Суретшілер ?орша?ан ортада ж?не б?кіл ?лемде болып жат?ан о?и?аларды ба?ылап ?рі талдай отырып, сезім, тебіреніс ?серлерін ?з туындылары ар?ылы к?рсетуге тырысады.
К?птеген суретшілер бір та?ырып бойынша ой ?рісі шексіз болып, оны орысты? тамаша маринис суретшісі И.К. Айвазовский сия?ты ??былта алады.
«То?ызыншы то?ын» картинасына м??ият ?араса? долы тол?ын аспан?а ат?ан те?із кемені сан б?лікке б?лшектеп к?йретеді. Жасыл к?к тол?ынны? арасында тек бірнеше адамны? жан ?шырып трі ж?ргенін к?руге болады. Олар кемеден ?ал?ан ?ирандылар?а жабысып, е? ?ор?ынышты зардапты к?туде. Адамдар со??ы сына?тан тірі ?ала ма, жо? ?лде д?лейтол?ын оларды ж?та ма? Міне, ?алы? б?лттарды? арасынан к?н с?улесі найза?айдай жар?ырып к?рініп келе жатыр. К?н, жары? к?н! Бар ?міт осы жаратылыста. Ол ?мітін ?зген жандар?а ?атігез те?ізді же?уге к?мектеседі.
?. Ысмайловты? «Жуалы атырабында» атты шы?армасында м?нар бас?ан ?абат ?абат таулар, ?мірді? шексіздігі мен салтанатын білдіретін жайлау, ?зен бейнеленген. Бір ?ара?анда тауларды? б?рі бірдей сия?ты, ал т?стері ?р т?рлі. ?детте таулар бізден ?ашы?та?ан сайын оларды? т?стік бояулары да ашы?ыра?, к?гілдірлеу болып келеді.
Біз к?ретін т?стерді? ?рдайым ?згерісте болуына т?улік мезгілі, ауа райы ??былыстары да ?сер етеді.
Кешке ?арай к?н с?улесі ауа ?абатыны? ты?ыз б?лігін к?лдене? ?ия отырып ?и?аш т?седі. Себебі жерден к?терілген бу ауаны ?оюландыра т?седі де, к?н батарда сары ж?не ?ыз?ылт ре?ктер пайда болады.
Суретші ?. Телжановты? «К?кпар» атты шы?армасында ?аза?ты? ке? – байта? даласында к?кпар шауып, тартыс?а т?скен ер азаматтар бейнеленген. Ширы??ан ат ?стінде шыны??ан к?кпаршы жігіттер. Суретші б?л шы?арманы жасау ?шін е? алдымен эскиздер салып, аттарды? ?р т?рлі ?оз?алыс кезіндегі ?имыл – ?алыптарын ?а?аз бетіне т?сіреді. Одан кейін ке? дала таби?атын, адамны? бастары мен ?олдарын, денесін сан т?рлі кейіпте жеке – жеке орындап шы?ады. Б?л шы?армадан біз орындалу техникасыны? ж?не адам ойыны? мазм?н?а бай к?рінісін к?ре аламыз. Суретші шы?армасында?ы алды??ы планда аттыларды? б?рінен озып келе жат?ан негізгі к?кпаршы ?зіні? ал?ыр да к?ш – жігеріне сенімі мол екендігінен хабардар етеді. Суретшіні? басты назарын жары? пен к?ле?ке алды??ы ?атарда?ы к?кпаршыны? бет ?лпетін жандырып, ??ін аша т?скен. Суретші шы?армада?ы ?рбір кейіпкерді? ?зіне т?н бейнесін ашып к?рсету ?шін оларды к?гілдір фонда к?н с?улесіні? жары?ымен ай?ындай т?седі.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Дамытушылық : оқушылардың ой – өрісін дамыту, сабаққа деген ынтасын артыру
Құрал жабдық, көрнекіліктер :
Әдіс тәсілдері : түсіндіру, сурет салу
Сабақ түрі : аралас сабақ
Сабақтың барысы : ұйымдастыру
а) оқушылармен амандасу
б) сыныптың сабаққа қатысын тексеру
в) үй тапсырмасын тексеру
Жаңа сабақ : Суретшілер қоршаған ортада және бүкіл әлемде болып жатқан оқиғаларды бақылап әрі талдай отырып, сезім, тебіреніс әсерлерін өз туындылары арқылы көрсетуге тырысады.
Көптеген суретшілер бір тақырып бойынша ой өрісі шексіз болып, оны орыстың тамаша маринис суретшісі И.К. Айвазовский сияқты құбылта алады.
«Тоғызыншы тоқын» картинасына мұқият қарасақ долы толқын аспанға атқан теңіз кемені сан бөлікке бөлшектеп күйретеді. Жасыл көк толқынның арасында тек бірнеше адамның жан ұшырып трі жүргенін көруге болады. Олар кемеден қалған қирандыларға жабысып, ең қорқынышты зардапты күтуде. Адамдар соңғы сынақтан тірі қала ма, жоқ әлде дүлейтолқын оларды жұта ма? Міне , қалың бұлттардың арасынан күн сәулесі найзағайдай жарқырып көрініп келе жатыр. Күн , жарық күн! Бар үміт осы жаратылыста. Ол үмітін үзген жандарға қатігез теңізді жеңуге көмектеседі.
Ә . Ысмайловтың «Жуалы атырабында» атты шығармасында мұнар басқан қабат қабат таулар, өмірдің шексіздігі мен салтанатын білдіретін жайлау, өзен бейнеленген. Бір қарағанда таулардың бәрі бірдей сияқты, ал түстері әр түрлі. Әдетте таулар бізден қашықтаған сайын олардың түстік бояулары да ашығырақ, көгілдірлеу болып келеді.
Біз көретін түстердің әрдайым өзгерісте болуына тәулік мезгілі, ауа райы құбылыстары да әсер етеді.
Кешке қарай күн сәулесі ауа қабатының тығыз бөлігін көлденең қия отырып қиғаш түседі. Себебі жерден көтерілген бу ауаны қоюландыра түседі де, күн батарда сары және қызғылт реңктер пайда болады.
Суретші Қ. Телжановтың «Көкпар» атты шығармасында қазақтың кең – байтақ даласында көкпар шауып, тартысқа түскен ер азаматтар бейнеленген. Ширыққан ат үстінде шыныққан көкпаршы жігіттер. Суретші бұл шығарманы жасау үшін ең алдымен эскиздер салып, аттардың әр түрлі қозғалыс кезіндегі қимыл – қалыптарын қағаз бетіне түсіреді. Одан кейін кең дала табиғатын, адамның бастары мен қолдарын, денесін сан түрлі кейіпте жеке – жеке орындап шығады. Бұл шығармадан біз орындалу техникасының және адам ойының мазмұнға бай көрінісін көре аламыз. Суретші шығармасындағы алдыңғы планда аттылардың бәрінен озып келе жатқан негізгі көкпаршы өзінің алғыр да күш – жігеріне сенімі мол екендігінен хабардар етеді. Суретшінің басты назарын жарық пен көлеңке алдыңғы қатардағы көкпаршының бет әлпетін жандырып, өңін аша түскен. Суретші шығармадағы әрбір кейіпкердің өзіне тән бейнесін ашып көрсету үшін оларды көгілдір фонда күн сәулесінің жарығымен айқындай түседі.
Тақырыпты бекіту : 1. Қазақстандық суретшілерден кімдерді білесіңдер?
Үйге тапсырма : Қ. Телжановтың «Көкпар» картинасына әңгіме жазу
