?оз?алу кезінде бет ?алыптастыратын сызы? – жасаушы, ал оны? ?оз?алу сызы?ы –ба?ыттаушысы деп аталады.
Цилиндр – тік т?ртб?рыш ?зіні? бір ?абыр?асынан айнал?анда шы?атын айналу денесі. Тік т?ртб?рышты? ?оз?алмайтын ?абыр?асы цилиндрді? осі деп аталады, ал о?ан ?арама-?арсы ?абыр?асы – жасаушысы цилиндрді? б?йір бетін ж?не ?ал?ан екі ?абыр?асы цилиндрді? табандары болатын бірдей екі д??гелекті сызады. Цилиндр оны? жасаушылары табанына перпендикуляр немесе к?лбеу болуына ?арай тік немесе к?лбеу болуы м?мкін.
Конус – тік б?рышты ?шб?рышты катеттеріні? біреуіне айналдыр?анда шы?атын айналу денесі.
Конусты? б?йір бетіні? жазбасы – д??гелек сектор, оны? радиусы конус жасаушысыны? ?зынды?ына, сектор до?асыны? ?зынды?ы конус табаны ше?беріні? ?зынды?ына те?. Конус табаны ше?беріні? радиусы R, ал б?йір бетіні? жасаушы ?зынды?ы – L болса, сектор б?рышы a=360° R/L болады.
Шар (сфера) – жартылай д??гелекті? диаметрін (сонымен ?атар, айналу осі болып табылатын) айнала ж?ргізілгенде пайда болатын геометриялы? дене. Шар бетіні? ?рбір н?ктесі шар центрінен R радиусына те? бірдей ?ашы?ты?та орналасады.
Сфералы? бет жайылмайтын беттер ?атарына жатады, сонды?тан шар бетіні? жазбасы жуы?тау ?дістермен орындалуы м?мкін. Шар бетіні? жазбасын орындау ?шін оны меридиандармен те? б?лікке б?леді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
ізденімпаздыққа, өздігімен жұмыс істеуге, білімділікке
тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: А4 пішіміндегі қағаз, қарындаштар, сызғыш, өшіргіш, шеңберсызар және тағы басқа.
Сабақтың өту барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Үйге берілген тапсырманы тексеру.
Жаңа тақырыпты түсіндіру.
Тапсырмаларды орындау.
Сабақты бекіту.
Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Қозғалу кезінде бет қалыптастыратын сызық – жасаушы, ал оның қозғалу сызығы –бағыттаушысы деп аталады.
Цилиндр – тік төртбұрыш өзінің бір қабырғасынан айналғанда шығатын айналу денесі. Тік төртбұрыштың қозғалмайтын қабырғасы цилиндрдің осі деп аталады, ал оған қарама-қарсы қабырғасы – жасаушысы цилиндрдің бүйір бетін және қалған екі қабырғасы цилиндрдің табандары болатын бірдей екі дөңгелекті сызады. Цилиндр оның жасаушылары табанына перпендикуляр немесе көлбеу болуына қарай тік немесе көлбеу болуы мүмкін.
Цилиндр бетінің жазбасы – цилиндрдің бүйір бетінің және оның табандарының бір жазықтықта түйіскен жазбасы.
Конус – тік бұрышты үшбұрышты катеттерінің біреуіне айналдырғанда шығатын айналу денесі.
Конустың бүйір бетінің жазбасы – дөңгелек сектор, оның радиусы конус жасаушысының ұзындығына, сектор доғасының ұзындығы конус табаны шеңберінің ұзындығына тең. Конус табаны шеңберінің радиусы R, ал бүйір бетінің жасаушы ұзындығы – L болса, сектор бұрышы a=360° R/L болады.
Шар (сфера) – жартылай дөңгелектің диаметрін (сонымен қатар, айналу осі болып табылатын) айнала жүргізілгенде пайда болатын геометриялық дене. Шар бетінің әрбір нүктесі шар центрінен R радиусына тең бірдей қашықтықта орналасады.
Сфералық бет жайылмайтын беттер қатарына жатады, сондықтан шар бетінің жазбасы жуықтау әдістермен орындалуы мүмкін. Шар бетінің жазбасын орындау үшін оны меридиандармен тең бөлікке бөледі.
Конустың бүйір бетінің жазбасы – дөңгелек сектор, оның радиусы конус жасаушысының ұзындығына, сектор доғасының ұзындығы конус табаны шеңберінің ұзындығына тең. Конус табаны шеңберінің радиусы R, ал бүйір бетінің жасаушы ұзындығы – L болса, сектор бұрышы a=360° R/L болады.
