Бойтұмар – дұға, аят, астрологиялық ишаралар немесе қасиетті кітаптардан алынған сөздер жазылған, мойынға тағылатын қастерлі зат. Бойтұмар ретінде (ұлутас,тас,сүйек т.б) немесе қамбат заттар да қолданылады. Бойтұмарды былғары, мата, киізден жасалған қалташаға салып, алқа ретінде тағады. Бойтұмарды түрлі пәле-жаладан қорғайды деп есептейді. Бойтұмар тағу барлық халықтарға тән көне дәуірден келе жатырған дәстүр.
Халық тұжырымында «көз тию», яғни «кінәрат» деген түсінік кең таралған және халық оған сенеді. Жақсы атқа да, жас балаға да, сүтті сиырға да көз тиеді деп ойлайды. Тұмарды негізінен зергерлер әшекейлеп темірден,күмістен құты жасаған. Исламға дейін тұмардың ішіне тұз,пияз,жыланның терісі,иттің, аюдың т.б. жүнін салған. Үкінің қауырсыны да тұмар қызіметін атқарған.
Тілден, көзден әр түрлі бәлекеттерден сақтайтын тұмарлардың түрі көп болып, бірі ауруларға тағылса,бір әйелдерге, бірі қыздарға, енді бірі жас балаларға тағылған, сол секілді тұмар мал-жануарларға да тағылған.
Қазіргі кезде де тұмар өз міндетін жоғалтпай ұлттық сыйлықтың,сувинир,декорация қатарына енеді. Пайдаланатын шикізатына байланысты және көркем шығармашылық жағынан неше түрлі болып келеді.
Сарамандық жұмыс:
Қауіпсіздік ережесін еске түсіру:
Қайшының үшкір ұшымен жолдасыңы береме;
Қайшының ұшын жоғары көтерме;
Өтпейтін, тозған қайшыны қолданба;
Инені киімге түйреме;
Инені тістеп аузыңа салма;
Бүгінгі сабақта балғарыдан бойтұмар жасап үйренеміз. Бойтұмарды тігуге кіріспес бұрын біріншіден жасалу жолымен танысамыз.
Р/с
Жұмыстың тәртібі
Сызбасы
Құрал-жабдықтар
1.
Қағаздан қиылған үлгіні былғарыға басып қиып алу
Қарындыш,сызғыш,былғары,бор
2.
Былғарыдан қиып алған үлгіні екіге бүктеу
3.
Бойтұмардың шетін бізбен тесу
Сызғыш,біз
4.
Бойтұмарды тігу жолдары
Жіп,ине,біз
5.
Бойтұмарды безендіру жолдары
Түрлі түсті жіптер
Қорытынды:
Бойтұмар туралы білгендерін сурап,тақтаға жаздырып,қорытындылау.