Ол ?шін бір пара? ?а?азды б?ктеп бір жа?ына абайсызда бояу т?гіп ал?ан болып,о?ушылардан не істеім керек деп с?раймын.?рине,?рт?рлі жауап алынады.Суретші жо?тан барды ??растырып,жаманнан жа?сыны к?ніп,шеберлігін шы?дай алатын болу керек деп,келесі бетті жауып беттестіремін.Біраздан кейін ашып,?андай да бір симмериялы бейнені? пайда бол?анын к?реміз.М?ндай ?дісті?,ежелден хал?ымызды? ?ол?нерінде ке?нен ?олданып келе жат?анын айта отырып,пішіні симмериялы болатын ?ол?нер б?йымдарыны? суреттерін к?рсетемін.Торсы?,?оржын т.б хал?ымыз кез-келген ?здері жаса?ан б?йымдарын ?демілеп,оюлап ?рнектеп жаса?анын ??гімелей келе,бір-екі оюды ?а?азды б?ктеп,ойып к?рсетемін.Келешегін б?гінмен байланыстыру ар?ылы,я?ни заманауи киім ?лгілермен байланыстыра келе,симмериялы безендірілген жазды? кеудешені? /футболка/ ?лгісінде к?рсетіп т?сіндіремін.
Мысалы,кез-келген н?рсені екіге б?ктесек,оны? пішіні бір-біріне сай беттесетін болса,сонымен ?атар оны? бетіндегі ?рт?рлі бейнелерді? т?сі мен пішіні бір-біріне сай келсе,ол н?рсе екі жа?ты симметриялы болып есептеледі,б?л 3 т?рлі за?дылы??а ба?ынады: пішіннні? с?йкестігі за?дылы?ына,бояу т?сіні? с?йкестігі за?дылы?ына,?рнектерді?,сызы?тарды? бір-біріне с?йкес келу за?дылы?ына.
ІІ.Дизайнды? ж?мыс.
Е? алдымен пішініне ?арай ?а?азды тігінен алдымыз?а ?оямыз.Сыз?ышты пайдалана отырып,биіктігі 20 см,ені 10см болатын тік т?ртб?рыш саламыз.Тікт?ртб?рышты? жо?ар?ы жа?ына ені 4см,биіктігі 8см болатын т?ртб?рышты же? етіп жал?аймыз.Осы т?ртб?рышты? жо?ар?ы шеткі б?рышынан к?лдене?і мен биіктігі 3,5см болатын ?шб?рышты сызып,?иып аламыз.Ендігі ж?мыс-негізгі ?лкен т?ртб?рышты? ортасын ?лшеп тауып,тік сызы? ж?ргізу. Мойнын салу ?шін осы т?зуді? жо?ар?ы н?ктесін орта етіп алып,ше?берсызармен радиусы R2 те? жарты ше?бер сызамыз.Міне,енді жазды? кеулдешені? негізгі пішіні шы?ты.Ары ?арай о?ушылар сыз?ыш пен ше?берсызарды ?олдана отырып,?з бнеттерімен симммериялы ою-?рнектер салып,безендіреді.Барлы? бояу т?рлерін ?алауынша ?олдану?а болады.Енді ?аншалы?ты т?сінгендерін аны?тау ма?сатында та?тада?ы бейнесі ??сас,біра? пішіндері.?рнегі,бояуы ?згеше.т?рлі –т?сті кеудеше ?лгісін жасау тапсырылады.
2.Ұ.М.Әбдіғарапова,Қазақтың ұлттық ою-өрнектері,Алматы,Жалын,1995
3.Қ.Болатбаев,Ұ.Ибрагимов,Бейнелеу өнері,5 сынып
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру
2.Ой қозғау
3.Дизайндық жұмыс
4.Қорытындылау
5.Шығармашылық тапсырма
1.Қызығушылықты ояту
Ол үшін бір парақ қағазды бүктеп бір жағына абайсызда бояу төгіп алған болып,оқушылардан не істеім керек деп сұраймын.Әрине,әртүрлі жауап алынады.Суретші жоқтан барды құрастырып,жаманнан жақсыны көніп,шеберлігін шыңдай алатын болу керек деп,келесі бетті жауып беттестіремін.Біраздан кейін ашып,қандай да бір симмериялы бейненің пайда болғанын көреміз.Мұндай әдістің,ежелден халқымыздың қолөнерінде кеңнен қолданып келе жатқанын айта отырып,пішіні симмериялы болатын қолөнер бұйымдарының суреттерін көрсетемін.Торсық,қоржын т.б халқымыз кез-келген өздері жасаған бұйымдарын әдемілеп,оюлап өрнектеп жасағанын әңгімелей келе,бір-екі оюды қағазды бүктеп,ойып көрсетемін.Келешегін бүгінмен байланыстыру арқылы,яғни заманауи киім үлгілермен байланыстыра келе,симмериялы безендірілген жаздық кеудешенің /футболка/ үлгісінде көрсетіп түсіндіремін.
Мысалы,кез-келген нәрсені екіге бүктесек,оның пішіні бір-біріне сай беттесетін болса,сонымен қатар оның бетіндегі әртүрлі бейнелердің түсі мен пішіні бір-біріне сай келсе,ол нәрсе екі жақты симметриялы болып есептеледі,бұл 3 түрлі заңдылыққа бағынады: пішінннің сәйкестігі заңдылығына,бояу түсінің сәйкестігі заңдылығына,өрнектердің,сызықтардың бір-біріне сәйкес келу заңдылығына.
ІІ.Дизайндық жұмыс.
Ең алдымен пішініне қарай қағазды тігінен алдымызға қоямыз.Сызғышты пайдалана отырып,биіктігі 20 см,ені 10см болатын тік төртбұрыш саламыз.Тіктөртбұрыштың жоғарғы жағына ені 4см,биіктігі 8см болатын төртбұрышты жең етіп жалғаймыз.Осы төртбұрыштың жоғарғы шеткі бұрышынан көлденеңі мен биіктігі 3,5см болатын үшбұрышты сызып,қиып аламыз.Ендігі жұмыс-негізгі үлкен төртбұрыштың ортасын өлшеп тауып,тік сызық жүргізу. Мойнын салу үшін осы түзудің жоғарғы нүктесін орта етіп алып,шеңберсызармен радиусы R2 тең жарты шеңбер сызамыз.Міне,енді жаздық кеулдешенің негізгі пішіні шықты.Ары қарай оқушылар сызғыш пен шеңберсызарды қолдана отырып,өз бнеттерімен симммериялы ою-өрнектер салып,безендіреді.Барлық бояу түрлерін қалауынша қолдануға болады.Енді қаншалықты түсінгендерін анықтау мақсатында тақтадағы бейнесі ұқсас,бірақ пішіндері.өрнегі,бояуы өзгеше.түрлі –түсті кеудеше үлгісін жасау тапсырылады.
ІІІ.Қорытынды.
Сабақтың соңында жұмыстарды өздеріне көрме ұйымдастыртып,бағалатамын
ІV.Үйге шығармашылық тапсырма.Ой-қиялдарынан симметриялы ерекше бейне салу
