққа жауап іздесек қазіргі жағдайда әлемдегі экономикалық дағдарыс, отбасындағы табыс көзінің аздығы жетіспеушілік, заман ағымына сай балалардың өз қатарынан қалмай жетістікке жету армандаған дүниелерін қол жеткізу үшін ұмтылу баланы шамадан тыс еңбек етуге итермелейді.

Бала еңбегімен тиімді түрде күресу үшін, ең алдымен, осы мәселе жөнінде қоғамда қалыптасқан пікірді өзгерту қажет. Бала еңбегі тұрмысы нашар отбасылардың табыс көзі немесе өзіндік еңбек етудің бастапқы тәжірибесі ретінде қарастырылмауы қажет. Балалар уақытынан бұрын есейіп, нан табудың көзін іздеп, білімсіз қалуы дұрыс емес!
Біз қоғамды акцияға қосылып, бала еңбегін қанауға жол жоқ деуге шақырамыз.
Сондықтан балаларды жастайынан тәрбиелеп, сабырлыққа қанағатшылдыққа өзінің шамасына қарым-қабілетіне қарай еңбек етуге үйретсек бүкіл қоғамды осы бағытқа жұмылдырсақ бала еңбегінін қаналуына жол бермейміз ғой деп ойлаймыз.

Іле ауданы «№35 орта мектеп» МКМ

Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары К.Майлыбаева