Бояумен сурет салу кезе?дері. ??мыра мен жемістерден ??рал?ан натюрмортты бейнелеу.

Сыныбы: 5

Саба?ты? та?ырыбы: Бояумен сурет салу кезе?дері. ??мыра мен жемістерден ??рал?ан натюрмортты бейнелеу.
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділігі: Кескіндеме (живопись) т?рлері жайлы м?лімет беру.
?) дамытушылы?ы: Кескіндеме ?нері жанрлары туралы білімдерін дамыту.
б) т?рбиелігі: Кескіндеме жанрларын ерекшеліктеріне ?арай б?ле білуге ж?не ?нер туындыларын ба?алай білу м?дениетіне баулу.
Саба?ты? т?рі: Жа?а материалды ?абылдау саба?ы.
Саба?ты? ?дісі: Ауызша т?сіндіру, к?рнекіліктер, машы?ты? ?діс.
О?ыту ??ралдары: О?ып ?йрену кестесі, натюрморт суреті, натюрморт ??ру?а ?ажетті заттар.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі.
Амандасу, о?ушыларды тексеру, саба??а ?зірлігін ?ада?алау. Саба? жоспарымен таныстыру. Кіріспе с?ра?тар ?ою.

ІІ. Жа?а материалды т?сіндіру.
Натюрморт – француз тілінде «?оз?алыссыз таби?ат» деген с?з. Адамды ?орша?ан заттарды бейнелейтін суретті натюрморт дейді. Ондай заттар ?ожасыны? ?мірі мен тал?амы, ?йреншікті ?деттері жайлы к?п сыр айтады. Т?рлі т?сті маталар, ыдыс - ая?, г?лдер, жеміс-жидектер, те?із байлы?ы мен т?з ??стары сия?ты ?р ?илы к?рініс ?йлесімі ?орша?ан ортаны? байлы?ы мен с?лулы?ын д?ріптеп ?ана ?оймай, бізді? к??ілімізді не м???а, не шатты??а б?лейді. ?ай заманны? суретшілері де графика, м?сін, бейнелеу ?нерінде талай - талай натюрморттарды ?алдыр?ан. Соларды? ішінде XVII ?асырда?ы фламанд, голланд суретшілері Ф. Снейдерс, В. Хедтлерді? натюрморттары айры?ша орын алады. ?з шы?армаларын - да олар таби?атты? адам?а сыйлайтын мол ризы?ын адам ?олынан шы??ан б?йымдарды? с?лулы?ын жыр?а ?осады. Ке?ес суретшілері И. Э. Грабар,

М. С. Сарьян, П. П. Кондальский, И. И. Машков т. б. натюрморт жанрыны? тамаша шеберлері болды. ?аза? ?лтты? та?амдарыны? кейбір т?рлерін белгілі суретші А. ?алымбаева ?зіні? «Дастархан» атты натюрмортында ?серлі берген. М?нда?ы к?ре? бауыр - са? пен а? ??рт, а?аш тегенедегі сары ?ымыз, ша?па? ?ант пен ?гіліп кеткелі т?р?ан кеудірлек нан, дастар?ан шетіндегі тор?ын с?лгі, б?ларды? т?сында?ы ая??ап осындай бір - бірімен жараса астасып, ел байлы?ыны?, ?аза? дастарханыны? бір к?рінісін бейнелей т?скен.
К?н сайын к?ріп ж?рген ?арапайым б?йымдардан натюрморт ??рап к?рсек, бізді? к?з алдымызда ер - екше жарасты? тауып то?ыс?анын к?реміз.
Алдымыз?а ?ойыл?ан натюрморт толы? жан - жа?ты к?ріну ?шін одан ?ашы?ыра? отыр?ан ж?н.
Ара ?ашы?ты? бір жарым, екі метрден кем болмауы керек. Отыр?анда кез келген жерге отыра салмай натюрмортты? композициясы ?ызы?ты к?рінетіндей жерді та?дау керек. Орынды белгілеп ал?ан со? натюрмортты? жан - жа?ынан ?арап, онда?ы заттарды? жалпы пішінін, т?тас к?лемін зерттеп к?ру ?ажет.
?андай суретті салмайы?, оны? барлы?ына орта? белгілі бір жолы, кезе?і болады. Сонды?тан сурет т?мендегі кезе?дермен біртіндеп салынып, ?рбіп отырады.
1. Зат бейнесіні? орналасуын аны?тау (компоновка)
2. ??рылымын табу.
3. Пішінін ай?ындау.
4. Суретті? ая?талуы.

