Саба?ты? та?ырыбы: С?ндік ?олданбалы ?нер.
Саба?ты? ма?саты: О?ушыларды? ?олданбалы ?нер т?рлерімен таныстыру. Оларды? ой-?иялын дамыту, с?ндік ыдыс-ая?ты д?рыс бейнелеуге ?йрету.
С?ндік ?олданбалы ?нер т?рлерін жас ?рпа??а ?йрете отырып, адамгершілікке, имандылы??а баулып, эстетикалы? т?рбие беру.
П?наралы? байланыс: технология, ?дебиет, тарих.
К?рнекілігі: ыдыс-ая?тар, ?ол?нер заттары, плакат, с?зж?мба?, ребус, ма?ал-м?тел.
П?наралы? байланыс: технология, ?дебиет, тарих.
Типі: Жа?а білімді ме?герту саба?ы.
??рал - жабды?тар: ?алам, ?а?аз, т?рлі-т?сті бояу, ?ыл?алам.
?діс –т?сілдері: к?рнекілік, іздену, с?ра?-жауап, сараманды? ж?мыс.
Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і.
2.?й тапсырмасын тексеру.
3.Жа?а саба?.
4.«Ойлан тап» ойыны.
5. С?зж?мба?. ?лтты? киімдер.
6.?орытындылау.
7. Ба?алау.
8. ?йге тапсырма.
1.?йымдастыру кезе?і:
а) О?ушылармен амандасу
?) Т?гендеу
б) Назарларын саба??а аудару
в) ??рал-жабды?тарын тексеру
2. ?й тапсырмасын тексеру.
?йге ?андай тапсырма берілді? ?й ж?мысын б?ріміз орындап келдік па? О?ушыларды? ж?мыстарын салыстыра отырып, ?здеріне к?рсетіп мада?тап айту.
3. Жа?а саба? кіріспе
О?ушылар, б?гінгі ?тетін жа?а саба?ымызды? та?ырыбы - «С?ндік ?олданбалы ?нер».
Б?гінгі біз с?ндік ?олданбалы ?нер т?рлерімен танысамыз, с?ндік ыдыс-ая?тарды д?рыс бейнелеуді ?йренеміз.
?аза? хал?ыны? с?ндік ?олданбалы ?нерініњ к?п ?асырлы? тарихы бар. С?ндік ?олданбалы ?нері деп тек ?ана практикалы? жа?ынан емес, эстетикалы? м?ні жа?ынан да ма?ызды дайындал?ан ж?не к?ркем жасал?ан ?ндірістік немесе ?ол?нер ар?ылы ?мірге келген к?ркем туынды жасауды айтады.
С?ндік ?олданбалы ?нерді? ?зірлеу ?шін а?аш, с?йек, тас, ?йнек, таби?и ж?не жасанды заттар ?олданылады.
С?ндік ?олданбалы ?нерді? т?рлері: керамика (фармор), ?йнек (ыдыстар, ??мыра, мозаикалар), к?ркем оймыш) а?аш, тас, с?йек, пластмасса), металдан жасал?ан к?ркемдік б?йымдар ( зергерлік б?йымдар), жи?аздар (с?ндік маталар, киімдер), ойыншы?тар. ?ай халы?ты? болса да, т?рмыс-тіршілігіне ?ажетті ?демі б?йымдар мен заттарды д?ниеге ?келген ?ол?нері болып табылады. Соларды? ішінде бізді? ?аза? хал?ы ?ол?нерімен дамуы ?зінше ерекше.
?ол?нермен айналысатын адамдарды т?рт топ?а б?луге болады.
?ол?нер
?ста
Зергер Ісмер Шебер
1.?ста - ?ару-жара?, ер т?рман, сауыт-сайман жасаумен ш??ылданатын адам.
2. Зергер –алтын мен к?містен ал?а, сыр?а, білезік жасайтын адам.
3. Шебер - а?аштан ?р т?рлі б?йымдар жасайтын адам.
