Просмотр содержимого документа
«Желто?сан ыз?ары »
Тексерген: Орындаған:
Оқу ісінің меңгерушісі 2 «Б»сынып жетекшісі
____________Р.Қ.Өміртаева _________З.Б.Абилова
Ашық тәрбие сағаты
Тақырыбы: "Желтоқсан ызғары"
Астана қаласы
№69 мектеп-гимназиясы
Тәрбие сағат тақырыбы: Желтоқсанның ызғары.
Мақсаты:
1.16-желтоқсан оқиғасына қатысқан жас азаматтарымыз бен азаматшаларымыздың өмірлерімен таныстыру.
2.Желтоқсан құрбандарынан үлгі ала отырып, оқушыларды батырлыққа, ерлікке және батылдылыққа тәрбиелеу.
3.Тәуелсіздік туын ең алғаш көтерген әйгілі жас азаматтарымыз ардақтауға, құрметтеуге, сыйлауға дамыту.
Көрнекілігі: Желтоқсан құрбындарының суреттері, ұрандар жазылған плакат, күйтабақ.
Тәрбие сағаттың түрі: еске алу
Тәрбие сағаттың жоспары:
1.Оқушылардың өлеңдері
2. «Ерте солған жыр гүлі» көрінісі
3.Желтоқсан әні
4.Қайраттың жазған хатынан үзінді
5. «Қайраттың хаты» үзінді
6.Желтоқсан ызғары туралы видео-таспасы
7. «Ерте солған жыр гүлі» көріністің жалғасы
8.Оқушылардың өлеңдері
9.Желтоқсан құрбандарына құран оқылып, шелпек таратылуы.
10.Мұғалім өлеңі
11. «Көк тудың желбірегені» әні
Тәрбие сағаттың барысы:
Күй ойнайды.
Нұрай:
Мен қазақпын мың өліп, мың тірілген
Құшақ жая таныстым сан тілімен
Жаман үйді қонағы билейді деп,
Қала жаздап айрылып өз тілімен
Өзге тілге еліктеп ел болмайық,
Қазағымның артық жоқ өз тілінен
Наурызбай:
Мен жігітпін, айқасқа сынға асықпын
Жүрегі бар кеудемде шын ғашықтың
Жаңартаудай жойқынмын жұлқығанда
Шарықтасам, қыран боп қырға шықтым
Пәк салтанат салтымды сүйемін мен
Бақ орнаттым басына молаңның да
Мұрагермін де иемін мен!
Күй ойнайды.
Айдана:
- Армысыңдар қадірлі қонақтар, ұстаздар мен оқушылар! Жетпіс жыл бойы құлбырауға маталған қазақ халқы да 1986 жылдың желтоқсанында тар жол, тайғақ кешуден өтті. Жанартаулар бұғып жатып бір күнде атылды.
Әлішер:
- Сол сияқты 1986 жылы желтоқсан оқиғасы да қазақтың басы бірігіп бір жұдырықтай жұмылған әрі бақытты, әрі қайғылы күні еді. Желтоқсан жаңғырығы көзден де, көңілден де кетпейді.
Маржан:
- Бүкіл бір ұлттың сүйегіне таңба түсіріп, әділетсіз шешім қабылданып, халықтың ар-намысы таразыға салынған сын-сағатта дүлей күшке қаймықпай қарсы шыға келген жастарымыздың ерен ерлігі ұрпаққа жетеді.
Күй ойнайды.
Дәрия: Қазақы өлең қаншама рет «ах» ұрды,
Отыз бір дана қажы атылды,
Отыз жетіде Сәкен менен Ілияс,
Елге атылған оқты өзіне шақырды.
Бекарыс: Жетпіс алты Мұқағали алыпты,
Күйік пен у теңізіне батырды
Біздің заман бетін тырнап алатын,
Өлең үшін өлтіреді ақынды
Әмина: Талантына азап пен сор жақын ба?
Жырымен гүл өсіретін тақымда.
