Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і. ?ткен саба?ты ?айталау, бекіту.
?аза? ою-?рнектері ?анша?а жуы??
?аза? ою-?рнектеріні? неше т?рлері бар?
Олар?а мысал келтіру.
ІІ. Жа?а саба?. ?рнек -?шекейлерді бояуды? т?сіне ?арай оюластыруды? зор м?ні бар. ?рбір т?с белгілі т?ртіппен кезектесіп отырмаса ?рнек ?рсіз, нашар болып шы?ады. Ретсіз орналас?ан бояу т?стер ?андай ?сем, к?рнекті болса да к??гірт, сал?ын т?ске айналдырады.
Бояу мен т?стерді та?дап пайдалануды? ?аза? хал?ыны? этнографиялы? тарихымен байланысты символды? м?ні бол?ан. ?рбір халы? т?рлі символды? м?нге ие. Фон ж?не суреттерді? т?сі ж?ніндегі шешімдер композициялы болып келеді. ?аза?та кейбір т?стерді? мынадай символды? м?ні бар: к?к т?с- аспанны?, ?ызыл т?с- отты?, к?н к?зіні?, а? т?с- а?и?атты?, ?ара т?с- жерді?, жасыл т?с- жасты?ты?, к?ктемні? символы. Затты осы т?стерді? бірімен боя?анда о?ан белгілі м?н беріледі.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Өткен сабақты қайталау, бекіту.
Қазақ ою-өрнектері қаншаға жуық?
Қазақ ою-өрнектерінің неше түрлері бар?
Оларға мысал келтіру.
ІІ. Жаңа сабақ. Өрнек -әшекейлерді бояудың түсіне қарай оюластырудың зор мәні бар. Әрбір түс белгілі тәртіппен кезектесіп отырмаса өрнек әрсіз, нашар болып шығады. Ретсіз орналасқан бояу түстер қандай әсем, көрнекті болса да күңгірт, салқын түске айналдырады.
Бояу мен түстерді таңдап пайдаланудың қазақ халқының этнографиялық тарихымен байланысты символдық мәні болған. Әрбір халық түрлі символдық мәнге ие. Фон және суреттердің түсі жөніндегі шешімдер композициялы болып келеді. Қазақта кейбір түстердің мынадай символдық мәні бар: көк түс- аспанның, қызыл түс- оттың, күн көзінің, ақ түс- ақиқаттың, қара түс- жердің, жасыл түс- жастықтың, көктемнің символы. Затты осы түстердің бірімен бояғанда оған белгілі мән беріледі.
Қазақ өрнектерінде түстердің орналасуының өзіндік тәртібі бар. Мысалы: кестелі ұлт киімдерінде қара барқыт, көк барқыт негізгі тус ретінде көп пайдаланылған. Сары және қызыл жіптер негізгі түс үшін ұнамды болып есептеледі. Ал қара түспен әшекейлеу сирегірек кездеседі, олар тек сырмаққа, аяққапқа, басқа оюлар мен күміске жүргізілген. Өрнектерде халықтық мәнер көптеген оюлармен кестелердегі бояу түрлерінің бір – бірінен өте алшақ болып, тым ашақ түсті болып тұрғанын жаратпайды. Көп түсті өрнектермен тігілген кестелерде, құрақтарда, ши орау түрлерінде олардың көрнекі жерін бір рет ашық түспен береді де, одан әрі бірте- бірте ашыла бастайтындай етіп бояу реңін біркелкі жарасымды түстермен өрбітіп отырады.
Өрнек бірнеше түрге бөлінеді. Өрнектерді құру заңдылығына байланысты оны үш түрге бөлеміз:
Өрнекті ленталар
Табақша
Торлы өрнек ер
Бұдан басқа өрнектер жазықтық бетіндегі және рельефтік болып екіге бөлінеді.
Жазық өрнектер- жазықтық бетінде немесе қисық бетте түспен түрлі сызықтар көмегімен безендіріледі. Жазық өрнектер киімдерді, үй ішін, тұрмыс заттарын, т.б.безендіруге пайдаланылады. Рельефтік немесе бұдыр шығыңқы өрнектер ағашта, сүйекте, таста немесе темірде арнайы көркем жұмыстар көмегімен арнайы материалдармен жасалады.
Қолөнерде пайдаланылатын бояулардың негізінен үш түрі бар.
Осы заманғы химиялық әдістермен өндірілетін алуан түсті ұнтақ пен сұйық бояулар.
Табиғатта даяр күйінде кездесетін бояулар. Бұлар топырақтан жосадан, әр түрлі материялдар мен өсімдік жемістерінен, малдың қаны м ен бауырынан алынады.
Шеберлер өздері қолдан жасап алатын бояулар, оларға әр – түрлі қоспалар қосып пайдаланылады.
Ал енді, осы түстер символикасын және өткен с абақта алған білімімізді пайдалана отырып, танысқан ою- өрнек элементтерін ақ қағаз бетіне түсіріп көрсету.
Мысалы: «ағаш»өрнегін-жасыл түспен, «жұлдыз» өрнегі-қызыл түспен, көк фонмен т.б.
ІІІ .Өздік жұмыс. Кез келген өрнек элементтерін таңдап алып қағаз бетіне түсіріп мағынасын ескере отырып, фон таңдау өрнектің түсін таңдау.
Өрнектің пішінін анықтау.
Жобалау, үйлестіру.
Түс таңдау, фон таңдау.
Суретті аяқтау.
ІV.Қорытынды. Саақты бекіту. Оқушылардың жұмыстарынан көрме ұйымдастыра отырып бағалау.
