Та?ырыбы: Бала мінезіні? ?алыптасуына отбасыны? ?сері.
Бала мінезі тез ?згергіш, ??былмалы келеді. Оны? салма?ты ой т?юіне ата-ананы? тигізетін ?сері мол. Ата-ана баласыны? та?дырын м??алімдермен бірлесе шешу керек. «Бірлесе істеген іс келте болмайды».
Бала мінезіні? ?алыптасуында жан?яны? алар орны ерекше. Бала ?те сезімтал, ашуланша? келеді. Кейбір ата-ана баланы? психологиялы? ?суіне к??іл б?лмейді. Я?ни, ол «2» ?келсе ?рсып, кейде сабап алады. Ал бірден-бір д?рыс ?діс – баланы? жан-д?ниесін т?сіну, с?ра? ар?ылы себебін білу, ?андай с?тте де ?иынды??а мойымау?а ?йрету, ?иынды?тарды же?е білуге т?рбиелеу.
Бала мінезін жа?сы ба?ыт?а дамытуда бірлесе саба? о?у, демалу, велосипед тебу, бірлесе кітап о?у т.б. ?дістер де тиімді. О?ушы ?рбір с?тте жетілу, ?су процестерінен еш ?иынды?сыз ?тіп кетеді. Ата-ана?а адал дос ретінде ?арап, сырын ашады, а?ылын алып, досын ренжітпеуге тырысады.
Ата-ана да ?зінше бір психолог. Олар балаларыны? нені ?нататынын, ?ай н?рсені жа?тырмайтынын алдын ала білуі керек. ?з ?рпа?ы?ны? жа?сы бол?анын ?аласа?, ол ?шін аянбай психолог болу?а ?мтыл. Ол ?шін бала?ды к?нде жа?сы ісі ?шін ма?та, ?ателігіне дос ретінде сын айт, газеттерден о?ып-білгендері?ді айтып, о?ан с?ра? ?ойып, бала?ны? пікірін біл. Немесе, теледидардан к?рген фильмні? т?рбиелік м?нін с?ра. Ата-ананы? бала мінезіні? д?рыс ?алыптасуына ?осатын ?лесін ?мытпа.
Бала мінезіні? д?рыс ?алыптасуына да жан?яны? ?сері зор. Мысалы, кейбір ата-ана «б?гін саба?ы?а бармай-а? ?ой, ерте? барарсы?, шарша?ан шы?арсы?», «сенен саба? с?рай ?оймас, сосын о?ырсы?» т.б. с?здер айтып, баланы? білімге деген ??штарлы?ын, ?ызы?ушылы?ын т?мендетеді. М?ндай с?здерді естіп ?скен бала еріншек, міншіл, ?тірікші болып ?седі. М??алім саба? с?раса «Уа?ытым болмады». «кеше ?йдегілер ?она? ша?ырды», «кіші іншегімді ба?тым», «кітабымды таба алмай ?алдым» т.б. сылтау айтып, мінезі т?мен о?ушылар ?атарына жетеді. О?ушыны м?ндай халге жеткізген кім? ?рине, ата-ана. Ата-ана енді келіп, м??алім мен мектепті кін?лайды. Баласына: «Ана м??алім саба? бере алмайтынк?рінеді. Ба?аны алалап ?ояды. Мені? баламды шеттететін к?рінеді» дегендерді айтып, баласыны? та?ы да бір жаман жа?ын дамытады. Бала ата-ана айтса «ол д?рыс, солай болуы керек» деп есептейді. Бала енді саба? о?ыма?анымен ?оймай, ??гімешіл, ?секшіл, т?каппар, ?рыс?а?ты? ?асиеттерді бойына сі?іріп алады.
Ал кейбір ата-ана «Мектепке бердік, солар т?рбиелейді. Тентек болса, ?кесі де б?рын сондай бол?ан. Ж?ре-ж?ре т?зелер. Енді, ?айтеміз?» дейді. М?ндай ата-аналарды «ата-ана» деп атау?а ?яласы?. Себебі, жо?арыда айтып ?ткендей, м??алім, ?стаз ?анша т?рбие берсе де, ?йде оны ?ада?аламаса, к?мек бермесе, ?зіне сілтей салса, о?ушы ешкімні? де со?ынан ермейді. Ата-ана т?рбиесіні? м?ні зор екендігіне ?мірден к?п мысал келтіруге болады. Мысалы, ?кесі: «Балам, темекі тартпа, ара? ішпе» деп а?ыл айтады. Баласына айт?ан ?лылы?ын ?мытып, ?она?тан мас боп келіп, темекі тартып ?айтады. Б?ны к?рген баласыны? мінезі ?згереді. Ол екі жа?ты адам болу?а болады деп ойлайды. Мектепте ?депті, тыныш. Ал ?йде тентек. Сонда не істегі? келсе, соны істе деген пікір пайда болады.
Кей ата-ана ?з м?мкіндігін біліп, баласын ?те жа?сы киіндіреді. Ол баланы? ?ке-шешесі де жа?сы киініп, мол табыс табады. ?згелерге биіктен ?арайды, менсінбейді. Бала мінезі де ата-ананы? мінезіне ба?ытталып ма?танша?, ?зімшіл, т?каппар боп ?седі.
.Бала мінезін т?рбиелеуде жан?яны? да ?сері мол. Ендеше, ?з болаша?ымыз – балаларымыз жа?сы ?асиеттерді жан-д?ниелеріне молынан сі?ірсін десек, бала мінезіні? д?рыс ба?ытта ?алыптасуына жа?дай жасап, ?ада?алап отырайы?!