Бірінші боп зорлық билік алса егер,
Ақын байғұс кетеді екен тақымда
Сексен алты дүрліктіріп даланы
Үкім тақты тағы да бір ақынға
Ерболат Ерасыл:
- Желтоқсан құрбандарының бірі Қайратпен жүргізілген тергеу бізге құпия болып қалды, «Ерте солған жыр гүлі» атты көріністі қабыл алыңыздар!
Күй ойнайды. Қайратты тергеуге әкеледі
Қайрат(Әмірғали Ерасыл):Қайрат деген атым бар
Қазақ деген затым бар
«Еркек тоқты құрбандық»
Атам десең атыңдар!
Өлеңімді оқыңдар!
Тергеуші(Тамерлан): Түкірдім мен жырларыңа,
Ит, не деген өткір едің,
Ине сұқтым тырнағыңа
Өлердей ғып тепкіледім
Тергеуші(Әміржан): Алдап арбау тәсілімен,
Салдым қанша жанға бұғау
Тәнің таудың тасы білем,
Мойындата алмадым – ау.
Тергеуші(Есілхан): Ах, бескесер тағы да басталды ма?
Періштедей бейкүнә жұтынасың,
Күә қалың, қалайша құтыласың?
Тісіңді қайрап кектенесің бе?
Ұлы халықты жеп көресің бе?
Тергеуші(Тамерлан): Жиылып бүркіт болмас он мың қарға
Үкіметті мұқатпақ болдыңдар ма?
Бәрібір іске аспады амалдарың,
Қарңадай қаңқылдаған надандардың
Жарық дүниеге сені енді қайтармаймыз,
Паспортыңды атуға даярлаймыз.
Қайрат(Әмірғали Ерасыл):Сен сияқты залымдар көп қой әлі
Әлде қашан дүние өзгерер еді
Кетсемдағы атылып өкінбеймін
Күресімді бірақта тоқтатпаймын
Міне саған түкірем алдыменен,
Тфу, бетіңе, жан алғыш....- деп, Қайратты бір ұрып, камераға қайтадан қамайды. Осы сәтте «Желтоқсан желі» әні орындалады. Қайраттың камерада отырып жазған хаттарынан үзінді оқылады.
Ернұр: Сәлеммен Қайрат
8-інші көкек, 1988жыл
«Сағынышты да қайғылы мәңгі қоштасу, ең соңғы амадық та – жамандық хат! Амансыңдар ма, ардақты асыл анашым, бауыр – ет баурларым, қадірлі қарындастарым, ақ пейіл жеңешем мен келінім және балдай тәтті қос бөбектерім!
Сендердің денсаулық, көңіл – күй, тұрмыс – тіршіліктеріңді сұрап не қылайын, бәрібір маған қу тағдыр жазбайын деп отыр. Ендігі өздерің де естіп – біліп, үлкен қуаныш үстінде боласыңдар. Сонда да басынан аяғына дейін өз қолыммен жазайын. Ертеңгі кұнімде болмайды...» - деп жазып отырған жерінен тергеуші қайтадан Қайратты шақыртып ату жазасын бұйрады.
Күй ойнайды. Қайратты ату жазасының көрінісі көрсетіледі.
Желтоқсан ызғары туралы видео-таспасы
Батырхан: Демалатын ауасы жоқ қоғамда
Ақыл мен ой айналады боданға
Ақыл мен ой айналғанда боданға
Ақын көнбей қояды екен содан ба?
Тоғжан: Пәле біткен өш келеді оларға
Қайрат, Қайрат
Не ойлап жатыр екенсің
Топырағы жылап жатқан молаңда
Күй ойнайды. Қайраттың моласының макеті, жанында анасы мен қалыңдығы.
Қайрат Рысқұлов
1966 жыл 13 наурыз -1988жыл 21 мамыр
Анасы(Ғажайып):Мойыныңды біразырақ бұршы құдай
Тірлікте кім қанішер, кім сұмырай...