4. Ісмер - ?лтты? киімдер тігумен айналысатын, ?олынан іс келетін адамдар.
Т?рмысымызда с?ндік ?олданбалы ?нер ?те к?п ?олданылады.
4.«Ойлан тап» ойыны. Ребус шешейік.
- ?андай с?з шы?ты?
Ш
Е
Б
Е
Р
Халы? шеберлері т?рмыс?а ?ажетті ыдыс-ая?тарды к?бінесе а?аштан ?шекейлеп жаса?ан. ?азір сурет д?птерлерімізді ашып, а?аштан жасал?ан ыдыс-ая?тар суретін салайы?.
- Сурет д?птерлерімізді? к?лдене?інен ?стап, к?мекші сызы?тарды? к?мегімен орындарын белгілеп аламыз.
5. С?зж?мба? «?лтты? киімдер»
1. ?лдарды? бас киімі (та?ия)
2. Хан-с?лтандарды? киетін бас киімі.(Айыр?алпа?)
3.?лтты? ая? киім ( М?сі)
4. ?йелдерді? киімі (Камзол)
5. ?йелдерді? ая? киімі (Башпа?)
т
а
?
и
я
а
й
ы
р
?
а
л
п
а
?
м
?
с
і
к
а
м
з
о
Л
б
а
ш
п
а
?
6. Жа?а саба?ты? ?орытындысы.
1. Зергерлік бейнелеу ?неріні? ?ай т?ріне жатады?
( с?ндік ?олданбалы ?нер).
2. А?аштан жасал?ан заттарды, ыдыс-ая?тарды кімдер жасайды? (шебер).
3. Ісмер деген кім?
4. ?ста деген кім?
7. 7. ?йге тапсырма
Камзол, с?укелені? суреттерін салу.
4.Ме?гергенін тексеру: Ме?гергенін тексеру ма?сатында с?ра?тар ?ойылады.
1.?а?аз бетін ?алай пайдаланамыз?
2.Ж?мысты неден бастаймыз?
3.Бояу кезінде нені бай?аймыз?
5.С?здік ж?мыс: Мына ережені жаттап алы?дар.
Н?рсені? ?зіні? ??і негізгі т?с(локалъді) деп аталады.
Негізгі т?с деп н?рсені? ?зіне т?н, к?зге ай?ын т?сіп т?ратын ??ді айтамыз.
Мысалы: алма-?ызыл, с?біз-сары, ?ияр-жасыл, т.б.
6. ?з бетінше ж?мыс: ?р топ конвертін ашып, ?андай тапсырма берілгенін о?иды. Сол тапсырма бойынша с?ра?тар орындайды. Екі топ?а 3 с?ра?тан тапсырма беріледі.
1-топ:
1-с?р: Адам келбетін бейнелейтін жанр.
2.Бейнелеу ?неріні? жанрларын ата?
3. Су?а езілетін ?андай бояу т?рлерін білесі?дер?
2-топ:
1-с?р: Бейнелеу ?неріні? т?рлерін атап бері?дер.
2.?арындашты ?р т?рлі штрихта пайдаланып к?ркем шы?армада орындайтын ?ай ?нер?
7.?орытынды:
?аза? хал?ы ?р бояу т?сін символды? белгі та?а білген.Мысалы: А?-адалды?, п?ктікті білдіреді,к?к –аспанны?,?ызыл-отты? к?н к?зін,сары-а?ын парасатты?, ?ай?ыны?,?ара –жерді?,сондай-а? жауызды?,з?лымды?ты?, жасыл-жасты?ты?,к?ктемні? белгісін білдіруді деп сана?ан.
8.?йге тапсырма:
Бір т?сті екінші т?спен араластыру ар?ылы ?шінші т?с шы?ару?а бірнеше жатты?улар жасау.
26
9. Ба?алау: Жина?ан картиналарына ?арай ?ай топты? басым т?скенін аны?тап, ба?алаймыз.