Енді осы кезе?дер ар?ылы берілген натюрмортты салу жолдарын ?арастырайы?.
1 - кезе?. Зат бейнесіні? орналасуын аны?тау дегеніміз – бейнелейтін затымызды? жалпы н?с?асын ?а?аз бетіне д?рыс, белгілі бір м?лшерде ы?шамдап т?сіру болып табылады.
2 - кезе?. Зат бейнелеріні? ??рылымын табу. Енді затты? конструкциялы? ??рылымын саламыз.
Натюрмортта?ы заттарды? бір - біріні? ара?атынасын тексеріп - ?лшеп оларды? ?р?айсысыны? сызы? - ты? ?а??асын сызамыз. М?нда?ы заттарды? ара?атынасын ?лшеу ?арындаш ар?ылы ж?ргізіледі.
3 - кезе?. Пішімді сомдау. Б?л кезе?де штрихтарды пайдалана отырып к?ле?ке мен жары?ты? ара?атынасын шешіп, таби?и пішінін бейнелеуге к?шеміз, ?ыс?аша айт?анда ?р затты? пішінін сомдаймыз. Заттарды? пішінін сомдауда бояуды? р?лі ?те ?лкен. Соларды? к?мегімен жартылай жары?, к?ле?ке, денеден ??лай т?скен к?ле?кені? айырмашылы?ын реттеуіміз ?ажет.
4 - кезе?. Б?л кезе?де суретті м??ият тексеріп, к?зге ?рып т?р?ан елеулі к?ле?ке мен жары? болса, соларды басып жалпы натюрмортты? ре? ?оюлы?ына ба?ындырамыз. Натюрмортты? фон?а жабысып ?ал - мауын тексереміз.

ІІІ. Машы?ты? кезе?.
??мыра мен жемістерден ??рал?ан натюрмортты бейнелеу. О?ушылар ты?дап болып, сурет салу?а кіріседі. ?зіне ?арап натюрмортты? суретін салады. Конструциялы?, т?стік, шешімдерін табады. О?ушылар ?зіне ?арап суретті ?а?аз бетіне т?сіруге ж?не т?стік шешімдерін табу жолдарын ме?геруге ба?ыттаймын.

IV. ?орытынды:
Б?гінгі саба?ымызды с?ра? - жауап ?орытындылаймыз.
С?ра?тар:
1. Натюрморт жанырында бейнелеген ?аза?ты? ?ыздары арасынан шы??ан суретшіні ата?
(А. ?алымбаева)
2. Натюрмортты бейнелеу неше кезе?нен т?рады?
(4 кезе?нен)
3. ?осымша т?стер дегеніміз не?
(Бояуларды бір бірімен араластыру ар?ылы алын?ан т?стер)
V. ?йге тапсырма: Акварель бояуымен алманы? суретін сал.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Бояумен сурет салу кезе?дері. ??мыра мен жемістерден ??рал?ан натюрмортты бейнелеу. »

Сабақтың тақырыбы: Бояумен сурет салу кезеңдері. Құмыра мен жемістерден құралған натюрмортты бейнелеу.
Сабақтың мақсаты:
а) білімділігі: Кескіндеме (живопись) түрлері жайлы мәлімет беру.
ә) дамытушылығы: Кескіндеме өнері жанрлары туралы білімдерін дамыту.
б) тәрбиелігі: Кескіндеме жанрларын ерекшеліктеріне қарай бөле білуге және өнер туындыларын бағалай білу мәдениетіне баулу.
Сабақтың түрі: Жаңа материалды қабылдау сабағы.
Сабақтың әдісі: Ауызша түсіндіру, көрнекіліктер, машықтық әдіс.
Оқыту құралдары: Оқып үйрену кестесі, натюрморт суреті, натюрморт құруға қажетті заттар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі.
Амандасу, оқушыларды тексеру, сабаққа әзірлігін қадағалау. Сабақ жоспарымен таныстыру. Кіріспе сұрақтар қою.

ІІ. Жаңа материалды түсіндіру.
Натюрморт – француз тілінде «қозғалыссыз табиғат» деген сөз. Адамды қоршаған заттарды бейнелейтін суретті натюрморт дейді. Ондай заттар қожасының өмірі мен талғамы, үйреншікті әдеттері жайлы көп сыр айтады. Түрлі түсті маталар, ыдыс - аяқ, гүлдер, жеміс-жидектер, теңіз байлығы мен түз құстары сияқты әр қилы көрініс үйлесімі қоршаған ортаның байлығы мен сұлулығын дәріптеп қана қоймай, біздің көңілімізді не мұңға, не шаттыққа бөлейді. Қай заманның суретшілері де графика, мүсін, бейнелеу өнерінде талай - талай натюрморттарды қалдырған. Солардың ішінде XVII ғасырдағы фламанд, голланд суретшілері Ф. Снейдерс, В. Хедтлердің натюрморттары айрықша орын алады. Өз шығармаларын - да олар табиғаттың адамға сыйлайтын мол ризығын адам қолынан шыққан бұйымдардың сұлулығын жырға қосады. Кеңес суретшілері И. Э. Грабар,