Оқыста отқа түскен көбелегім
Гүл ашпай көктей солған қыршыным – ай
Жетеме құлағыңа сорлы мұңым,
Ешкімге залалы жоқ бұйра қозым,
Іздер едім жол жоқ қой саған бірақ,
Таба алмай тіршілігім тәмәдалар,
Сезеді қу жүрегім, сүтім адал,
Ақ жолдан таймайтұғын балам да адал.
Қайраттың қалындығы(Аяулым):
Ақ гүл едім аруақтай арыдым,
Өткен менің түйсігім мен танымым
Жанарымда өмір өлең толы еді
Неге ертерек сөніп қалды жарығым,
Қыпша белім нені аңсайсың сен енді
Қыздырмайды қаным суық денемді
Мен тұманда мәңгі бақи жоғалттым,
Желкенін жел кернеп жүрген кемемді
Анасы(Ғажайып):Құлыншағым, қан құсып отыр анаң
Сала ма сені әлдилеп топырақ ән
Көзіне күл шашамын бұл қоғаммның
Заңы – гүл, адамы – құл, соты –қараң.
Қайраттың қалындығы(Аяулым):
Биылғы көп тіршілікке кекті едің,
Сұңқарым ай, арманыңа жетпедің.
Ең болмаса ғұмырымды жалғайтын
Құрсағыма өмңр сеуіп кетпедің.
«Бұл – Қайраттың тұяғы» деп ұялмай,
Асқақтықпен көрсетер ем халқыңа
Табандарға тапталмады намысың
Алты алашқа аян болды дауысың
Мен өзіңді жүрегіме жерледім
Алаңдамай дем ала бер, Арысым!
Алаңдамай дем ала бер, Арысым!
Күй ойнайды.
Маржан: Кәнілі ме, ақын Қайрат, ер Қайрат
Ауа жетпей атып шыққан алаңға,
Қылғындырған қиянатқа көнбейді ол,
Тапталғысы келмеді оның табанға
Дидар: Әсте естен шығармайды жыр мұңы
Айтады ылғи домбыраның күмбірі,
Желтоқсандық азамат пен құрбаны
Жатыр бүгін Мойынқұмның бауырында
Қара өлеңнің ерте солған бір гүлі.
Мұхаммедали: Айналайын, ағайындар, ақ жүрек
Жолың түссе, басына бар, тағзым ет!
Айдана: -Ол тірі қалғанда ақын боларма еді... Ерте солған жыр әлеміндегі гүл едің ғой....
Күй ойнайды.
Мұғалім: Желтоқсанда шындық жырын шайқаймын деп жарқ ұрдың
Желтоқсанда егеменді ел болсақ деп талпындың
Кеудеңде әлі сызы жатыр сол кездегі салқынның
Айналайын, айналайын жас өркені халқымның
Ерте айтылды, сондықтан да келте айтылды бұл әнің
Уақытыңның талабына дөп келсе де ұраның
Уақытыңның әділетсіз соққысынан құладың
«Нашарқор» деп, «маскүнем» деп айыпталдың ұланым
Өсер ұлдың қай сәтте де бірлік болмақ қалауы
Лаула, лаула Желтоқсанның мұзға жаққан алауы
Өздеріңдегі ар намысты жас өркені бар елдің
Ешқашанда еңкеюге тиісті емес жалауы!
Нұрай: Осы бір жан тебірентер сәтте қазақ елінің еркіндігі, бостандық жолына бас тіккен азаматтар, туған елінің тәуелсіз мемлекет болғанын көре алмай өмірден өткен желтоқсан батырлары Сәбира, Қайрат Рысқұлов, Ләззат Асанова, Ербол Сыпатаевтардың рухына тағзым етіп, еске алу – ұлттық парымыз. Қазір осы құрбандарға арналған бір минуттік үнсіздік жариялаймын.
Мадияр: Қазақ халқында «Өлінің рухы разы болмай, тірі байымас» деген қағидалы сөз бар, желтоқсан құрбандарына арнайы құран бағыштап, құдайы шелпек тартайық.