Просмотр содержимого документа
«?зін-?зі тану еліне саяхат »
Утеулина Толқын Мұратбайқызы тарих, өзін-өзі тану мұғалімі
Ақтөбе облысы, Мұғалжар ауданы, Бірлік ауылы, Құмжарған орта мектебі
Тақырыбы: Өзін-өзі тану еліне саяхат
сыныптан тыс жұмыс
Мақсаты: балалардың өзін-өзі тануына,адамгершілік құндылықтарын үйренуіне ықпал ету; Міндеттері: -шығармашылық қабілетін, ойлау, сөйлеу мәдениетін дамытуға; -өзіне деген серімін арттыруға; -өзін-өзі және бірін-бірі тәрбиелеу;
Көрнекі құралдар: интерактив тақтасы,үнтаспа,суреттер,плакаттар,жапырақтар
«Өзін-өзі тану еліне саяхаттың» үлкейтілген суретін интербелсенді тақтадан көрсетіліп тұрады.
-Балалар бүгінгі кешімізде «Өзін-өзі тану еліне» саяхаттаймыз.Ол елде орман-тау,өзен-көл,патшалықтар,елді-мекендер мен сарайлар бар. «Өзін-өзі тану елі»- «Тіл табысу», «Білім», «Табиғат», «Атамұра», «Өнерлі ел», «Достық» деген өлкелерден тұрады.Бұл елдің ең биік шыңы «Адамгершілік»деп аталады. «Адамгершілік» шыңына жету үшін әр өлкенің өз тапсырмасы бар .Сол тапсырманы орындай отырып шыңға қарай өрмелейік. «Адамгершілік»шыңында әрқашан күніміз жарқырап бізге шуағын шашып тұрады.
Мұғалім суреттен көрсете отырып,балаларды осы өлке шарттарымен таныстырады.
-Балалар бұл өлке «Тіл табысу»өлкесі.Бұл өлкеде сыпайы,бір-біріне қамқор,мейірімді адамдар өмір сүреді.Бізде бойымыздағы жақсы қасиеттерді көрсете білейік.Ол үшін оқушылар қарым-қатынаста қолданылатын жақсы сөздерді қаншалықты білетінін,қандай жағдайда пайдалану керектігін тексеру: (мыс:сәлеметсізбе?,сау болыңыз!,ғафу етіңіз т.с.с.) Ойын-жаттығу «Құрмет-ізет»
— «Білім »өлкесі сіздердің қаншалықты білімді екендеріңізді тексереді.
-«Табиғат» өлкесінде сіздердің табиғат жанын ,яғни өсімдік топырақ,ауа қасиеттерін сезіну қабілеттерін анықтау;
— «Атамұра» өлкесінде ата-баба байлықтары сақталған.Мақал-мәтел,жұмбақтар,даналық сөздер
— «Өнерлі ел» өлкесінде балалар шығармашылығ тамашаланады.Сурет салу,ән айту,би билеу;
— «Достық »өлкесінде барлық адамдарды татулыққа ,ауызбіршілікке шақырады.
Оқушыларды 2 топқа бөліп ,жоғарыда көрсетілген шарртармен жарыстыру;
Хор: «Не деу керек?» 2 сынып оқушылары
«Тіл табысу»-ойын «Құрмет-ізет» деп аталады.Тақтаға жапырақсыз ағаштардың /үлкен-кіші/ суреті салынған плакаттар ілінеді.Жапырақ пішінді қағазға жазылған құрметті ,ізетті сөздерді екі командаға бөліп беріледі.Оқушыдар жапырақтарды дауыстап оқып,осы сөздер үлкендер айтатын болса үлкен ағашқа кішілер айтатын болса,кіші ағашқа апарып ілу.Жапырақтағы сөздер үлгісі : өтіңіз ,жолыңыз болсын сізге рахмет, отырыңыз, ғафу етіңіз, сау болыңыз, алыңыз, айтыңыз, кешіріңіз, ала ғой, тыңдай ғой, кешірім ет, сау бол, айта ғой, көмектес, жол бер, сыйлы бол, әдепті бол, сыпайы бол.т.с.с.
«Білім»өлкесі.Екі топ кезектесіп ,бір топ білім туралы мақал-мәтелдің бастапқы бөлігін айтса,екінші топ осы мақалды жалғастыруы тиіс. Жұмбақ жасыру.
