О?ушылар жа?а саба??а к?шпес б?рын, ?ткен саба?ымызды есімізге т?сіреміз. ?ткен саба?та біз екі заттан ??рал?ан натюрморты салып, оны формат бетіне орналастырып, ре?дік, тонды? ?атынасын тауып, оны штрихтап ж?мысымызды ая?та?ан болатынбыз. Олар?а ?андай штрих т?рлерін ?олданды?? ?ткен саба?та нені ??ты?? О?ушыларды? жауаптары ты?далып, ?з ойларын білдіреді.
Б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз бейтарап бос фонда?ы геометриялы? денелерді? суреттемелері. О?ушылар ?ане есімізге т?сірелік, біз ?андай геометриялы? денелермен таныспыз. Біз геометриялы? дене конус, кубты ?ткен саба?тарымызда ке?інен таныспыз. Я?ни биз оларды? салу жолдарын, жары? к?ле?ке т?старын тауып, сурет сал?ан болатынбыз. Енді біз осы геометриялы? денені? бір т?рі цилиндрді? суретін саламыз.
Енді о?ушылар?а гипстен туратын цилиндрді корсетіп, о?ушылар цилиндрді ?стау ар?ылы оны? ??рлымымен толы? танысады. Я?ни оны? орналасу кезінде к?зге корінбей ?алатын б?ліктерін ?олдарымен ?стап к?руі тиіс. Осы кезде о?ушылар т?тас к?ру дегеніміз не екенін тере?ірек т?сінетін болады. Т?тас к?ру дегеніміз – бейнелейтін денені? оны? ?андай да болсын бір жа?ынан ?арай отырып, к?рінбейтін жа?ын да толы? к?з алдына келтіру.
?андай сурет салмайы?, оны? барлы?ына орта? белгілі бір жолы, кезе?і болады. Сонды?тан салынатын суретіміз кезе?дермен біртіндеп салынып ?рбіп отырады. Зат бейнесіні? орналасуын аны?тау, ??рлымын табу, пішінін ай?ындау сонмен ?атар т?йін немесе суретті ая?талуы деп аталады. Алды??ы ?ш кезе? «жалпыдан – жал?ы?а» ?дісімен ?рбиді.
Ендеше о?ушылар ?олымызда?ы ?арандашты ?оя т?рып, кішкене ?олымызды демалтайы?, ойын?а назар аударалы?.
Дидактикалы? ойын:
Адамны? бет пішіні ар?ылы к??іл-к?йін білдіретін суреттер беріледі. ?рбір суретке ат ?ою?а тырысу. Мысалы, к??ілді, м??ды, к??ілсіз, т.б. О?ушылар осыдан бас?а адамны? к??іл-к?йін білдіретін ?андай суреттер салу?а болады.?
Суретпен ж?мыс:
О?ушылар ?з ойларын білдіреді.
Енді осы айтыл?ан кезе?дерді? аны?тамасымен таныс болайы?.
1-ші кезе?. Зат бейнесіні? орналасуын аны?тау дегеніміз – бейнелейтін затымызды? жалпы н?с?асын ?а?аз бетіне д?рыс немесе белгілі бір м?лшерде ы?шамдап т?сіру болып табылады.
2-ші кезе?. Зат бейнесіні? ??рлымын табу дегеніміз – бірінші кезе?де салынатын суретті? тек жалпы нобайын схема т?рінде к?рсетсек, енді кезе?ні? аты айтып т?р?андай конструкциялы? ??рлымын салу.
3-ші кезе?. Пішінін сомдау дегеніміз – штрихтарды пайдалана отырып, к?ле?ке мен жары?ты? ара ?атынастарын шешіп, таби?и формасын бейнелеу.
4-ші кезе?. Суретті? ая?талуы немесе т?йін. Б?л кезе?де суретті м??ият тексеріп, к?зге ?рып т?р?ан елеулі к?ле?ке немесе жары? болса соларды басып, жалпы ре? ?оюлы?ын ба?ындырамыз.
