Наурыз мейрамы туралы т?сінік беру. О?ушыларды?
ойлау, ?абылдау, зейін ?абілеттерін дамыту. Грамматикалы?
т?л?ада ж?йелі с?йлеуге, мерекелік к??ілін к?теру, елге деген
с?йіспеншілігін арттыру, салт-д?ст?рді ??рметтеуге т?рбиелеу. К?рнекіліктер: Наурыз мерекесіне арнал?ан слайд,
интерактивті та?та. Т?рбие са?атты? ?тілу ?дістері: т?сіндіру, с?ра?-жауап, ??гімелеу, ойын.
?анатты с?здер:
?лыс о? болсын!
Жыл басы наурыз жасасын!
?лыс тойы ??тты болсын!
?лыс ??т-береке ?келсін! Т?рбие са?атты? барысы: ?йымдастыру кезе?і
- С?леметсізбе, ??рметті о?ушылар! Б?гінгі Наурыз мейрамына арнал?ан «Еліме шуа?, хал?ыма ?уат бер, ?з-Наурыз!» атты ашы? т?рбие саба?ымызды бастау?а р??сат еті?іздер!
- Балалар, міне Наурыз да келді. 22 наурыз- жыл басы. Наурыз-?лкен мейрам. Наурыз к?ні араздас?ан адамдар бір-бірімен т?с ?а?ыстыра ??ша?тасып, татуласады.
- Ал, балалар! Б?ріміз т?рып бір-бірімізді ??ша?тап, бір-бірімізге жа?сы тілектер айтып, Наурыз мейрамымен ??тты?тайы?!
Наурыз – ?лысты? ?лы к?ні ??тты болсын!
А? мол болсын!
?айда барса? жол болсын!
ІІ. ??гімелесу
Наурыз шы?ыс к?нтізбесінде жа?а жыл басы деп саналады. 21-22 наурызда к?н мен т?н те?еледі. Наурыз деген с?зді? ?зі «нау» - жа?а, «руз» - кун деген с?здерден алынып, жа?а жыл деген
??ымды білдіреді. Адамдар Наурыз?а дайындалады. Олар ?й, ары?, аула, к?шені тазалайды. А?аш, г?л отыр?ызады. Адамдар ?йлерінде дастархан жаяды. Наурыз айында жа?а жыл еніп, жер бусанып, к?н к?ркіреп, жа?быр жауып, к?к д?ркірегенде ауыл адамдары дала?а шы?ып саумалы? айтып, ?уанышты к??ілмен жа?сы тілек тілейді. Оны ?ле?мен айтады.
- ??рметті балалар! Наурыз ??тты болсын! (бір ата-ана шашу шашады)
- Наурыз - ба?ытты? бастамасы, ?лылы?ты? ?йыт?ысы, жа?сыны? жаршысы, ынтыма?ты? белгісі, ?мірге н?р сыйла?ан, сезімге г?л сыйла?ан халы? ?астерлейтін к?н.
Б?гінгі т?рбие са?атымызды ?ткен саба?та б?лінген топтар бойынша бастаймыз.
1-топ: "К?ктем"
2-топ: "Б?йшешек"
3-топ: "Наурыз" І. "Таныстыру"(?р топ ?здерін таныстырады, эмблемаларын ?ор?айды)
ІІ. "?нерлі ?рге ж?зер" (?з ?нерлерін к?рсету)
Би: "?ара жор?а" ІІІ. ?лтты? салт-д?ст?рлерімен таныстыру
?аза? хал?ы ?она? к?туді де, ?она? болып ?ыдыруды да ?ызы? к?рген. Сонды?тан ?аза? хал?ыны? тойлары да к?п бол?ан. Соны? біреуі бесікке салу. Бесікке салу тойына жинал?андар ?ле? айтып, ?зіл –?алжы?, ?лтты? ойындарын ойнап к??іл к?терген.
?р топ бір салт-д?ст?рмен таныстыру.
ІV. ?лтты? ойын «Ар?ан тартыс»
Наурыз мейрамында халы? ?уанып ?лтты? ойын т?рлерін ойнап к??іл к?терген. Сонын ішінде «К?кпар», «?ыз ?уу», ар?ан тарту т.б ойындар.
- Ал, балалар, ендеше «ар?ан тартыс» ойынын ойнап, к?шімізді сынап к?релік! ?ш команда ар?ан тартасы?дар.Кімні? командасы осы ар?анды бірінші болып ?зіне ?арай тартады, сол команда же?імпаз болып есептеледі. 1,2,3! Бастаймыз! (балалар ар?ан тартысады)
Рахмет! Отырамыз!
