Саба?ты? та?ырыбы ?лтты? ?ол?нер

Қосымша білім беру педагогы Габдуллина М.А.

Сабақтың тақырыбы: Ұлттық қолөнер

Мақсаты: ұлттық қолөнер жайлы түсінік беру.

Білімділігі: жас ұрпақты ежелден келе жатқан қолөнер түрлерін түсініп, үйренуге баулу. Өздіктерінен ізденіп, жұмыс жүргізуге шеберлік деңгейін арттырып, ынта- ықыласымен молайту, әсемдік пен сұлулықты сезініп, бағалай білуге дағдыландыру.

Дамытушылық: оқушылардың бейнелеу өнеріне деген қызығушылығын оятып, түстерді ажыратып, оларды бейнелеу әрекеттерінде шебер қолдануға сурет салыпі бояй білуге, құралдарын орынды пайдалана білуге үйрету.

Тәрбиелігі: ұлттық өнер туралы білімдерін жүйеге түсіріп, адамгершілікке, әдемілікке көре білуге тәрбиелеу.

Түр: аралас сабақ

Типі: жаңа сабақты меңгерту

Әдісі: түсіндіру, сұрақ- жауап, көрнекілік, сарамандық жұмыс.

Пінаралық байланыс: технология, математика, биология.

Көрнекілігі: 1. Н.Ә.Назарбаевтың сөзі:«Өткенді ұстай отыра, келешекке ұмтылған жөн, өзге халықтармен бейбіт те ынтымақта өмір сүру, мәдениетті салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды сыйлау қажет».

2. Көрме «Қолөнер бұйымдары»

3. Суреттер С. Төленбаев. «Қазақтың ою-өрнектері», «Шаңырақ» энциклопедиясы.

«Балаларға өнер-білім берілсін,

Сұлу мінез әр өнермен өрілсін». Ж.Баласағұн.

Сабақтың барысы

I Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгелдеу , зейін , ынтасын сабаққа аудару.

II. Үй тапсырмасын сұрау. «Сиқырлы сандық » ойыны.

Ойынның мазмұны: сандық ішіне үй тапсырмасы бойынша сұрақтар жазылған суреттер салынады. Оқушылар ретімен алып жауап береді де, тақтаға іліп қояды.

1 Қазақстаннан шыққан алғашқы әйел суретші кім?

2 Графиканың әсерлегіш құралдары?

3 Компазиция дегшеніміз не?

III. Жаңа сабақ.

(Үй тапсырмасын сұрау барысында тақтадағы суреттерден жаңа сабақтың тақырыбын ашу).

• Тақтаға ненің суреттері ілінген .

• Қоржын, сырмақ, киіз үй жабдықтары, торсық.

• Осы бұйымдар бейнелеу өнерінің қай түріне жатады?

• Қолөнер түріне жатады.

«Өнер-таусылмас қазына, жұтамас байлық» дейді дана халқымыз. Қазақ қолөнері төлтума бітім қасиетімен, көркемдік мән-мағынасымен, халқымыздың ғасырлар талғамынан өткен асыл қазынасы.

Қолөнер-халық өмірімен, тұрмыс-тіршілігімен біте қайнасқан өміршең өнер. Шебердің қолынан шыққан қолөнер туындыларын халықтың өміршең тұрмысынан бөліп қарауға мүмкін емес. Бұл заттар ел тұрмысына сән беріп, адамдарға рухани ләззат әкелген, қолөнер бұйымдарына салынған түрлі-түсті өрнектерден адамзат дүниесінің табиғатпен біте қайнасқан қарым-қатынасын, бөлінбес бірлігін көруге болады. Қолөнер шеберлері сол табиғат сұлулығын өнер туындыларына арқау ете білген.

Қолөнер түрлері көп. Жүннен, киізден жасалған бұйымдар, өрмек тоқу, тері өңдеу, ши тоқу, ер-тұрман жасау, ағаш бұйымдары, кесте және көркем тігу, зергерлік өнер, т.б.

Қолөнермен айналысатын адамдарды төрт топқа бөлуге болады.

1 Ұста- қару-жарақ, ер-тұрман, сауыт-сайман жасаумен шұғылданатын адам.

2 Зергер-алтын мен күмістен алқа, сырға, білезік жасайтын адам.

3 Шебер- ағаштан әр түрлі бұйымдар жасайтын адам.

4 Ісмер-ұлттық киімдер тігумен айналысатын, қолынан іс келетін адамдар.

Слайдтар арқылы қазақтың қолөнер бұйымдарын соның ішінде түскиіз, сырмақ, текемет, қоржын, аяққап түрлерін тамашалау.

IV. Сарамандық жұмыс.

Аяққаптың суретін салудың 4 кезеңін көрсете отырып бейнелеу.

Қолөнер-сәндік, дәстүрлік кәсіби өнер.

Эскиз-жобалық сурет.

Форма-нәрсенің сыртқы пішіні.

V. Сабақты бекіту.

1 Суретші жайлы не білесің?

2 Өнер, шеберлік жайлы не білесің?

3 Оқушы жұмыстарының нәтижесінің көрмесі және бағалау.

VI Үйге тапсырма. Тақырыпқа байланысты суреттержинақтау.

VII. Қорытынды. Қазақ шеберлері жасаған қолөнерлік бұйымдар біздің ата-бабаларымыздың он саусағынан өнер тамған, жандары сұлу болғанын паш етеді. Қолөнер – жалпы адамзатты, соның ішінде жас жеткіншектерді сұлулыққа, әсемдікке, шеберлікке үйретеді.

Теректі аудандық балалар шығармашылық үйі, Батыс Қазақстан облысы