Салауатты ?мір – к?тері?кі к??іл
Та?ырыбы: Салауатты ?мір – к?тері?кі к??іл. (ашы? т?рбие са?аты)
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушыларымызды? салауатты ?мір салты жайлы білімдерін тере?дету, адам денсаулы?ыны? ?ымбаттылы?ын, жат ?ылы?тардан са?тай отырып, ?мір с?ру ?шін ?ажеттілігін, ба?алы байлы? екендігін т?сіндіру. денсаулы? туралы т?сінік беру. Денсаулы?ты? негізі ?имыл, спорт, д?рыс тама?тану, таза ауада ж?ру екенін балалар?а ??ындыру. Жаман ?деттерден са?тандыру, ішімдік пен темекіні? жас организмге зиянды екенін насихаттау.
Дамытушылы?: ?з денсаулы?тарына жауапкершілікпен ?арау?а, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту, с?йлеу шеберлігін жетілдіру.
Т?рбиелеу: ?зін - ?зі к?те білуге, тазалы??а, ??ыптылы??а, ?демілікке, салауатты ?мір салтын ?алыптастыру?а т?рбиелеу.
К?рнекілігі: Интерактивті та?та, плакаттар.
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру кезе?і:
Кіріспе с?з.
М??алім: Б?гінгі саба?ымызды Н. ?. Назарбаевты? с?зімен баста?ым келіп т?р: «Дені сау с?би ?р отбасыны? ?уанышы, ба?ыты. Ал денсаулы?ы мы?ты с?би халы?ты? болаша?ы, Отаныны? сенімді тірегі.»
??рметті о?ушылар «Салауатты ?мір - к?тері?кі к??іл» деген т?рбие са?атымызды ашы? деп жариялаймыз. Б?гінгі т?рбие са?атымызды? жоспарымен таныстыра кетсек:
Жоспар (слайд)
I. Жа?сыдан ?йрен,
Жаманнан жирен.
а) ж?мба? кейіпкер
б) жа?даяттар
II. Зиянды ?деттер (м??алім)
III. Медбике ке?есі.
IV. Денсаулы? - зор байлы?.(с?ра? - жауап)
V. Сергіту с?ті.
VI. ?орытынды.
Б?л б?лімдерді? барлы?ы да б?гінгі ?рпа? т?рбиесі ?шін ма?ызды м?селелер болып табылатынына біз сенімдіміз. «Дені сауды? жаны сау», «Жа?сыдан ?йрен, жаманнан жирен»деп ?аза? хал?ы айтпа?шы ?азіргі кезде келер ?рпа? жаман ?деттерге ?йір, еліктегіш болып ?сіп келе жат?аны кім - кімге де а?и?ат. О?ушылар жаман ?деттер деп отыр?анымыз ?андай ?деттер?
О?ушылар жауабы.
М??алім: шылым шегу, маск?немдік, наша?орлы?, ?рлы?, ж??палы аурулар, б?за?ылы?.
«Ара? - ары?а н??сан, темекі тегі?е н??сан»демекші балалар б?л зиянды ?деттерден аула? болуымыз керек.
О?ушылар бізге б?гін ж?мба? бір кейіпкер хат жолдап отыр екен со?ы о?ып к?рсек.
?зімнен ?зім сыр таптым,.
?ле алмай ж?рген сыр?атпын.
Шіріген картоп сия?ты,
Б?рышында ?ал?ан бір ?апты?.
?зімнен ?зім тістенем,
Істеген ісіме ?кінем.
?мытайын десем ?ор?амын,
К?рмейтін с?мды? т?с к?рем.
Ж?мба? кейіпкерді? хаты
?ымбатты о?ушылар 14 - 15жасымда ?лкен бір ?кінішке тап болдым. Сол 8 - 9сыныптар мен ?шін естен кетпес уа?ыттар. Кейбір жандар естен кетпес деп ?уаныш пен шатты??а толы кездерін айтса мен ?шін естен кетпес деген с?з ?мірімдегі е? ауыр с?з. Неге енді сол 14 - 15жасым ауыр кез екенін мен сіздерге ??гімелеп берейін. Мені? жолымды ?айталамасын деген ниетпен сіздермен сыр б?ліскелі отырмын.