Би: «Жау?азын» V. "?аза?ты? ?лтты? оюлары" (?а?аздан ою ою) VІ. ?орытындылау
?р кезе? бойынша ?пай сандарын есептеп, топтарды марапаттау.
?аза? хал?ыны? ежелгі салт-д?ст?ріні? бірі – бата-тілек білдіру. «С?з ар?ылы жаратушы?а жалынып, жалбарынып ы?пал етуге болады деп т?сінген ата-бабаларымыз. «Жа?бырменен жер к?гереді, батамен ер к?гереді», «Баталы ??л арымас» деген ой-пікірді уа?ыздап, кейінгі ?рпа?ына ы?ылас білдіріп, а? ниетпен бата беріп, тілек тілеуді д?ст?рге айналдыр?ан. Бата береді.Рахмет!
Осымен, ??рметті о?ушылар! Б?гінгі Наурыз мейрамына арнал?ан т?рбие са?атымыз ая?талды. Келесі Наурыз мейрамына дейін аман-есен болайы?!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
««Еліме шуа?, хал?ыма ?уат бер, ?з-Наурыз!» »
Тәрбие сағаты
«Еліме шуақ, халқыма қуат бер, Әз-Наурыз!»
Мақсаты:
Наурыз мейрамы туралы түсінік беру. Балалардың ойлау, қабылдау, зейін қабілеттерін дамыту. Грамматикалық тұлғада жүйелі сөйлеуге, мерекелік көңілін көтеру, елге деген сүйіспеншілікпен бірге салт-дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу. Көрнекіліктер: Наурыз мерекесіне арналған суреттер, интерактивті тақта,шарлар. Тәрбие сағаттың өтілу әдістері:түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу.
Қанатты сөздер:
Жыл басы наурыз жасасын!
Ұлыс тойы құтты болсын!
Ұлыс құт береке әкелсін!
Береке мен бірлік болсын! Тәрбие сағаттың барысы: І. Ұйымдастыру кезені - Сәлеметсізбе, құрметті оқушылар! Бүгінгі Наурыз мейрамына арналған «Наурыз –Ұлыстың ұлы күні» атты ашық сабағымызды бастауға рұқсат етіңіздер! - Балалар, міне Наурыз да келді. 22 наурыз жыл басы. Наурыз-үлкен мейрам. Көптен күткен Наурыз тойы арайлы, Нұрға бөлеп міне жатыр манайды! Мал біткеннің бал татыған уызды, Қуат болып қанымызға тарайды. Төрт түлік мал халқымыздың сүйері, Көңілімнің күмбірлеген күйі еді. «Аман ба» деп мал жаның? Бірін-бірі құшақтасып сүйеді. - Ал, балалар! Бәріміз тұрып бір-бірімізді құшақтап, бір-бірімізге жақсы тілектер айтып, Наурыз мейрамымен құттықтайық! Наурыз – Ұлыстың ұлы күні құтты болсын! Ақ мол болсын! Жаңа жыл бақ, береке, молшылық әкелсің! ІІ. Әңгімелесу Наурыз шығыс күнтізбесінде жаңа жыл басы деп саналады. 21-22 наурызда күн мен түн теңеледі. Наурыз деген сөздің өзі «нау» - жаңа, «руз» - кун деген сөздерден алынып, жаңа жыл деген ұғымды білдіреді. Адамдар Наурызға дайындалады. Олар үй, арық, аула, көшені тазалайды. Ағаш, гүл егеді. Адамдар үйлерінде дастархан жаяды. Ән шырқап, би билеп, ойын ұйымдастырады. - Құрметті балалар! Наурыз құтты болсын! (бір ата-ана шашу шашады, музыка қосу) - Наурыз - бақыттың бастамасы, ұлылықтың ұйытқысы, жақсының жаршысы, ынтымақтың белгісі, өмірге нұр сыйлаған, сезімге гүл сыйлаған халық қастерлейтін күн. - Ал, енді біздің кішкентай бүлдіршіндеріміз наурыз мейрамға дайындаған тақпақтарын ұсынады. ІІІ. Тақпақтар 1-оқушы: Ел-дәстүрі арымыз Той бастығы- кәріміз Қыдыр баба той бастар, Ал тыңдайық бәріміз. 