Міне о?ушылар суретімізді осы т?рт кезе? бойынша саламыз.
ІІІ. ?орытынды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Оқушылар жаңа сабаққа көшпес бұрын, өткен сабағымызды есімізге түсіреміз. Өткен сабақта біз екі заттан құралған натюрморты салып, оны формат бетіне орналастырып, реңдік, тондық қатынасын тауып, оны штрихтап жұмысымызды аяқтаған болатынбыз. Оларға қандай штрих түрлерін қолдандық? Өткен сабақта нені ұқтық? Оқушылардың жауаптары тыңдалып, өз ойларын білдіреді.
Бүгінгі өтетін тақырыбымыз бейтарап бос фондағы геометриялық денелердің суреттемелері. Оқушылар қане есімізге түсірелік, біз қандай геометриялық денелермен таныспыз. Біз геометриялық дене конус, кубты өткен сабақтарымызда кеңінен таныспыз. Яғни биз олардың салу жолдарын, жарық көлеңке тұстарын тауып, сурет салған болатынбыз. Енді біз осы геометриялық дененің бір түрі цилиндрдің суретін саламыз.
Енді оқушыларға гипстен туратын цилиндрді корсетіп, оқушылар цилиндрді ұстау арқылы оның құрлымымен толық танысады. Яғни оның орналасу кезінде көзге корінбей қалатын бөліктерін қолдарымен ұстап көруі тиіс. Осы кезде оқушылар тұтас көру дегеніміз не екенін тереңірек түсінетін болады. Тұтас көру дегеніміз – бейнелейтін дененің оның қандай да болсын бір жағынан қарай отырып, көрінбейтін жағын да толық көз алдына келтіру.
Қандай сурет салмайық, оның барлығына ортақ белгілі бір жолы, кезеңі болады. Сондықтан салынатын суретіміз кезеңдермен біртіндеп салынып өрбіп отырады. Зат бейнесінің орналасуын анықтау, құрлымын табу, пішінін айқындау сонмен қатар түйін немесе суретті аяқталуы деп аталады. Алдыңғы үш кезең «жалпыдан – жалқыға» әдісімен өрбиді.
Ендеше оқушылар қолымыздағы қарандашты қоя тұрып, кішкене қолымызды демалтайық, ойынға назар аударалық.
Дидактикалық ойын:
Адамның бет пішіні арқылы көңіл-күйін білдіретін суреттер беріледі. Әрбір суретке ат қоюға тырысу. Мысалы, көңілді, мұңды, көңілсіз, т.б. Оқушылар осыдан басқа адамның көңіл-күйін білдіретін қандай суреттер салуға болады.?
Суретпен жұмыс:
Оқушылар өз ойларын білдіреді.
Енді осы айтылған кезеңдердің анықтамасымен таныс болайық.
1-ші кезең. Зат бейнесінің орналасуын анықтау дегеніміз – бейнелейтін затымыздың жалпы нұсқасын қағаз бетіне дұрыс немесе белгілі бір мөлшерде ықшамдап түсіру болып табылады.
2-ші кезең. Зат бейнесінің құрлымын табу дегеніміз – бірінші кезеңде салынатын суреттің тек жалпы нобайын схема түрінде көрсетсек, енді кезеңнің аты айтып тұрғандай конструкциялық құрлымын салу.
3-ші кезең. Пішінін сомдау дегеніміз – штрихтарды пайдалана отырып, көлеңке мен жарықтың ара қатынастарын шешіп, табиғи формасын бейнелеу.
4-ші кезең. Суреттің аяқталуы немесе түйін. Бұл кезеңде суретті мұқият тексеріп, көзге ұрып тұрған елеулі көлеңке немесе жарық болса соларды басып, жалпы рең қоюлығын бағындырамыз.
Міне оқушылар суретімізді осы төрт кезең бойынша саламыз.