Мен бастауыш сыныптан бастап ал?ырлы?ымен ?нерлілігім, ?ш?ыр білімні? ар?асында к?зге т?стім. Сол 6 жасымнан бастап 14 жас?а дейін білімді ал?ыр болып ?скен о?ушы 8 сыныптан бастап м?лдем бас?а адам?а айналды. К?рт былай ?згеруіме себеп бол?ан жа?дай ал?аш?ы махаббат. Мен сынып?а жа?адан келген бір ?ыз?а ?ашы? болдым, ол ?ыз мені? сезіміме жауап ?айырма?ан со? мен ?мірден т??іліп, жаман жол?а т?сіп кеттім.
К?шедегі жаман балалармен темекі тартуды да ?йреніп, кейін саба?тар?а да м?н беруді ?ойдым. С?йтіп ж?ріп 8 сыныпты? 1 то?санында ?алай к?нделігім 2 мен 3ке толып шы??аны? білмей де ?алдым.
Кейін о?у?а ?олымды бір сілтеп, саба??а баруымды да ?ойдым. ?рине, б?л мені? ?ке - шешеме де ауыр тиді, ?анша ма?ан с?йлеп те, ?рып та т?рбиелемекші болса да мен ??ла? аспай ?з білгенімді істедім. Мектепте ?стаздар, ?йде ?ке - шеше с?зін естімеу ?шін мен ?йге ?онуды да ?ойдым. Одан ар?ы ?мірім ?зім ?шін ?ызы? болып к?рінді. Подвалда т?неп, ?рлы? жасап, т?белесте алдыма жан салмай, ішкенім ара?, шеккенім темекі болып, наша?орлы? пен ж??палы ауру?а ?алай тап бол?анымды білмей де ?алдым.
Солай ?мір зымырап ?те берді. Ал мен осы ?мірді? а?ысына т?теп бере алмай темір торды? ар жа?ынан ?алай шы??анымды білмей де ?алдым. Темір торды? аржа?ында ?ана есімді жиып ?кініштен ?зегім ?ртеніп басымды тау?а да, тас?а да ?рып ?алай осы к?йге жеттім деп шар? ?рдым.
6 ай темір торда отырып шы?ып, жа?а ?мір бастау?а бел будым. «Б?гінгіні? баласы ерте?гіні? данасы» дегендей балалар «?амшыны? сабындай ?ыс?а ?мірді» бостан бос?а ?ткізбейік, достар! ?андай жа?дай болмасын адам баласы мойымай ?р?ашан ?иынды??а т?теп беру ?ажет. О?ушылар жар?ын болаша??а сеніммен ?арап ны? ?адам басуымыз ?ажет. Ашуды а?ыл?а же?діріп мен секілді ?ателікке бой алдырмай аула? болы?ыздар.
М??алім о?ушылар?а с?ра? ?ояды.
1. О?ушылар ж?мба? кейіпкерді? ?рекеті д?рыс па?
2. Сіз ж?мба? кейіпкерді? орнында болса? не істер еді??
Келесі б?ліміміз жа?даяттар(слайд)
1 жа?даят:
Бір к?ні сені жан досы? бір отырыс?а ертіп баратынды?ын айтты. Онда бар?аны?да ?лкен жиынны? ?стінен т?сті?. Сен бейтаныс адамдар ішімдік ішуге, шылым шегуге ша?ырады. Досы? да солар жа?ында. Б??ан дейін досы?ны? м?ндай ?деттерін бай?амапсы?.
Осы жа?дайда сен не істер еді?, ?андай да бір ш??ыл шешім ?абылдайсы? ба? ?з шешімі?мен б?ліс.
2 жа?даят:
Сынып?а жа?адан о?ушы келді. Барлы? сынып о?ушылары онымен жа?ын араласып кетті. Сіз онымен дос та болып алды?ыз. Кейін сіз оны? ж??палы аурумен ауратыны? білді?із.