Заманымыз?а лайы?ты азамат т?рбиелеу баршамызды? ма?сатымыз деп т?сініп, осы ?иын да ?ызы?ты е?бек жолында аянбай е?бек т?ге берейік!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Тақырыбы: Бала мінезінің қалыптасуына отбасының әсері.
Бала мінезі тез өзгергіш, құбылмалы келеді. Оның салмақты ой түюіне ата-ананың тигізетін әсері мол. Ата-ана баласының тағдырын мұғалімдермен бірлесе шешу керек. «Бірлесе істеген іс келте болмайды».
Бала мінезінің қалыптасуында жанұяның алар орны ерекше. Бала өте сезімтал, ашуланшақ келеді. Кейбір ата-ана баланың психологиялық өсуіне көңіл бөлмейді. Яғни, ол «2» әкелсе ұрсып, кейде сабап алады. Ал бірден-бір дұрыс әдіс – баланың жан-дүниесін түсіну, сұрақ арқылы себебін білу, қандай сәтте де қиындыққа мойымауға үйрету, қиындықтарды жеңе білуге тәрбиелеу.
Бала мінезін жақсы бағытқа дамытуда бірлесе сабақ оқу, демалу, велосипед тебу, бірлесе кітап оқу т.б. әдістер де тиімді. Оқушы әрбір сәтте жетілу, өсу процестерінен еш қиындықсыз өтіп кетеді. Ата-анаға адал дос ретінде қарап, сырын ашады, ақылын алып, досын ренжітпеуге тырысады.
Ата-ана да өзінше бір психолог. Олар балаларының нені ұнататынын, қай нәрсені жақтырмайтынын алдын ала білуі керек. Өз ұрпағыңның жақсы болғанын қаласаң, ол үшін аянбай психолог болуға ұмтыл. Ол үшін балаңды күнде жақсы ісі үшін мақта, қателігіне дос ретінде сын айт, газеттерден оқып-білгендеріңді айтып, оған сұрақ қойып, балаңның пікірін біл. Немесе, теледидардан көрген фильмнің тәрбиелік мәнін сұра. Ата-ананың бала мінезінің дұрыс қалыптасуына қосатын үлесін ұмытпа.
Бала мінезінің дұрыс қалыптасуына да жанұяның әсері зор. Мысалы, кейбір ата-ана «бүгін сабағыңа бармай-ақ қой, ертең барарсың, шаршаған шығарсың», «сенен сабақ сұрай қоймас, сосын оқырсың» т.б. сөздер айтып, баланың білімге деген қүштарлығын, қызығушылығын төмендетеді. Мұндай сөздерді естіп өскен бала еріншек, міншіл, өтірікші болып өседі. Мұғалім сабақ сұраса «Уақытым болмады». «кеше үйдегілер қонақ шақырды», «кіші іншегімді бақтым», «кітабымды таба алмай қалдым» т.б. сылтау айтып, мінезі төмен оқушылар қатарына жетеді. Оқушыны мұндай халге жеткізген кім? Әрине, ата-ана. Ата-ана енді келіп, мұғалім мен мектепті кінәлайды. Баласына: «Ана мұғалім сабақ бере алмайтынкөрінеді. Бағаны алалап қояды. Менің баламды шеттететін көрінеді» дегендерді айтып, баласының тағы да бір жаман жағын дамытады. Бала ата-ана айтса «ол дұрыс, солай болуы керек» деп есептейді. Бала енді сабақ оқымағанымен қоймай, әңгімешіл, өсекшіл, тәкаппар, ұрысқақтық қасиеттерді бойына сіңіріп алады.
Ал кейбір ата-ана «Мектепке бердік, солар тәрбиелейді. Тентек болса, әкесі де бұрын сондай болған. Жүре-жүре түзелер. Енді, қайтеміз?» дейді. Мұндай ата-аналарды «ата-ана» деп атауға ұяласың. Себебі, жоғарыда айтып өткендей, мұғалім, ұстаз қанша тәрбие берсе де, үйде оны қадағаламаса, көмек бермесе, өзіне сілтей салса, оқушы ешкімнің де соңынан ермейді. Ата-ана тәрбиесінің мәні зор екендігіне өмірден көп мысал келтіруге болады. Мысалы, әкесі: «Балам, темекі тартпа, арақ ішпе» деп ақыл айтады. Баласына айтқан ұлылығын ұмытып, қонақтан мас боп келіп, темекі тартып қайтады. Бұны көрген баласының мінезі өзгереді. Ол екі жақты адам болуға болады деп ойлайды. Мектепте әдепті, тыныш. Ал үйде тентек. Сонда не істегің келсе, соны істе деген пікір пайда болады.
Кей ата-ана өз мүмкіндігін біліп, баласын өте жақсы киіндіреді. Ол баланың әке-шешесі де жақсы киініп, мол табыс табады. Өзгелерге биіктен қарайды, менсінбейді. Бала мінезі де ата-ананың мінезіне бағытталып мақтаншақ, өзімшіл, тәкаппар боп өседі.
...Бала мінезін тәрбиелеуде жанұяның да әсері мол. Ендеше, өз болашағымыз – балаларымыз жақсы қасиеттерді жан-дүниелеріне молынан сіңірсін десек, бала мінезінің дұрыс бағытта қалыптасуына жағдай жасап, қадағалап отырайық!
Заманымызға лайықты азамат тәрбиелеу баршамыздың мақсатымыз деп түсініп, осы қиын да қызықты еңбек жолында аянбай еңбек төге берейік!