2-оқушы: Сәлем ата-аналар, Айналайын балалар. Қызыр баба аман ба? Қудым жерден суықты, Қырдан салқын бу ақты. Құтты болсын мерекең Наурыз айы туыпты. Әне наурыз келеді, Әсемденер жер енді. 3-оқушы: Ау, аман ба, жарандар, Алтын таңға қарандар. Ерте жайнап атты таң, Естіліп тұр шаттық ән. Күннің жаңа нұры бар, Мұның ғажап сыры бар. Халық сүйген мейрам бұл, Қарсы алайық тұрындар. 4-оқушы: Сәлем анам-алтын Күз, Сәлем қарты халқымның. Уақытынша риза боп, Бақытыма шалқыдым. Ашық болса күніміз, Ашылады нұрымыз. Бай тұлғалы өңірде, Айтылады жырымыз. 5-оқушы: Жаңғырар дәстүр- салтымның, Көзделсін бұлақ жалғасы. Қастерлі менің халқымның Мереке Наурыз жыл басы. ІV. Тұсау кесу салт-дәстүрін көріп тамашалайық. Қаз, қаз балам, қаз балам Қадам бассаң мәз болам Қаз қаз балам, қаз балам Тақымыңды жаз балам Күрмеуінді шешейік Тұсауыңды кесейік Қадамына қарайық Басқаныңды санайық. Мұғалім: Келіңдер наурыз тойға бәрің бүгін, Аямас өнерпаздар ән мен жырын. Тойлайық халық тойы Наурызымның Шуағын, жерге төккен бақыт күнін, деп айтқандай енді қыздарымыздың биін тамашалайық. V. Би: «Наурыз биі»қыздар. 5-оқушы: Наурызым әкелсін деп береке, ырыс, Дәніме толып тұрсын барлық ыдыс. Жаңадан келген мына жаңа жылды Ақ құйып қарсы алған өте дұрыс. Мұғалім –оқушылар сұрақ-жауап. Мұғалім: сонымен балалар наурызда қандай ұлттық тағамдар дастарханға қойылады екен? Наурыз көженің құрамы неден тұрады? Оқушылар жауап береді. Би: қазақ жігіттерінің биі: Боз жорға әуеніне ұлдар би билейді. Тәрбие сағатын қорытындылау. Мұғалім: деп шағын салтанатты ертеңгілігімізді аяқтауға рұхсат етіңіздер және балаларымыздың наурызға жайылған дастарханға шақырамыз.
VІ. Ұлттық салт-дәстүрлерімен таныстыру Қазақ халқы қонақ күтуді де, қонақ болып қыдыруды да қызық көрген. Сондықтан қазақ халқының тойлары да көп болған. Соның біреуі бесікке салу. Бесікке салу тойына жиналғандар өлең айтып, әзіл –қалжың, ұлттық ойындарын ойнап көңіл көтерген. Бала он екі ай шамасында қаз тұрып, бір-екі аттап үстел жағалап жүреді. Осы кезде балаға арналған қазақ халқында «Тұсау кесер» тойы өткізіледі. VІ. Ұлттық ойын «Арқан тартыс» Наурыз мейрамында халық қуанып ұлттық ойын түрлерін ойнап көңіл көтерген. Сонын ішінде «Көкпар», «Қыз қуу», арқан тарту т.б ойындар.
- Ал, балалар, ендеше «арқан тартыс» ойынын ойнап, күшімізді сынап көрелік! Екі командаға бөлініп арқанды тартасыңдар.Кімнің командасы осы арқанды бірінші болып өзіне қарай тартады, сол команда жеңімпаз болып есептеледі. 1,2,3! Бастаймыз! (балалар арқан тартысады) Рахмет! Отырамыз!
Асық ойнау(ұлдар) VIІ. Қорытындылау Қазақ халқының ежелгі салт-дәстүрінің бірі – бата-тілек білдіру. «Сөз арқылы жаратушыға жалынып, жалбарынып ықпал етуге болады деп түсінген ата-бабаларымыз. «Жаңбырменен жер көгереді, батамен ер көгереді», «Баталы құл арымас» - деген ой-пікірді уағыздап, кейінгі ұрпағына ықылас білдіріп, ақ ниетпен бата беріп, тілек тілеуді дәстүрге айналдырған. Бата береді.Рахмет! Осымен, құрметті оқушылар! Бүгінгі Наурыз мейрамына арналған тәрбие сағатымыз аяқталды. Келесі Наурыз мейрамына дейін аман-есен болайық!