Б?л жа?дайда?ы сізді? іс - ?рекеті?із ?андай?
3 жа?даят: Сені? ?те жа?сы к?ретін а?а?ны? аузынан ептеп сыраны? иісі шы?атынын бір – екі рет бай?ады?. А?а?ды ?алай ??т?арар еді??
4 жа?даят: Мектептен шы?ып ?йге келе жат?аны?да темекі шегіп отыр?ан бір баланы к?рді?. Сен не істер еді??
5 жа?даят: Са?ан 11 - сынып о?ушысы: «Ма?ан к?нде бір ?орап темекі алып бер. Екеуіміз бірлесіп шегеміз. М?ны тек сен екеуіміз ?ана білетін болайы?. ?йтпесе......» деп ж?дыры?ын к?рсетіп, шарт ?ойды. Не істейсі??
II. Зиянды ?деттер (м??алім)
Слайд пен плакаттар ар?ылы о?ушылар?а ма?л?маттар беру.
III. Медбике ке?есі. (о?ушылар с?ра? ?ояды)
- ?азіргі кока-кола, чипсы дегендерді? ??рамында бізге зиян ?андай н?рселер бар?
IV. «Денсаулы? – зор байлы?» с?ра? жауап кезе?і.
1 – топ?а:
1. Денсаулы? дегенді ?алай т?сінесі?дер?
Денсаулы? дегеніміз - адам ?міріндегі е? ?лкен байлы?ты? бірі, денсаулы?ты? ар?асында адам е?бек етіп, жетістікке жетеді ж?не жа?сы ?мір с?реді. Денсаулы?ты са?тап, оны ны?айту?а ?рбір адамны? ?зі?е ?ана байланысты.
Денсаулы? салауатты ?мір салты туралы ?ылым.
2. Денсаулы?ты? достарына, ?астарына нелерді жат?ызамыз?
3. ?здерін ?андай спорт т?рлерін жа?сы к?ресі?дер?
2 - топ?а:
1. Денсаулы?ты са?тау ?шін ?андай ережелерді орындау керек?
Жеке бас гигиенасын са?тау к?н т?ртібін орындау. Дене шыны?тырумен ш??ылдану, д?рыс тама?тану, организмді шы?дау, белсенді, ?айырымды ж?не а?жар?ын болу.
2. Біз не ?шін тама?танамыз? Адам ?немі к?ш ?уатты ж?мсайды, соны ?алпына келтіру ?шін д?рыс тама?тана білу тиіс. Д?рыс тама?тану - денсаулы? негізі. ?мір с?ру ?шін тама?танамыз.
3. ?аза?станны? туын к?кке к?теріп, намысымызды ас?а?татып ж?рген ?андай спортшыларды білесі?дер?
3 - топ?а:
1. Денсаулы??а не зиян?(К?н т?ртібін б?зу, жеке бас гигиенасын са?тамау, аз ?оз?алу, жа?ымсыз ?деттерге ?уес болу )
2. Сезім м?шелеріне не жатады? К?з, ??ла?, м?рын, тіл, тері.
4. Кандай ?лтты? ойындарды білесі?дер?
V. Сергіту с?ті.
Би – ?оз?алыс. ?оз?алыс – денсаулы?. Денсаулы? – зор байлы?. (Би «Чемпиондар ?ні»)
VI. ?орытынды:
?лы ойшыл Сократ?а кезі?де мынадай с?ра? ?ойылыпты: «Адам?а ?мірде не ?ымбаттыра? байлы? па, ?лде ата? па?» депті. Сонда Сократ «Байлы? та, ата? та, да?? та адамды шын ба?ытты ете алмайды. Дені сау кедей, ауру патшадан ба?ыттыра?» деп жауап беріпті. Я?ни адам ба?ытты болу ?шін о?ан денсаулы? керек, ал денсаулы?ты? кепілі салауаттылы?. «Тіршілікті? негізі – салауатты болаша?» деп б?гінгі т?рбие са?атымызды ая?таймыз.