М. С. Сарьян, П. П. Кондальский, И. И. Машков т. б. натюрморт жанрының тамаша шеберлері болды. Қазақ ұлттық тағамдарының кейбір түрлерін белгілі суретші А. Ғалымбаева өзінің «Дастархан» атты натюрмортында әсерлі берген. Мұндағы күрең бауыр - сақ пен ақ құрт, ағаш тегенедегі сары қымыз, шақпақ қант пен үгіліп кеткелі тұрған кеудірлек нан, дастарқан шетіндегі торғын сүлгі, бұлардың тұсындағы аяққап осындай бір - бірімен жараса астасып, ел байлығының, қазақ дастарханының бір көрінісін бейнелей түскен.
Күн сайын көріп жүрген қарапайым бұйымдардан натюрморт құрап көрсек, біздің көз алдымызда ер - екше жарастық тауып тоғысқанын көреміз.
Алдымызға қойылған натюрморт толық жан - жақты көріну үшін одан қашығырақ отырған жөн.
Ара қашықтық бір жарым, екі метрден кем болмауы керек. Отырғанда кез келген жерге отыра салмай натюрморттың композициясы қызықты көрінетіндей жерді таңдау керек. Орынды белгілеп алған соң натюрморттың жан - жағынан қарап, ондағы заттардың жалпы пішінін, тұтас көлемін зерттеп көру қажет.
Қандай суретті салмайық, оның барлығына ортақ белгілі бір жолы, кезеңі болады. Сондықтан сурет төмендегі кезеңдермен біртіндеп салынып, өрбіп отырады.
1. Зат бейнесінің орналасуын анықтау (компоновка)
2. Құрылымын табу.
3. Пішінін айқындау.
4. Суреттің аяқталуы.

Енді осы кезеңдер арқылы берілген натюрмортты салу жолдарын қарастырайық.
1 - кезең. Зат бейнесінің орналасуын анықтау дегеніміз – бейнелейтін затымыздың жалпы нұсқасын қағаз бетіне дұрыс, белгілі бір мөлшерде ықшамдап түсіру болып табылады.
2 - кезең. Зат бейнелерінің құрылымын табу. Енді заттың конструкциялық құрылымын саламыз.
Натюрморттағы заттардың бір - бірінің арақатынасын тексеріп - өлшеп олардың әрқайсысының сызық - тық қаңқасын сызамыз. Мұндағы заттардың арақатынасын өлшеу қарындаш арқылы жүргізіледі.
3 - кезең. Пішімді сомдау. Бұл кезеңде штрихтарды пайдалана отырып көлеңке мен жарықтың арақатынасын шешіп, табиғи пішінін бейнелеуге көшеміз, қысқаша айтқанда әр заттың пішінін сомдаймыз. Заттардың пішінін сомдауда бояудың рөлі өте үлкен. Солардың көмегімен жартылай жарық, көлеңке, денеден құлай түскен көлеңкенің айырмашылығын реттеуіміз қажет.
4 - кезең. Бұл кезеңде суретті мұқият тексеріп, көзге ұрып тұрған елеулі көлеңке мен жарық болса, соларды басып жалпы натюрморттың рең қоюлығына бағындырамыз. Натюрморттың фонға жабысып қал - мауын тексереміз.

ІІІ. Машықтық кезең.
Құмыра мен жемістерден құралған натюрмортты бейнелеу. Оқушылар тыңдап болып, сурет салуға кіріседі. Өзіне қарап натюрморттың суретін салады. Конструциялық, түстік, шешімдерін табады. Оқушылар өзіне қарап суретті қағаз бетіне түсіруге және түстік шешімдерін табу жолдарын меңгеруге бағыттаймын.

IV. Қорытынды:
Бүгінгі сабағымызды сұрақ - жауап қорытындылаймыз.
Сұрақтар:
1. Натюрморт жанырында бейнелеген қазақтың қыздары арасынан шыққан суретшіні ата?
(А. Ғалымбаева)
2. Натюрмортты бейнелеу неше кезеңнен тұрады?
(4 кезеңнен)
3. Қосымша түстер дегеніміз не?
(Бояуларды бір бірімен араластыру арқылы алынған түстер)
V. Үйге тапсырма: Акварель бояуымен алманың суретін сал.