Екініші сайысты бастамас бұрын кітап кейпінде «Кітап жыры» Е.Ашықбаев өлеңі оқылады.
Деме:
«Оңай үйренем»
Ақыл айтсам
-Егеспе
Оқу деген-
«Инемен құдық қазу» емес пе?
Менің әрбір жолымда-
Мен отырсам қолыңда,білмегенді білесің.
Көп пайдадан құр қалма,
Жалқауланып отырып,
Қолдан келіп тұрғанда:
«Кел,балалар,оқылық!»
1.Жапанда бір нәрсе бар аузы жабық,
Ашылар мезгілінде бауырын жазып.
Ішінде толып жатқан қазына бар,
Қорек қып пайдаланар тамам халық/кітап/
2.Ұзын ,ұзын .ұзын жол
Ұшына жеткен барма екен?
Түбі терең қара су,
Түбіне жеткен бар ма екен?
Түбіне жетіп сол судың,
Қанып ішкен бар ма екен? /оқу/
3. «Табиғат өлкесі».Табиғат-дегеніміз-аң ,құс өсімдік, тау, өзен, көл, ауа, жер, су. Біздің тіршілік ортамыз.Олардың барлығы бізге берген сыйы.Табиғаттың тарту еткен сыйын аялау,оған қамқорлық жасау әрбір адамның міндеті.Адам табиғаттан сұлулықты,әдемілікті үйренеді.Ол үшін адамға табиғаты тану,сезіну және оның екерше екенін терең түсіну қажет.Адам табиғаттың сұлулығын әсерлі сөзбен сырлы өлеңмен,ғажап суреттермен жеткізе алады.
1-тапырма а)табиғаттың адамға пайдасы туралы әңгімелеу, ә)адамның табиғатқа пайдасы туралы әңгімелеу;
2-тапсырма, «Су», «Ауа» сөздері беріледі.Осы сөздерге еніп өздерін таныстырып,пайдасын,қасиетін таныстырады.
4. «Атамұра»өлкесі.
1.Қоржынға салынған әріптерді ала отырып,қандай әріп шықса ,сол әріптен басталатын даналық сөздерді айтуы тиіс. Мысалы: С- Сабыр түбі сары алтын.
2. «Мен мақалдап сөйлеймін» деп аталады.Берілген әңгіменгі қысқаша түрде мақал-мәтелмен қайыру.
Мысалы: Ақыш аға жастайынан еңбекпен күнін көрген адам .Мектеп жасынан әкесінің жанынан қалмай,егін даласында өскен ағайды дүйім жұрт мақтан тұтады.Жауабы: «Еңбек ер атандырады», «Еңбектің наны тәтті»
«Жұм-аш» ойыны.Ортаға бір оқушы шығады.Берілген затты топқа жұмбақтап жасырады.
5.«Өнерлі ел».
1.Ортаға екі топтан 2оқушы шығып әртүрлі елін биін билейді.
2.Сурет салу .Бастап бір оқушы кез-келген пішін салады.Қалған оқушы бір элементті жалғастыра сала отырып,бір бейне шығарады.
«Сурет салсам» Е.Ашықбаев
Сурет салсам –гүл саламын,
«Гүлге толып тұрса алаңым»,-деймін мен
Сурет салсам — күн саламын,
«Күндей күліп тұрса маңым»,-деймін мен.
Сурет салсам-қала салам,
«Болсын барлық баласы аман»,-деймін мен
Сурет салсам-Адам салам,
«Қорған болсын маған,саған»,-деймін мен.
6. «Достық»өлкесі.
1. «Жарнама» ойыны.Әр топ өзінің оқитын мектебін,тобын және бір оқушыны жарнамалайды.
Ойын-жаттығу: Бүгін бізге қонақ келіп отыр. Мен оның кім екенін жасырып көрейін, сендер оны шешуге тырысыңдар. -Ол өте нәзік, әдемі. -Ол ешкіімге жамандық ойламайды. - Ол әдемі алқаптарда ұшып жүреді. (көбелек)
Оқушыларға гүлдің күлтелерін таратамын, табиғатта неге ұқсағың келеді «Егер мен….» деп оқушылар өздерінің ұқсағысы келетін табиғат мүшелерін атап гүл жасайды, сосын көбелекті гүлге қондырамыз.