Т?рбие са?аты:"Ма??ыстау ту?ан мекенім!" 11 сынып

Сабақтың  тақырыбы : Маңғыстау туған мекенім!!!

Сабақтың мақсаты : Туған өлкенің мұнай мен газдан да басқа  тек  пайдалы

қазбаларға ғана емес ,  сонымен қатар  осы аумақта өмір сүрген қазақтардың  тарихына бай екендігіне оқушылардың көзін жеткізу. Отансүйгіштікке тәрбиелеу, өлке тарихына оқушылардың қызығушылығын  арттыру.

Сабақтың көрнекілігі: буклеттер, кітаптар көрмесі , слайд (презинтация)

Сабақтың барысы :

 Пай! Пай! Киелі неткен жер!

  Батырлар дүбірлеп өткен жер !

Тұлпарлар дүбірлеп өткен жер !

Ғашықтар бірін-бірі өпкен жер!

Сарылып  сал-серілер  кеткен жер!

Бас иіп, иіскеп  топырағына

Тағзым етпей өтпеңдер

Маңғыстау . . . Бұл атауды  естігенде  соңғы кездері  көп адамдардың  санасында ашылып , игеріліп жатқан  мұнай мен газ кен орындары ғана тұрады . Ал, осынау  ежелгі мекен  тек пайдалы  қазбаларға ғана емес , сонымен  қатар  осы аумақта өмір сүрген  Кіші жүз қазақтарының тарихына да бай.

Біз бүгінгі «Маңғыстау туған мекенім!!!»  атты тәрбие  сағатымызда , өлкенің  еркін дала аптап жартылай шөлдің  , ежелгі  таулар мен  ойпаттарды , сорлар  мен әсем  борлы жартастардың өлкесі екендігін , тарихи ескерткіштер мен аңыздарға бай өлке екендігін айтып өтеміз.

Сандуғаш:     «Пірі- Бекет, жырым-зекет» Сабыр Адай

Қайран елдің қабағында мұңы бар,

Перзент керек жан  жарасын жазатын.

Ей, қарағым бұл сөзімді ұғып ал :

Онсыз енді, күнің- тозақ, аза-түн.

Ай  тербеген  аспан еді-бесігім,

«Іңгәлаған» ұлтым қайда, ұланым!

Құлағымнан кетпей қойды есіл үн,

«Бұрынғыдан сәл өзгерек бұл әнім»

Жылап айсам , көз жасыма  тұншығып ,-

Өртер  ме екен өзегіңді жалыным?

Қауыз жарды өлең атты-бүр шыбық,

Самал желмен , сар  даланың зарымын.

Пірім-Бекет, жырым-Зекет тараттым,

Жүрегіңде , орын бар ма , мөлдірім?

Жыр-астарын, жатыр дейсің , қарап кім ?

Бекіреден  жұлдыз шашып , өлді күн.

 Бекет қолдап , Әулиелер дем бермей ,

Біздің ұрпақ қайран қылып жарытпас .

Жерден- Мәді, көктен – Айса келгендей ,-

Сордан құтқар ?!..Сорлы  елді алып қаш!

Жаным Бекет , не  айтайын , Пір Бабам!

Қолтығымнан өзің деме , намыс бер !

Ұлы көште Ұлт бақытын ұрлаған,

Сол қарақшы , қалтаманшыл «Таныс Төр!..»

Жасберен:

• Бекет атаның мешіттерінің саны төртеу. Біріншісі-Оғаландыда, екіншісі – Ескі Бейнеуде, үшіншісі-Жем өзені бойнда Ақмешітте , төртіншісі- Арал теізіні жағасындағы Баялыда .

Бекет Мырзағұлұлы – Маңғыстау , Үстірт , Атырауды  мекендеген  адай тегінен шыққан . Туған жері қазіргі Атырау   обылысының Жылыой ауданы, Ақкиізтоғай ауылы , Жас кезінде  қолына қару алып , көршілес қалмақ,  түрікмен  тайпаларымен шайқасып , халқының  егемендігін қорғаған Бекет батырлығын  танытып , ел аузында «Ер Бекет» атанады.

Бекет Ата Қарақия ауданы , Оғланды  жеріндегі  жерасты  мешітінде жерленген.

Көрніс : «Бекет ата»

Мусабек:

• ОТПАН ТАУ- тарихи – мәдени кешен , кесене . 2007 жылы 25-қазанда ашылды. Кешен Сабыр Адайдың  бастамасымен 2004 жылы  қолға алынған . Әулиелі  кешен жобасына  байқау жарияланып , оған бірнеше  үміткерлер  қатысты ; сарапшылар  ұйғарымымен К. Демесіновтың  жобасы  бойынша  Отпантаудың  басына салынған  12 құлпытас  ортасынан  қос күмбез көтеріліп , ол алтынмен апталады.  Үш құпытастың  ортасындағысының  қас беті  алтын әріппен «АДАЙ АТА » деп жазылады.

Еламан:

 «Отпан» Сабыр Адаев

Қадіріңді Хақ білер,

Халалдан болған Ақ білер ,

Ақ білмесе , жат білер.

Қаратауда-

Қалың Ел

Ұрандап алау жақты дер.

«Адай» деген бір сөзге

Алтынан күмбез салдырып,

Арулап белгі қалдырып,

Аспанға моншақ  тақты дер.

Бала тілек- бал қылық ,

Баба тірек – арлы үміт.

Көк төрінен нұр ұрттап,

Көкбөрісін ұлықтап,

Қыранш қанат қақты дер,

Батасы бірге Алашты,

Атасы бірге Алшынды

Отпан таудың басында ,

Адайдың ұлы асында,

Ордалы жұрт  күтті дер.

Ақмарал:

«Ұшады Маңғыстаудан шағалалар» әнін орындайды.

Айдос :

«Маңғыстау» Сайын Назарбекұлы

 Көз суарар ну да жоқ есің кетіп ,

Мәуеде жоқ талмайтын  несіп етіп .

Ғажап …қалай  таңдаған  әулиелер-

Маңғыстауды мәңгілік бесік етіп ?…

Болды ма екен нәрлілеу дәмі бөлек?

Әлде аққулар  арманды әнін елеп?-

Риза ма қу шөлді қорғады деп,

Батыр елді  жатыр ма желеп-жебеп?…

Тапшы жусан күймеген  көні бір түп,

Жаның жар , Маңғыстау , тәнің тыртық .

Сан ғасырлар  ет жыртып , тер төккенмен,

Аруыңның иіні әлі жыртық .

Смағұл:

• Маңғыстау өлкесі өткен ғасырларды әртүрлі құрамды  болып, дәстүрлі көшпелі шаруашылық- әкімшілік бөліктрге бөлінген.

Бұл күндері Маңғыстау  облысы  әкімшілік  жағынан екі қалалық мәслихатқа  және төрт әкімшілік  ауданға бөлінеді: